​

​*_🤔तुम्ही रक्तदान करण्यास पात्र आहात कि नाही? ते या गोष्टी सांगतील._*

_रक्तदान म्हणजे सर्वात श्रेष्ठ दान असते.आपले रक्त दान करून एखाद्याचा जीव वाचवण्याइतके पुण्याचे काम दुसरे कुठले नाही.आज जगात रोज लाखो लिटर रक्ताची रुग्णांसाठी आवश्यकता भासत असते.जर आपण यात काही मिली रक्त दान करून छोटेसे योगदान केले तर लाखमोलाचे ठरते.या आधीच्या लेखांमधून आपण रक्तदान करण्याचे फायदे तर बघितलेच आहेत.आपल्या प्रत्येकालाच आयुष्यात कधी न कधी रक्तदान करण्याची इच्छा होत असते त्यासाठी आपण कित्येक शिबिरे देखील घेत असतो.पण प्रत्येक व्यक्ती रक्त दान करू शकतोच असे नाही. रक्त दान करताना रक्तदात्यासाठी काही नियम बनविलेले असतात.जर तुम्ही त्या नियमांत पात्र असाल तरंच तुम्ही रक्त दान करू शकता. चला जाणून घेऊयात ते नियम._

◼तुम्हाला जर रक्त दान करायची इच्छा असेल तर तुमचे वय १८ ते ६५ वर्षे दरम्यान असेल पाहिजे.

◼जर तुमचे वजन ४५ किलो पेक्षा जास्त असेल तरच तुम्ही रक्तदान करण्यास पात्र आहात.तसेच तुमच्या शरीरातील रक्ताची पातळी अर्थात हिमोग्लोबिनचे प्रमाण १२.५ % पेक्षा जास्त असेल तरच तुम्ही रक्त दान करू शकता.

◼जेवणानंतर आपल्या रक्तात साखर तयार होत असते त्यामुळे ज्या व्यक्तीला रक्तदान करायचे असेल त्या व्यक्तीला उपाशीपोटी रक्त दान करावे लागते.कारण एकदा का रक्तात साखर तयार झाली तर ते रक्त दान करण्यासाठी अयोग्य ठरते.

◼चांगल्या आरोग्यासाठी प्रत्येक माणसाला दररोज आठ तास झोप घेणे आवश्यक असते.जर तुमची रक्त दान करण्याच्या अगोदर पूर्ण झोप झाली असेल तरच तुम्ही रक्तदान करू शकता.

◼प्रत्येक रक्तदात्याला रक्तदान एका वर्षातून तीन वेळाच करता येते त्यामुळे रक्तदात्याने पूर्वी केलेल्या रक्तदानास तीन महिने पूर्ण झालेले असलेच पाहिजेत.

◼जर तुम्हाला रोज कोणत्याही आजारावरची औषधे चालू असतील तर तुम्ही कधीही रक्त दान करू शकत नाही.

◼जर तुम्हाला कधी कावीळ झाली असेल तर तुम्ही रक्त दान करण्यास अपात्र आहात.

◼रात्रीतून वारंवार घाम येणे, कारणाशिवाय वजनात घट होणे, कमी न होणारा ताप, जुलाब, ग्रंथीची सूज अशी लक्षणे तुम्हाला जाणवत असतील तरी देखील तुम्ही रक्त दान करू शकत नाही.

◼जेव्हा रक्तात अल्कोहोल मिसळते तेव्हा ते रक्त दूषित होते त्यामुळे रक्त दान करणाऱ्या व्यक्तीने रक्तदान करायच्या चोवीस तास आधी मद्यपान केलेले नसावे.

◼जर तुम्ही रक्त दान करण्याच्या वर्षभर अगोदर कोणती लस घेतली असेल तरी तुम्ही रक्तदान करण्यास पात्र ठरत नाही.

◼कर्करोग, ह्दयरोग, रक्तस्त्राव जन्य व्याधी, विनाकारण वजनात घट, क्षय, रक्ताच्या इतर व्याधी, दमा, फिट येणे, अपस्मार, महारोग, मानसिक असंतुलन, ग्रंथीच्या व्याधी, संधिवात, रक्तदाब असे आजार जर तुम्हाला असतील तर तुमचे रक्त दुसऱ्या रुग्णाला देणे धोकादायक ठरू शकते.म्हणून असे आजार असणाऱ्या व्यक्ती रक्त दान करण्यास कायमस्वरूपी अपात्र असतात.

◼जर तुमचे मूल एक वर्षांपेक्षा लहान मुलं असेल, गेल्या सहा महिन्यात तुमचा गर्भपात झाला असेल, जर तुमची मासिक पाळी चालू असेल, किंवा मासिक पाळी चालू होऊन पाच दिवस पूर्ण न झालेल्या स्त्रीया देखील रक्त दान करण्यास तात्पुरत्या अपात्र असतात.

