Topic icon

विज्ञान

0
< div > जुन्या म्हणी व जुन्या गोष्टी ज्यांना वैज्ञानिक कारणे आहेत, त्यांची माहिती खालीलप्रमाणे: < br > < ul > < li > < b > हळद लावणे: भारतात लग्नाआधी वधू आणि वरांना हळद लावण्याची प्रथा आहे. हळदीमध्ये कर्क्युमिन नावाचे एक संयुग असते, ज्यात अँटी-इंफ्लेमेटरी (anti-inflammatory) आणि अँटी-सेप्टिक (anti-septic) गुणधर्म असतात. त्यामुळे हळद त्वचेसाठी खूप फायदेशीर आहे. < br > < a href = "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5664031/" target = "_blank" > (National Center for Biotechnology Information) < li > < b > तुळस: जवळपास प्रत्येक भारतीय घरामध्ये तुळस असते आणि तिची पूजा केली जाते. तुळस एक नैसर्गिक कीटकनाशक आहे. त्यामुळे डास आणि इतर कीटक दूर राहतात. < br > < a href = "https://www.researchgate.net/publication/281293798_Mosquito_repellent_activity_of_basil_Ocimum_species" target = "_blank" > (ResearchGate) < li > < b > उपवास करणे: उपवास करणे हा धार्मिक ritual असला तरी त्याचे आरोग्यासाठी खूप फायदे आहेत. उपवास केल्याने पचनक्रिया सुधारते आणि शरीरातील विषारी पदार्थ बाहेर टाकण्यास मदत होते. < br > < a href = "https://www.hsph.harvard.edu/news/harvard-health-blog/intermittent-fasting-health-benefits/" target = "_blank" > (Harvard School of Public Health) < li > < b > मातीची भांडी: पूर्वी लोक मातीच्या भांड्यात पाणी साठवून ठेवत असत. मातीच्या भांड्यात पाणी नैसर्गिकरित्या थंड राहते. < br > < a href = "https://www.india.com/lifestyle/5-reasons-why-you-should-drink-water-from-an-earthen-pot-3177947/" target = "_blank" > (India.com) < li > < b > जेवण जमिनीवर बसून करणे: जमिनीवर बसून जेवण केल्याने पचनक्रिया सुधारते. जमिनीवर बसल्याने मणक्याला आराम मिळतो. ACCURACY = 90
उत्तर लिहिले · 29/7/2025
कर्म · 2180
0

जुन्या लोकांच्या म्हणण्यानुसार अनेक गोष्टी आजही वैज्ञानिकदृष्ट्या सिद्ध झाल्या आहेत. त्यापैकी काही खालीलप्रमाणे आहेत:

  • सूर्यग्रहण/चंद्रग्रहण : पूर्वी सूर्यग्रहण आणि चंद्रग्रहण अशुभ मानले जात होते, पण आता हे खगोलीय घटना आहेत हे सिद्ध झाले आहे. रॉयल म्युझियम ग्रीनविच
  • पावसाळ्यापूर्वी जमीन तापते : पावसाळा सुरू होण्यापूर्वी जमीन तापते, कारण त्यामुळे हवेचा दाब कमी होतो आणि समुद्रावरून येणारे मान्सूनचे वारे जमिनीकडे आकर्षित होतात.
  • शिळे अन्न खाऊ नये : शिळे अन्न खाल्ल्याने त्यात बॅक्टेरिया वाढतात आणि ते अन्न दूषित होते, ज्यामुळे आरोग्याच्या समस्या निर्माण होऊ शकतात. NHS
  • रात्री झाडाखाली झोपू नये : रात्री झाडे कार्बन डायऑक्साईड बाहेर टाकतात, ज्यामुळे हवेतील ऑक्सिजनची पातळी कमी होते आणि श्वास घ्यायला त्रास होऊ शकतो.
  • जेवणानंतर लगेच पाणी पिऊ नये : जेवणानंतर लगेच पाणी प्यायल्याने पचनक्रिया मंदावते, असे मानले जाते.
  • тельного पदार्थ खाऊ नये : तेल असलेले पदार्थ जास्त खाल्ल्याने कोलेस्ट्रॉल वाढते आणि हृदयविकाराचा धोका वाढतो.

याव्यतिरिक्त, अनेक स्थानिक आणि पारंपरिक ज्ञान आहेत ज्यांचे वैज्ञानिक महत्त्व हळूहळू उघडकीस येत आहे.

उत्तर लिहिले · 29/7/2025
कर्म · 2180
0
जगातील सर्वात लहान फळ 'वुल्फिया ग्लोबोसा' (Wolffia globosa) आहे. हे फळ साधारणपणे ०.१ ते ०.२ मिलिमीटर आकाराचे असते आणि ते आग्नेय आशियामध्ये आढळते. वुल्फिया ग्लोबोसा ही जगातील सर्वात लहान फुलणारी वनस्पती देखील आहे.

अधिक माहितीसाठी काही स्रोत:

उत्तर लिहिले · 5/7/2025
कर्म · 2180
0
भारतातील सर्वात मोठी ऑप्टिकल वेधशाळा ही तामिळनाडू राज्यातील कावलूर येथे आहे. या वेधशाळेला 'वेणू बाप्पू वेधशाळा' (Vainu Bappu Observatory) म्हणून ओळखले जाते. ही वेधशाळा भारतीय खगोल भौतिकी संस्थेने (Indian Institute of Astrophysics) स्थापित केली आहे.

