भारत विज्ञान आणि तंत्रज्ञान तंत्रज्ञान इतिहास विज्ञान

प्राचीन भारतातील उज्ज्वल ज्ञान, विज्ञान, तंत्रज्ञान?

1 उत्तर
1 answers

प्राचीन भारतातील उज्ज्वल ज्ञान, विज्ञान, तंत्रज्ञान?

0

प्राचीन भारतात ज्ञान, विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाचा विकास अनेक क्षेत्रांमध्ये झालेला दिसतो. खाली काही प्रमुख क्षेत्रांची माहिती दिली आहे:

1. गणित:

  • शून्य (०): भारताने जगाला शून्याची संकल्पना दिली, ज्यामुळे गणितीय आकडेमोड करणे सोपे झाले.
  • दशमान पद्धती: दशमान पद्धतीचा विकास भारतात झाला, जी आज जागतिक स्तरावर वापरली जाते.
  • त्रिकोणमिती: त्रिकोणमिती (Trigonometry) आणि बीजगणितातील (Algebra) समीकरणे प्राचीन भारतीय गणितज्ञांनी विकसित केली.
  • पायथागोरस प्रमेय: बौधायन यांनी पायथागोरस प्रमेयाचा शोध लावला, जे त्रिकोणाच्या बाजूंच्या संबंधांचे स्पष्टीकरण देते.

2. खगोलशास्त्र:

  • ग्रह आणि तारे: भारतीय खगोलशास्त्रज्ञांनी ग्रह आणि ताऱ्यांच्या स्थितीचा अभ्यास केला.
  • सूर्य सिद्धांत: आर्यभट्ट यांनी पृथ्वी स्वतःभोवती फिरते आणि सूर्य स्थिर आहे हे सांगितले.
  • पंचांग: भारतीय पंचांग आजही ग्रह, तारे आणि नक्षत्रांच्या आधारावर बनवले जाते.

3. आयुर्वेद:

  • चरक संहिता: चरक संहितेमध्ये अनेक रोगांवर उपचार आणि औषधे दिली आहेत.
  • सुश्रुत संहिता: सुश्रुत संहितेत शस्त्रक्रिया (surgery) करण्याची पद्धत आणि उपकरणे याबद्दल माहिती आहे.
  • वनस्पतीBased औषधे: प्राचीन भारतीय वैद्यांनी अनेक वनस्पतींपासून औषधे तयार केली, जी आजही वापरली जातात.

4. धातुकाम आणि रसायनशास्त्र:

  • लोह स्तंभ: दिल्लीतील लोह स्तंभ हे प्राचीन भारतीय धातुकामाचे उत्तम उदाहरण आहे, जो आजही गंजलेला नाही.
  • धातूंचे ज्ञान: प्राचीन भारतीयांना विविध धातूंचे ज्ञान होते आणि ते धातू शुद्ध करण्याची प्रक्रिया करत होते.
  • रसायनिक प्रक्रिया: रसायनांचा उपयोग करून विविध वस्तू बनवण्याची कला प्राचीन भारतीयांना अवगत होती.

5. स्थापत्यशास्त्र आणि अभियांत्रिकी:

  • सिंधू संस्कृती: सिंधू संस्कृतीतील शहरांची रचना, बांधकाम आणि जलव्यवस्थापन हे उत्कृष्ट स्थापत्यशास्त्राचे उदाहरण आहे.
  • मंदिरे आणि स्तू: प्राचीन भारतीय मंदिरे आणि स्तूपांची रचना क्लिष्ट असून ती अभियांत्रिकीचा उत्कृष्ट नमुना आहे.
  • जलाशय आणि कालवे: प्राचीन भारतात पाणी साठवण्यासाठी जलाशय आणि कालवे बांधले गेले, जे जलव्यवस्थापनाचे उत्तम उदाहरण आहे.

याव्यतिरिक्त, प्राचीन भारतात वस्त्रोद्योग, नौकानयन, आणि कला यांसारख्या क्षेत्रांमध्येही महत्त्वपूर्ण विकास झाला होता.

उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 1640

Related Questions

पंढरपूरनजिक वाखरी उपरी गावांमध्ये किंवा त्याच्या आजूबाजूच्या परिसरांत कधी अफजलखान किंवा मुघलांनी कोणते मंदिर जमिनीत गाडले होते का? तसेच, ते मंदिर काही जाधव मंडळींनी जमिनीतून उकरून बाहेर काढले होते आणि म्हणून त्या जाधव मंडळींना उकर्डे/उकेडे असे उपनाव पडले, अशी ऐतिहासिक माहिती उपलब्ध आहे का?
कोकणात कुंभार्ली कोंडफणसवणे गावी जाधव उकेडे घराण्याचा इतिहास काय आहे?
उकेडे किंवा उकरडे आडनावाचा इतिहास काय आहे?
पृथ्वीवर पहिले कोण आले?
छत्रपती संभाजी महाराजांच्या मुलाचे नाव काय होते?
छत्रपती संभाजी महाराजांच्या मुलाचे नाव काय?
सिंधु संस्कृतीतील लोक कोणत्या धातूचा वापर करत नव्हते?