Topic icon

कायदा

0

भारतीय संविधानातील कलम १९९ आणि कलम २०० ही राज्य विधानमंडळाशी संबंधित महत्त्वाची कलमे आहेत. त्यांची माहिती खालीलप्रमाणे:

कलम १९९: 'अर्थ विधेयक' ची व्याख्या (Definition of "Money Bills")

हे कलम राज्य विधानमंडळातील 'अर्थ विधेयक' (Money Bill) म्हणजे काय याची व्याख्या करते. एखादे विधेयक अर्थ विधेयक आहे की नाही हे ठरवण्यासाठी काही निकष आहेत:

  • कोणत्याही कराची स्थापना, रद्द करणे, माफी, बदल किंवा नियमन करणे.

  • राज्याद्वारे कर्ज घेणे किंवा कोणतीही हमी देण्याचे नियमन.

  • राज्याच्या संचित निधी (Consolidated Fund) किंवा आकस्मिकता निधीची (Contingency Fund) देखभाल, अशा निधीमध्ये पैसे जमा करणे किंवा त्यातून पैसे काढणे.

  • राज्याच्या संचित निधीतून पैसे वापरणे (Appropriation).

  • राज्याच्या संचित निधीवर भारित केलेला कोणताही खर्च घोषित करणे किंवा अशा खर्चाची रक्कम वाढवणे.

  • राज्याच्या संचित निधी किंवा सार्वजनिक खात्यातून पैसे मिळवणे किंवा अशा पैशांची देखभाल किंवा वाटप किंवा राज्याच्या खात्यांचे लेखापरीक्षण (audit).

  • वरीलपैकी कोणत्याही बाबीशी संबंधित कोणताही अनुषंगिक विषय.

तसेच, काही विधेयके अर्थ विधेयक मानली जात नाहीत, जसे की:

  • दंड किंवा इतर आर्थिक दंड लादणे.

  • परवान्यांसाठी किंवा प्रदान केलेल्या सेवांसाठी शुल्क आकारणी किंवा भरणे.

  • कोणत्याही स्थानिक प्राधिकरणाद्वारे स्थानिक उद्देशांसाठी कोणताही कर लादणे, रद्द करणे, माफी, बदल किंवा नियमन करणे.

महत्वाचे: राज्य विधानसभेचा अध्यक्ष (Speaker) हे ठरवतो की विधेयक अर्थ विधेयक आहे की नाही आणि त्याचा निर्णय अंतिम असतो.

कलम २००: विधेयकांना संमती (Assent to Bills)

हे कलम राज्य विधानमंडळाने पारित केलेल्या विधेयकांना राज्यपालांच्या (Governor) संमतीबद्दल आहे. जेव्हा एखादे विधेयक राज्य विधानसभेने (किंवा विधान परिषद असलेल्या राज्यात दोन्ही सभागृहांनी) मंजूर केले जाते, तेव्हा ते राज्यपालांकडे संमतीसाठी पाठवले जाते. राज्यपाल खालीलपैकी कोणताही एक पर्याय निवडू शकतात:

  1. संमती देणे (Assent): राज्यपाल विधेयकाला संमती देऊ शकतात. यानंतर विधेयक कायद्यात रूपांतरित होते.

  2. संमती रोखून ठेवणे (Withhold Assent): राज्यपाल विधेयकाला संमती रोखून ठेवू शकतात. या स्थितीत विधेयक कायदा बनत नाही.

  3. पुनर्विचारासाठी परत करणे (Return for Reconsideration): जर ते अर्थ विधेयक (Money Bill) नसेल, तर राज्यपाल ते विधेयक किंवा त्यातील काही तरतुदींवर पुनर्विचार करण्यासाठी आणि काही दुरुस्त्या सुचवण्यासाठी सभागृहाला परत पाठवू शकतात. जर सभागृहाने ते विधेयक पुन्हा (दुरुस्त्यांसह किंवा त्याशिवाय) पारित करून राज्यपालांना पाठवले, तर राज्यपाल त्याला संमती देण्यास बांधील असतात (ते संमती रोखू शकत नाहीत).

