इतिहासाच्या साधनांचे स्वरूप बदलत आहे, कारण नवीन तंत्रज्ञान आणि शोधांमुळे इतिहासाचा अभ्यास अधिक विस्तृत आणि सूक्ष्म होत आहे.

1. लिखित साधने:

• पूर्वी: हस्तलिखिते, ताम्रपट, शिलालेख यांचा वापर केला जाई.
• आता: छापील पुस्तके, नियतकालिके, शासकीय records, correspondence, diaries, यांचा वापर होतो.

2. भौतिक साधने:

• पूर्वी: नाणी, भांडी, वस्तू, इमारती, यांचा वापर केला जाई.
• आता: आधुनिक तंत्रज्ञानाने तयार केलेल्या वस्तू, industrial remains, transport media, यांचा वापर होतो.

3. मौखिक साधने:

• पूर्वी: लोककथा, लोकगीते, पारंपरिक ज्ञान, यांचा वापर केला जाई.
• आता: मुलाखती,records, field notes, यांचा वापर होतो.

4. दृक्-श्राव्य साधने:

• पूर्वी: चित्रकला, Performance art, यांचा वापर केला जाई.
• आता: Movies, photographs, recordings, documentaries, यांचा वापर होतो.

या बदलांमुळे इतिहासाचे अध्ययन अधिक गतिशील आणि सर्वसमावेशक झाले आहे.