विज्ञान

चलाची मोजपट्टी (Slide rule) हे एक गणितीय उपकरण आहे, जे गुणाकार, भागाकार, वर्गमूळ आणि त्रिकोणमितीय कार्ये करण्यासाठी वापरले जाते. चलाची मोजपट्टी अनेक प्रकारात उपलब्ध आहेत, त्यापैकी काही खालीलप्रमाणे आहेत:

• सरळ पट्टी स्लाइड नियम (Straight Slide Rule): हा सर्वात सामान्य प्रकार आहे. यात एक स्थिर भाग असतो आणि दुसरा भाग पहिल्या भागावर सरळ रेषेत सरकतो.
• वर्तुळाकार स्लाइड नियम (Circular Slide Rule): या प्रकारात, नियम एका वर्तुळाकार डिस्कवर चिन्हांकित केलेले असतात. हे नियम लहान आणि पोर्टेबल असतात.
• बेल-पॉस्ट स्लाइड नियम (Bell-Post Slide Rule): हे विशेष नियम आहेत, जे विशिष्ट उद्योगांसाठी तयार केले जातात, जसे की विमानन किंवा अभियांत्रिकी.
• ड्युप्लेक्स स्लाइड नियम (Duplex Slide Rule): या नियमाच्या दोन्ही बाजूंनी आकडेवारी वाचता येते, ज्यामुळे जटिल गणिते करणे सोपे होते.

चलाची मोजपट्टी हे आता कालबाह्य उपकरण असले, तरी ते अभियांत्रिकी आणि विज्ञान क्षेत्रात एकेकाळी महत्त्वाचे साधन होते.

किंमत (Price):

किंमत म्हणजे वस्तू किंवा सेवा घेण्यासाठी किती पैसे द्यावे लागतात हे दर्शवणारे एक संख्यात्मक मूल्य आहे. हे मूल्य सामान्यतः चलन (Currency) मध्ये व्यक्त केले जाते, जसे की रुपये, डॉलर, इत्यादी.

अर्थशास्त्रानुसार किंमतः

• किंमत म्हणजे वस्तू व सेवांच्या बदल्यात दिली जाणारी रक्कम.
• हे विनिमयाचे माध्यम आहे.
• किंमत मागणी आणि पुरवठा यांच्यातील संतुलन दर्शवते.

किंमत निश्चितीचे घटक:

• उत्पादन खर्च
• मागणी आणि पुरवठा
• स्पर्धा
• सरकारी धोरणे

किंमतीचे महत्त्व:

• किंमत खरेदीदारांना वस्तू व सेवा De vishयी माहिती देते.
• उत्पादकांना उत्पादन आणि वितरणाचे निर्णय घेण्यासाठी मार्गदर्शन करते.
• अर्थव्यवस्थेमध्ये संसाधनांचे वाटप करण्यात मदत करते.

किंमत (Price):

किंमत निश्चित करणारे घटक:

किमतीचे महत्त्व केवळ आर्थिक व्यवहारातच नाही, तर ते विपणन (marketing) धोरणात आणि व्यवसाय व्यवस्थापनात देखील खूप महत्त्वाचे आहे.