  4. राष्ट्रपतींच्या विचारार्थ राखीव ठेवणे (Reserve for President's Consideration): राज्यपाल विधेयक राष्ट्रपतींच्या विचारार्थ राखीव ठेवू शकतात.

    • विशेषतः, जर एखादे विधेयक कायद्यात रूपांतरित झाल्यास उच्च न्यायालयाच्या (High Court) अधिकारांना बाधा पोहोचवत असेल, तर राज्यपालांना ते विधेयक राष्ट्रपतींच्या विचारार्थ राखीव ठेवणे बंधनकारक असते.

    • याव्यतिरिक्त, राज्यपाल काही इतर कारणांसाठी देखील विधेयक राष्ट्रपतींच्या विचारार्थ राखीव ठेवू शकतात, जसे की विधेयक संविधानाविरोधी असल्यास (ultra vires), राज्याच्या धोरण निर्देशक तत्त्वांच्या (DPSP) विरोधात असल्यास, राष्ट्रीय महत्त्वाचे असल्यास, किंवा मालमत्तेच्या अनिवार्य संपादनाशी (compulsory acquisition) संबंधित असल्यास.

उत्तर लिहिले · 13/10/2025
कर्म · 3580
0
तुमच्या खाजगी जमिनीवर ग्रामपंचायत मंदिर बांधत असेल, तर तुम्ही खालील गोष्टी करू शकता:
उत्तर लिहिले · 2/10/2025
कर्म · 3580
0
तुमच्या प्रश्नानुसार, विहीर ७/१२ (7/12) आजोबांच्या नावावर आहे आणि वडिलांच्या वारस नोंदी संबंधित तुम्हाला माहिती हवी आहे. या संदर्भात कायदेशीर प्रक्रिया आणि आवश्यक कागदपत्रे काय लागतील, याची माहिती खालीलप्रमाणे आहे:

वारस नोंदणी प्रक्रिया:

  1. तहसीलदार कार्यालयात अर्ज:
    तुम्हाला वारस नोंदणीसाठी तुमच्या परिसरातील तहसीलदार कार्यालयात अर्ज करावा लागेल. अर्जामध्ये आजोबांचे नाव, वडिलांचे नाव आणि इतर वारसदारांची माहिती (जसे की आई, भाऊ, बहीण) नमूद करावी लागेल.
  2. आवश्यक कागदपत्रे:
    • वडिलांचे मृत्यू प्रमाणपत्र.
    • तुमच्या आजोबांचा ७/१२ उतारा (property card).
    • तुमच्या कुटुंबाचा वंशावळ (family tree).
    • सर्व वारसदारांचे ओळखपत्र (आधार कार्ड, voter ID) आणि पत्त्याचा पुरावा.
    • इतर वारसदारांचे ना हरकत प्रतिज्ञापत्र (NOC), जर ते सहमती देत असतील.
  3. अर्ज सादर करणे:
    वरील कागदपत्रांसह अर्ज तहसील कार्यालयात सादर करा. अर्ज सादर केल्यानंतर, तुम्हाला एक पावती मिळेल, जी जपून ठेवा.
  4. नोटीस:
    अर्ज सादर झाल्यावर, तहसीलदार कार्यालयाद्वारे सार्वजनिक नोटीस जारी केली जाते. या नोटीसमध्ये कोणालाही हरकत असल्यास, त्यांनी ठराविक वेळेत आपली हरकत नोंदवावी, असे नमूद केले जाते.
  5. तपासणी आणि निर्णय:
    जर कोणाची हरकत नसेल, तर तहसीलदार सर्व कागदपत्रांची आणि पुराव्यांची तपासणी करून वारस नोंदीचा आदेश जारी करतात.
  6. नोंदणी:
    आदेशानंतर, वारसदारांची नावे ७/१२ उताऱ्यावर नोंदवली जातात.