*_📍रक्तदानाचे हे नियम नक्की वाचा आणि मगच रक्तदान करून एका जीवाला पून्हा जीवदान द्या._*
रक्तदानाचा जरा समोरच्या वक्तीला फायदा होतो तसाच फायदा रक्तदात्यालाही होतो. शरीरात नवीन रक्त तयार व्हायला मदत होते. रक्तदान करणाऱ्या व्यक्ती या इतरांपेक्षा जास्त स्वतःच्या आरोग्याची काळजी घेतात. पण रक्तदान करताना ठराविक गोष्टींची जर काळजी घेतली गेली नाही तर आरोग्यावर त्याचा वाईट परिणाम होतो.
रक्तदानाबद्दल अनेकांच्या मनात आजही अनेक शंका असतात. आज आम्ही तुमच्या याच शंकेचं निरसन करणार आहोत. रक्तदान करण्यापूर्वी आणि केल्यानंतर काय करावं याबद्दल आज आम्ही तुम्हाला माहिती देणार आहोत.

स्वस्थ पुरुष तीन महिन्यांतून एकदा रक्तदान करु शकतो. तर स्वस्थ महिला चार महिन्यांतून एकदा रक्तदान करु शकतात. महिला आणि पुरुषांच्या रक्तदान करण्यामध्ये फरक असण्याचं मुख्य कारण म्हणजे दोघांच्या शरीराची जढण वेगळी आहे. मासिकपाळीमुळे महिलांच्या अंगातून महिन्यातून एकदा दुषित रक्त बाहेर पडत असतं. त्यामुळे त्यांनी शक्यतो चार महिन्यांतून एकदा रक्तदान करावे.

आजही अनेकांना असे वाटते की, रक्तदान केल्यामुळे हीमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी होते. पण मुळात असे काही नसते. रक्तदान केल्यानंतर 21 दिवसांनंतर शरीरात नवीन रक्त तयार होतं.

शरीरातील हीमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी झाले तर अनेक आजार होऊ शकतात. सतत थकणं, अशक्तपणा, श्वास घेण्यास त्रास होणं, चक्कर येणं, डोकं दुखणं अशा आजाराने माणूस त्रस्त होतो.

एकावेळी कोणाच्याही शरीरातून 471 एमएलपेक्षा जास्त रक्त घेतले जात नाही. रक्तदान करण्याच्या एकदिवस आधी धुम्रपान करु नये. तसेच 48 तासांपूर्वी मद्यपान करु नये. जर मद्यपान केले असेल तर रक्तदान करु नये. रक्तदान केल्यानंतर दर तीन तासांनी भरपेट खाणं गरजेचं आहे.

रक्तदान केल्यानंतर ज्यूस, चिप्स, फळं यांसारखा आहार करावा. शरीराला आवश्यक पदार्थ सातत्याने खालले नाही तर त्याचा परिणाम लगेच दिसू लागतो. तसेच रक्तदान केल्यानंतर पुढील 12 तासांमध्ये कोणत्याही प्रकारचे व्यायाम करु नये.
🎯 *रक्तदाता असण्याची पात्रता काय?*

   
जगातील सर्वश्रेष्ठ दानापैकी एक म्हणजे रक्तदान. असे असले तरी प्रत्येक व्यक्ती रक्तदान करू शकतोच असे नाही. रक्तदान करताना रक्तदात्यासाठी काही नियम बनविलेले असतात. जर तुम्ही त्या नियमांत पात्र असाल तरच तुम्ही रक्तदान करू शकता. जाणून घेऊयात ते नियम कोणते आहेत.

🤔 _*रक्तदान करताना काय काळजी घ्यावी?*_

_आपल्यापैकी अनेकांनी अनेकदा रक्तदान स्वत:हून किंवा गरजेपोटी केले असेल. मात्र रक्तदान कधी, कुठे करावे आणि कोणती कोळजी घ्यावी या बाबी बघणेही तितकेच गरजेचे आहे. चुकीच्या ठिकाणी, चुकीच्या वेळी, तसेच चुकीच्या मार्गदर्शनाखाली जर रक्तदान केले तर अनेक आजार होण्याचा धोका असतो. त्यामुळे रक्तदान करतांना कोणती काळजी घ्यावी त्याबद्दल जाणून घेऊयात…_

_1) प्रथमतः तुम्ही रक्तदान करण्यासाठी पात्र आहात का नाही? हे बघणे जरूरी आहे. जर तुम्ही नुकतेच रक्तदान केले असेल, बाहेरगावी जाऊन आला असाल, शारीरिक संबंध केले असतील तर तुम्ही रक्तदान करण्यास थोडे दिवस तरी पात्र नाही._

