भारतीय संघराज्याचे कोणते वैशिष्ट्य आहे?
भारतीय संघराज्याची काही वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे:
-
लिखित संविधान:
भारतीय संघराज्याचे संविधान लिखित स्वरूपात आहे. ज्यामुळे केंद्र आणि राज्य सरकार यांच्यातील अधिकार स्पष्टपणे नमूद केलेले आहेत.
-
अधिकार विभागणी:
संविधानाद्वारे केंद्र सरकार आणि राज्य सरकार यांच्यात अधिकारांची विभागणी केली आहे. केंद्र सूची, राज्य सूची आणि समवर्ती सूचीनुसार अधिकार वाटप केलेले आहेत.
-
स्वतंत्र न्यायपालिका:
भारतीय संघराज्यात न्यायपालिका स्वतंत्र आहे. न्यायपालिका संविधानाचे संरक्षण करते आणि केंद्र व राज्य सरकारमधील विवादांचे निराकरण करते.
-
दुहेरी शासन व्यवस्था:
भारतात केंद्र आणि राज्य स्तरावर स्वतंत्र सरकारे आहेत. दोन्ही सरकारे आपापल्या अधिकारक्षेत्रात कायदे बनवू शकतात आणि त्यांची अंमलबजावणी करू शकतात.
-
संविधानाची सर्वोच्चता:
भारतीय संविधानाला सर्वोच्च मानले जाते. केंद्र सरकार आणि राज्य सरकार दोघांनाही संविधानाचे पालन करावे लागते.