घ्यावयाची काळजी:

  • जर काही वारसदारांमध्ये वाद असेल किंवा कोणाची हरकत असेल, तर प्रक्रिया किचकट होऊ शकते. अशा स्थितीत, कोर्टातून वारसा हक्क प्रमाणपत्र (succession certificate) मिळवणे आवश्यक असते.
  • तुम्ही या प्रक्रियेसाठी वकीलची मदत घेऊ शकता, जेणेकरून तुम्हाला योग्य मार्गदर्शन मिळेल आणि प्रक्रिया लवकर पूर्ण होईल.

महत्वाचे मुद्दे:

  • वारस नोंदणी करणे हे एक कायदेशीर प्रक्रिया आहे आणि ती पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
  • जर तुमच्या वडिलांनी मृत्युपत्र (will) बनवले असेल, तर वारस नोंदणीची प्रक्रिया त्यानुसार होईल.

अधिक माहितीसाठी, तुम्ही तुमच्या जिल्ह्यातील भूमी अभिलेख कार्यालयात (Land Records Office) संपर्क साधू शकता.

Disclaimer: ही माहिती केवळ सामान्य ज्ञानासाठी आहे आणि कायदेशीर सल्ला नाही. अधिक माहितीसाठी वकिलाचा सल्ला घ्या.

उत्तर लिहिले · 27/9/2025
कर्म · 3580
0
भारतीय दंड संहिता (IPC) मध्ये कलम ३० हे खुनाचा प्रयत्न (Attempt to murder) याबद्दल आहे. या कलमानुसार, जर एखाद्या व्यक्तीने खून करण्याचा प्रयत्न केला, आणि त्या प्रयत्नांमध्ये त्याला दुखापत झाली, तर त्याला १० वर्षांपर्यंत कारावास आणि दंड किंवा दोन्ही शिक्षा होऊ शकतात.

भारतीय दंड संहितेच्या कलम ३० मध्ये खालील गोष्टींचा समावेश आहे:

  • कलम ३०७: खुनाचा प्रयत्न.
  • शिक्षा: १० वर्षांपर्यंत कारावास आणि दंड.

उदाहरण:

एखाद्या व्यक्तीने दुसऱ्या व्यक्तीला मारण्याच्या उद्देशाने गोळी झाडली, परंतु ती गोळी त्याला लागली नाही, तर त्या व्यक्तीने खुनाचा प्रयत्न केला असे मानले जाईल आणि त्याला कलम ३०७ नुसार शिक्षा होऊ शकते.

अधिक माहितीसाठी, आपण भारतीय दंड संहितेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊ शकता: भारतीय संविधान.

उत्तर लिहिले · 26/9/2025
कर्म · 3580
0
जालना जिल्ह्यातील भोकरदन पोलीस पाटील पदासाठी निवड प्रक्रिया अनेक टप्प्यांमध्ये होते. त्यामध्ये शारीरिक चाचणी, लेखी परीक्षा आणि मुलाखत यांचा समावेश असतो. या प्रक्रियेमध्ये विचारले जाणारे प्रश्न खालीलप्रमाणे असू शकतात:

सामान्य ज्ञान:

  • महाराष्ट्रातील जिल्हे, तालुके, गावे, नद्या, डोंगर आणि राजकीय घडामोडी.
  • चालू घडामोडी (राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय).
  • भारतीय अर्थव्यवस्था, इतिहास आणि भूगोल.
  • भारतीय संविधान आणि कायदे.

पोलीस पाटील संबंधित प्रश्न:

  • पोलीस पाटील पदाची कर्तव्ये आणि जबाबदाऱ्या.
  • गावातील कायदा व सुव्यवस्था राखण्यात पोलीस पाटलाची भूमिका.
  • महत्वाचे कायदे (IPC, CRPC).
  • सायबर क्राईम आणि त्यावरील प्रतिबंधात्मक उपाय.
  • आपत्कालीन परिस्थितीत पोलीस पाटलाची भूमिका.

स्थानिक ज्ञान:

  • भोकरदन तालुका आणि जालना जिल्ह्याबद्दल माहिती.
  • गावातील जमिनी, शेती, पीक आणि पाणीपुरवठा योजना.
  • गावातील सामाजिक आणि आर्थिक परिस्थिती.