_2) रक्तदानापूर्वी शरीरातील आयर्न लेवल तपासून घेणे महत्वाचे आहे. कारण शरीरात जर लोहाचे प्रमाण जास्त असेल तरच तुम्ही रक्तदान करू शकता._

_3) रक्तदान करण्याच्या किमान एक दिवस आधीपर्यंत दारूचे सेवन टाळावे. रक्तात झालेली दारूची भेसळ ही रूग्णाच्या आरोग्याकरिता फार धोकादायक आहे. त्याचप्रमाणे जर तुम्हाला स्मोकिंगचे व्यसन असेल तर किमान रक्तदानाच्या किमान एक तास आधी सिगारेटचे व्यसन करू नका._

_4) रक्तदान करायला जात असतांना घट्ट कपडे घालू नका. शक्यतो सैल कपडे घाला._

_5) जर तुम्ही स्वत:च आजारी असाल किंवा काही दिवसांपूर्वीच आजारातून उठला असाल तर रक्तदान करणे टाळा. प्लेटलेटस्, पेशी, प्लाजमाचे दान केले असेल तर तुम्ही रक्तदान करण्यास पात्र नाही. या गोष्टी रक्तदान झाल्यानंतरही काही काळ टाळा._

_6) रक्तदानाच्या वेळी तुमच्या शरीरातील रक्ताचे प्रमाण कमी होते तसेच तुम्हाला अशक्तपणा जाणवू शकतो. त्यामुळे रक्तदान झाल्यानंतर द्रवपदार्थांचे सेवन जास्त करा._

*_❤ या ४ आरोग्यदायी फायद्यांसाठी रक्तदान करा!_*


❣रक्तदानामुळे प्रत्येक वर्षी अनेकांना जीवनदान मिळते. अनेक मोठ्या सर्जरीमध्ये किंवा गंभीर परिस्थितीत रक्तदानामुळे पेशन्टचे प्राण वाचण्यास मदत होते. तसंच गरोदरपणात बाळाचे आणि आईचे प्राण वाचण्यास रक्तदान महत्त्वाचे कार्य करते. आपण रक्ताची निर्मिती करू शकत नाही. त्यामुळे रक्तदान करणे हा रक्त मिळवण्याचा एकमेव मार्ग आहे. त्यामुळे रक्तदान करून गरजूंना मदत करणे महत्त्वाचे आहे. या मदतीचा फायदा नक्कीच आपल्याला होतो. पाहुया काय आहेत फायदे...

*_▪हृदयाचे कार्य सुधारते_*

नियमित रक्तदान केल्यास आयर्नचे प्रमाण सुधारते. शरीरात आयर्नचे प्रमाण वाढले तर ऑक्सीडेटिव्ह डॅमेज होते, त्यामुळे टिशू डॅमेज होतात. रक्तदान केल्याने शरीरात आयर्नचे प्रमाण ठिक होते त्याचबरोबर हृद्यविकारांपासूनही बचाव होतो. यामुळे एजिंग, स्ट्रोक आणि हार्ट अॅटकपासून बचाव होतो.

*_▪वजन कमी करण्यास मदत_*
एक वेळेस रक्तदान केल्याने 650-700 किलो कॅलरीज कमी होतात. परिणामी वजनही कमी होते. मात्र ३ महिन्यातून एकदा रक्तदान करणे, सुरक्षित आहे.

*_▪मानसिक समाधान_*

रक्तदान करणे खास असते, यात कोणतीही शंका नाही. गरजवंतांना मदत केल्याचे समाधान मिळते. तुम्ही केलेले रक्तदान ३-४ वेगवेगळ्या रुग्णांना कामी येते. त्यामुळे आनंद आणि समाधान लाभते.

*_▪यकृतांचे आजार आणि कॅन्सरचा धोका कमी_*

रक्तदान केल्यामुळे यकृतांचे आजार आणि कॅन्सरचा धोका कमी होतो, असे कोणत्याही अभ्यासातून सिद्ध झालेले नसले तरी रक्तदानाचा यकृतावर पॉसिटीव्ह (सकारात्मक) परिणाम होतो. त्याचे कार्य आयर्न मेटॅबॉलिझम वर अवलंबून असते. शरीरातील आयर्नच्या अतिरिक्त प्रमाणामुळे यकृतावर प्रेशर येतं. रक्तदान केल्याने रक्तातील आयर्नचे प्रमाण स्थिर राहते. त्यामुळे लिव्हर खराब होण्याचा धोका कमी होतो. तसंच लिव्हरमध्ये अतिरिक्त आयर्न साठल्यास लिव्हर टिशुचे ऑक्सिडेशन होते. त्यामुळे लिव्हर खराब होते. हे अति प्रमाणात झाल्यास कॅन्सर होऊ शकतो. आणि म्हणून नियमित रक्तदान केल्यास लिव्हर कॅन्सरची शक्यता कमी होते.