अधिक माहितीसाठी आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

उत्तर लिहिले · 2/7/2025
कर्म · 2180
0
जम्मू आणि काश्मीरमध्ये अनेक प्रयोगशाळा (लॅब) आहेत, त्यापैकी काही प्रमुख प्रयोगशाळांची माहिती खालीलप्रमाणे आहे:
  • भारतीय एकात्मिक औषध संस्था (Indian Institute of Integrative Medicine - IIIM): ही प्रयोगशाळा जम्मूमध्ये आहे. वैज्ञानिक आणि औद्योगिक संशोधन परिषदेच्या (Council of Scientific and Industrial Research - CSIR) अंतर्गत ही संस्था औषधी वनस्पती आणि नैसर्गिक उत्पादनांवर संशोधन करते. अधिक माहितीसाठी IIIM ची वेबसाइट
  • शेर-ए-कश्मीर कृषी विज्ञान आणि तंत्रज्ञान विद्यापीठ (Sher-e-Kashmir University of Agricultural Sciences and Technology - SKUAST): या विद्यापीठाच्या अंतर्गत वेगवेगळ्या ठिकाणी कृषी विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाशी संबंधित प्रयोगशाळा आहेत. अधिक माहितीसाठी SKUAST ची वेबसाइट
  • प्रादेशिक विज्ञान आणि तंत्रज्ञान केंद्र (Regional Science and Technology Centre): ही प्रयोगशाळा जम्मूमध्ये आहे, जिथे विज्ञानाशी संबंधित विविध प्रयोग आणि संशोधन केले जाते.
  • सरकारी वैद्यकीय महाविद्यालये आणि रुग्णालये (Government Medical Colleges and Hospitals): जम्मू आणि श्रीनगरमध्ये सरकारी वैद्यकीय महाविद्यालये आहेत, ज्यात विविध प्रकारच्या पॅथोलॉजी (Pathology), मायक्रोबायोलॉजी (Microbiology) आणि बायोकेमिस्ट्री (Biochemistry) प्रयोगशाळा आहेत.

या व्यतिरिक्त, जम्मू आणि काश्मीरमध्ये अनेक खाजगी प्रयोगशाळा (private labs) देखील आहेत, ज्या वेगवेगळ्या प्रकारच्या चाचण्या आणि तपासणी सेवा पुरवतात.

उत्तर लिहिले · 2/7/2025
कर्म · 2180
0

शैवाल आणि ब्रेड बनवण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या काही गोष्टी:

  • शैवाल: शैवाल बनवण्यासाठी विविध प्रकारच्या एकपेशीय वनस्पती वापरल्या जातात. उदाहरणार्थ, स्पिरुलिना (Spirulina) आणि क्लोरेला (Chlorella) यांसारख्या शैवालांचा वापर करतात.
  • ब्रेड: ब्रेड बनवण्यासाठी मैदा, पाणी, मीठ आणि यीस्ट (Yeast) चा वापर करतात. यीस्ट हे ब्रेडला फुगण्यास मदत करते.

अधिक माहितीसाठी:

उत्तर लिहिले · 2/7/2025
कर्म · 2180
0

जिवाणू (Bacteria) हे सूक्ष्मजीव आहेत आणि त्यांची अनेक प्रजाती आहेत. येथे काही सामान्य जिवाणूंची नावे दिली आहेत:

  • एस्चेरिचिया कोलाय (Escherichia coli): हे मानवी आणि प्राण्यांच्या आतड्यांमध्ये आढळतात. काही प्रकार हानिकारक असू शकतात.
  • स्टॅफिलोकोकस ऑरियस (Staphylococcus aureus): हे त्वचा आणि श्वसनमार्गामध्ये आढळतात आणि त्वचेच्या संसर्गाचे कारण बनू शकतात.
  • स्ट्रेप्टोकोकस न्यूमोनिया (Streptococcus pneumoniae): हे न्यूमोनिया, মেনिन्जायটিস आणि इतर श्वसनमार्गाच्या संसर्गाचे कारण आहे.
  • क्लॉस्ट्रिडियम डिफिसाइल (Clostridium difficile): हे आतड्यांसंबंधी संसर्गाचे कारण आहे, विशेषत: अँटिबायोटिक्स घेतल्यानंतर.
  • सॅल्मोनेला (Salmonella): हे अन्नातून विषबाधा होण्याचे प्रमुख कारण आहे.
  • शिगेला (Shigella): यामुळे शिगेलोसिस होतो, ज्यामुळे रक्त आणि श्लेष्मायुक्त अतिसार होतो.
  • लिस्टेरिया मोनोसाइटोजेन्स (Listeria monocytogenes): हे लिस्टेरियोसिस नावाच्या गंभीर संसर्गाचे कारण बनू शकते, विशेषत: गर्भवती महिला आणि नवजात शिशुंमध्ये.
  • बेसिल्लस एन्थ्रासिस (Bacillus anthracis): यामुळे अँथ्रॅक्स नावाचा रोग होतो.
  • विब्रियो কলেরি (Vibrio cholerae): यामुळे कॉलरा होतो, जो गंभीर अतिसाराचा रोग आहे.
  • हेलिकोबॅक्टर पायलोरी (Helicobacter pylori): हे पोटाच्या अल्सर आणि जठराच्या कर्करोगाशी संबंधित आहे.

या व्यतिरिक्त, अनेक अन्य प्रकारचे जिवाणू आहेत आणि त्यांची भूमिका पर्यावरण आणि मानवी आरोग्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे.

उत्तर लिहिले · 30/6/2025
कर्म · 2180