मुलाखतीमध्ये विचारले जाणारे प्रश्न:

  • स्वतःबद्दल माहिती.
  • नोकरी करण्याची इच्छा का आहे?
  • गावासाठी काय करू इच्छिता?
  • तुमच्यातील विशेष गुण काय आहेत?

टीप: हे केवळ संभाव्य प्रश्नांचे उदाहरण आहे. परीक्षेत यापेक्षा वेगळे प्रश्न देखील विचारले जाऊ शकतात.

उत्तर लिहिले · 21/9/2025
कर्म · 3580
0
पोलीस पाटील पदाची निवड झाल्यानंतर डुप्लिकेट टीसी (Transfer Certificate) हरवल्यास, तुम्ही खालील पर्याय वापरू शकता:
  • शाळेतून डुप्लिकेट टीसी मिळवणे: तुमची शाळा अजूनही अस्तित्वात असल्यास, तुम्ही शाळेत अर्ज करून डुप्लिकेट टीसी मिळवू शकता. त्यासाठी तुम्हाला अर्ज सादर करावा लागेल आणि आवश्यक शुल्क भरावे लागेल.
  • बोनाफाईड सर्टिफिकेट (Bonafide Certificate): जर तुम्हाला डुप्लिकेट टीसी मिळत नसेल, तर तुम्ही शाळेकडून बोनाफाईड सर्टिफिकेट मिळवू शकता. त्यावर तुमच्या शाळेचा रेकॉर्ड, जन्मतारीख आणि इतर माहिती नमूद केलेली असते.
  • जन्म दाखला: तुम्ही तुमच्या जन्म दाखल्याचा वापर करू शकता, जो तुमच्या जन्मतारखेचा आणि नावाचा पुरावा असतो.
  • प्रतिज्ञापत्र (Affidavit): नोटरीद्वारे तुम्ही एक प्रतिज्ञापत्र तयार करू शकता. त्यावर तुमची माहिती आणि टीसी हरवल्याची माहिती नमूद करावी.
हे पर्याय तुमच्या गरजेनुसार आणि उपलब्धतेनुसार वापरले जाऊ शकतात.
उत्तर लिहिले · 21/9/2025
कर्म · 3580
0
पोलीस पाटील पदाची निवड झाल्यानंतर डुप्लिकेट टीसी (Transfer Certificate) न मिळाल्यास खालील गोष्टी कराव्यात:
  • अर्ज करा: डुप्लिकेट टीसी मिळवण्यासाठी तुमच्या शाळेत किंवा महाविद्यालयात अर्ज करा. अर्जामध्ये तुमचा तपशील, जसे की नाव, जन्मतारीख, शाळेतील प्रवेश आणि सोडल्याची तारीख, वर्ग आणि डुप्लिकेट टीसी मागवण्याचे कारण नमूद करा.
  • एफआयआर (FIR) दाखल करा: जर तुमचा मूळ टीसी हरवला असेल, तर जवळच्या पोलीस स्टेशनमध्ये एफआयआर दाखल करा. एफआयआरची एक प्रत तुमच्या अर्जासोबत जोडा.
  • अॅफिडेव्हिट (Affidavit): नोटरीकडून एक अॅफिडेव्हिट बनवा. त्यावर टीसी हरवल्याची माहिती नमूद करा आणि डुप्लिकेट टीसीची गरज का आहे, हे स्पष्ट करा.
  • शुल्क भरा: डुप्लिकेट टीसी मिळवण्यासाठी शाळेचे शुल्क भरावे लागते. शुल्क भरल्याची पावती अर्जासोबत जोडा.
  • पाठपुरावा करा: अर्ज सादर केल्यानंतर, शाळेत नियमितपणे पाठपुरावा करा. डुप्लिकेट टीसी मिळण्यास किती वेळ लागेल याची माहिती घ्या.

टीप: डुप्लिकेट टीसी मिळवण्याची प्रक्रिया शाळा आणि शिक्षण मंडळांनुसार बदलू शकते. त्यामुळे, आपल्या शिक्षण संस्थेशी संपर्क साधून अचूक माहिती घेणे महत्त्वाचे आहे.

उत्तर लिहिले · 21/9/2025
कर्म · 3580