शिक्षण
भारत
विज्ञान आणि तंत्रज्ञान
तंत्रज्ञान
विज्ञान
अध्यापनाच्या विषयातील प्राचीन भारतातील विज्ञान-तंत्रज्ञानातील शोध आणि त्यांची यादी तयार करा.
2 उत्तरे
2
answers
अध्यापनाच्या विषयातील प्राचीन भारतातील विज्ञान-तंत्रज्ञानातील शोध आणि त्यांची यादी तयार करा.
0
Answer link
अध्यापनाच्या विषयातील प्राचीन भारतातील ज्ञान-विज्ञान तंत्रज्ञानाचा शोध घेऊन त्यांची यादी तयार करा
0
Answer link
प्राचीन भारतातील विज्ञान आणि तंत्रज्ञानातील शोध खालीलप्रमाणे:
गणित:
- शून्याचा शोध: भारताने जगाला शून्याची संकल्पना दिली, ज्यामुळे गणितीय क्रिया करणे सोपे झाले.
- दशमान पद्धती: दशमान पद्धतीचा उपयोग प्राचीन भारतात सुरू झाला, जी आज जागतिक स्तरावर वापरली जाते.
- त्रिकोणमिती: त्रिकोणमितीचे मूलभूत सिद्धांत प्राचीन भारतात विकसित झाले.
- pi (π) ची किंमत: भारतीय गणितज्ञांनी pi (π) ची अचूक किंमत शोधली.
खगोलशास्त्र:
- ग्रह आणि तारे: भारतीय खगोलशास्त्रज्ञांनी ग्रह आणि ताऱ्यांच्या गतीचा अभ्यास केला.
- सूर्य सिद्धांत: आर्यभट्ट यांनी सूर्यसिद्धांत मांडला, ज्यात पृथ्वी स्वतःभोवती फिरते हे सांगितले.
- पंचांग: भारतीय पंचांग आजही शुभ-अशुभ मुहूर्त आणि तिथींसाठी वापरले जाते.
धातू विज्ञान:
- लोह स्तंभ: दिल्लीतील लोह स्तंभ हे प्राचीन भारतीय धातू विज्ञानाचे उत्तम उदाहरण आहे, जो आजही गंजलेला नाही. (भारतीय संस्कृती मंत्रालय)
- उत्कृष्ट धातूकाम: भारतीय धातूकारांनी विविध धातूंच्या वस्तू बनवण्यात प्रावीण्य मिळवले होते.
आयुर्वेद:
- शल्य चिकित्सा: सुश्रुत यांनी शल्य चिकित्सा (surgery) मध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. त्यांनी सुश्रुत संहिता नावाचे पुस्तक लिहिले, ज्यात शस्त्रक्रियांचे विस्तृत वर्णन आहे. (PubMed Central)
- औषधी वनस्पती: भारतीय वैद्यांनी अनेक औषधी वनस्पतींचा शोध लावला आणि त्यांचा उपयोग रोगांवर उपचार करण्यासाठी केला.
तंत्रज्ञान:
- सिंचन: प्राचीन भारतीयांनी सिंचनासाठी नद्या आणि तलावांचा उपयोग केला.
- बांधकाम: हडप्पा आणि मोहेंजोदडो येथील शहरांमध्ये उत्कृष्ट बांधकाम आढळते, जे प्राचीन भारतीय स्थापत्यकलेचा नमुना आहे.
हे काही महत्त्वाचे शोध आहेत जे प्राचीन भारतात झाले.