भारत
विज्ञान आणि तंत्रज्ञान
तंत्रज्ञान
इतिहास
विज्ञान
प्राचीन भारतातील उज्वल ज्ञान, विज्ञान, तंत्रज्ञानाचा शोध?
2 उत्तरे
2
answers
प्राचीन भारतातील उज्वल ज्ञान, विज्ञान, तंत्रज्ञानाचा शोध?
1
Answer link
प्राचीन भारतात अनेक उज्ज्वल ज्ञान, विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाचे शोध लागले आहेत. त्यापैकी काही महत्त्वाचे शोध खालीलप्रमाणे आहेत:
शून्यचा शोध: शून्य हा गणितातील सर्वात महत्त्वाचा शोध आहे. या शोधामुळे गणितात मोठे क्रांती घडली. शून्याशिवाय गणित अपूर्ण आहे.
गणित: प्राचीन भारतात गणिताचा खूप विकास झाला. भारतीय गणितज्ञांनी शून्याचा शोध लावला, दशमलव पद्धतीचा शोध लावला, बीजगणिताची सुरुवात केली, ज्यांची गणितावर खूप मोठी छाप आहे.
खगोलशास्त्र: प्राचीन भारतात खगोलशास्त्राचा खूप विकास झाला. भारतीय खगोलशास्त्रज्ञांनी पृथ्वी गोल असल्याचा शोध लावला, सूर्य आणि चंद्र यांची गती समजून घेतली, नक्षत्रांचा अभ्यास केला, ग्रहणांची भविष्यवाणी केली.
आयुर्वेद: प्राचीन भारतात आयुर्वेदाचा खूप विकास झाला. आयुर्वेद हे एक प्राचीन भारतीय वैद्यकीय पद्धती आहे. आयुर्वेदात शरीर, मन आणि आत्मा यांचा एकत्रित विचार केला जातो. आयुर्वेदाने आजही जगभरात लाखो लोकांचे जीवन वाचवले आहे.
तंत्रज्ञान: प्राचीन भारतात तंत्रज्ञानाचा खूप विकास झाला. भारतीयांनी कापड उद्योग, धातुकर्म, इमारती बांधकाम, वाहतूक, संगीत, नृत्य, चित्रकला इत्यादी क्षेत्रात खूप प्रगती केली.
प्राचीन भारताने जगाला अनेक मौल्यवान ज्ञान, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान दिले आहेत. या ज्ञानाचा वापर आजही जगभरातील लोक करत आहेत.
0
Answer link
प्राचीन भारतातील ज्ञान, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान क्षेत्रात अनेक महत्त्वपूर्ण शोध लागले, ज्यांनी जगाला दिशा दिली. त्यापैकी काही प्रमुख शोध खालीलप्रमाणे:
गणित:
- शून्य (Zero): भारताने जगाला शून्याची संकल्पना दिली, ज्यामुळे गणितीय आकडेमोड करणे सोपे झाले.
- दशमान पद्धती (Decimal System): दशमान पद्धतीचा विकास भारतात झाला, जी आज जागतिक स्तरावर वापरली जाते.
- त्रिकोणमिती (Trigonometry): त्रिकोणमितीच्या मूलभूत संकल्पनांचा विकास भारतात झाला.
- पायथागोरस प्रमेय (Pythagoras Theorem): बौधायन यांनी पायथागोरस प्रमेयाचा शोध लावला, जे त्रिकोणाच्या बाजूंच्या संबंधावर आधारित आहे.
खगोलशास्त्र:
- ग्रह आणि तारे (Planets and Stars): भारतीय खगोलशास्त्रज्ञांनी ग्रह आणि ताऱ्यांविषयी महत्त्वपूर्ण माहिती दिली.
- सूर्य सिद्धांत (Surya Siddhanta): आर्यभट्ट यांनी सूर्यसिद्धांत नावाचा ग्रंथ लिहिला, ज्यात खगोलशास्त्राविषयी महत्त्वपूर्ण माहिती आहे.
- पृथ्वीचा आकार (Shape of Earth): पृथ्वी गोल आहे हे आर्यभट्ट यांनी सांगितले.
आयुर्वेद:
- शल्य चिकित्सा (Surgery): सुश्रुत यांनी शल्य चिकित्सा (सर्जरी) विकसित केली. त्यांनी सुश्रुत संहिता नावाचा ग्रंथ लिहिला, ज्यात शस्त्रक्रिया आणि वैद्यकीय उपचारांविषयी माहिती आहे. National Institutes of Health
- औषधशास्त्र (Pharmacology): चरक यांनी चरक संहिता नावाचा ग्रंथ लिहिला, ज्यात औषधशास्त्र आणि रोगांविषयी माहिती आहे.
धातू विज्ञान:
- लोह स्तंभ (Iron Pillar): दिल्लीतील लोह स्तंभ हे प्राचीन भारतीय धातू विज्ञानाचे उत्तम उदाहरण आहे, जो आजही गंजलेला नाही.
- पोलाद (Steel): भारताने जगाला उच्च प्रतीचे पोलाद बनवण्याची कला शिकवली.
तंत्रज्ञान:
- जल व्यवस्थापन (Water Management): प्राचीन भारतात जल व्यवस्थापनाची उत्तम प्रणाली होती, जसे की धरणे आणि कालवे.
- वास्तुकला (Architecture): भारतीय वास्तुकला, जसे की मंदिरे आणि स्तूप, हे प्राचीन भारतीय अभियांत्रिकीचे उत्कृष्ट उदाहरण आहेत.
याव्यतिरिक्त, प्राचीन भारतात वस्त्रोद्योग, नौकानयन, आणि इतर अनेक क्षेत्रांमध्ये महत्त्वपूर्ण शोध लागले.