1 उत्तर
1
answers
कारखाना कायद्यातील विशेष तरतुदी आणि दंडात्मक तरतुदीची माहिती मिळेल का?
0
Answer link
factories act 1948 नुसार कारखाना कायद्यातील विशेष तरतुदी आणि दंडात्मक तरतुदी खालीलप्रमाणे आहेत:
कारखाना कायद्यातील विशेष तरतुदी:
1. आरोग्य (Health):
- कारखान्यातील स्वच्छता, हवा खेळती राहणे, योग्य तापमान, पिण्याच्या पाण्याची सोय, कचरा व्यवस्थापन, इत्यादी आरोग्यविषयक सुविधा असणे आवश्यक आहे.
2. सुरक्षा (Safety):
- यंत्रांचे सुरक्षित बांधकाम, धोकादायक भाग झाकलेले असणे, अग्निशमन व्यवस्था, अपघात झाल्यास प्रथमोपचार पेटी, इत्यादी सुरक्षा उपाययोजना करणे बंधनकारक आहे.
3. कल्याण (Welfare):
- कामगारांसाठी विश्रांती कक्ष, कॅन्टीन, शिशुगृह (crèche), इत्यादी कल्याणकारी सुविधा पुरवणे आवश्यक आहे.
4. कामाचे तास (Working Hours):
- कायद्यानुसार कामगारांच्या कामाचे तास निश्चित केलेले आहेत. साप्ताहिक कामाचे तास ४८ तासांपेक्षा जास्त नसावेत. तसेच, दररोजच्या कामाचे तास ९ तासांपेक्षा जास्त नसावेत.
- जादा कामासाठी (overtime) दुप्पट वेळेचा (double wages) नियम आहे.
5. बाल कामगार (Child Labour):
- 14 वर्षांखालील मुलांना कामावर ठेवण्यास सक्त मनाई आहे. 15 ते 18 वर्षांपर्यंतच्या मुलांसाठी विशेष नियम आहेत. त्यांना धोकादायक कामांवर लावता येत नाही.
कारखाना कायद्यातील दंडात्मक तरतुदी:
कारखाना कायद्याचे उल्लंघन झाल्यास खालील दंडात्मक तरतुदी लागू होऊ शकतात:
- जुर्माना: उल्लंघनाच्या स्वरूपानुसार मालकाला किंवा व्यवस्थापनाला मोठा आर्थिक दंड भरावा लागू शकतो.
- कारावास: काही गंभीर उल्लंघनांमध्ये, जसे की सुरक्षा मानकांचे गंभीर उल्लंघन ज्यामुळे कामगारांना शारीरिक इजा झाली, त्यासाठी कारावासाची शिक्षा होऊ शकते.
- परवाना रद्द: वारंवार उल्लंघन झाल्यास कारखान्याचा परवाना रद्द केला जाऊ शकतो.