मेडिटेशन कसे करायचे?
मनाला विरोध नाही करायचा किंवा त्यावर ताबाही नाही चालवायचा.
फक्त मनात काय चाललंय त्याकडे तटस्थपणे पहात रहायचे.
मनात जे विचार येतात त्यांकडे लक्ष ठेवायचे.
कसलेही पूर्वग्रह ठेवून चांगले विचार, वाईट विचार असे न मानता केवळ लक्ष ठेवायचे विचारांवर.
मनात येणाऱ्या विचारांना कुठल्याही प्रतिक्रिया ( reactions ) द्यायच्या नाहीत :
की , " हे असं माझ्या मनात यायला नको",
की, "हा वाईट विचार आहे, किंवा, हा सुंदर विचार आहे, किंवा, हा मौल्यवान विचार आहे."
मनात येणाऱ्या विचारांना कुठल्याही पूर्वग्रहांच्या चष्म्यातून न पहाता ते जसे आहेत तसेच पहायचे आहे.
तुम्ही ज्या क्षणी विचारांना कुठलीही प्रतिक्रिया दिली वा योग्य/ अयोग्य ठरवले, की तुमचे ध्यान तुटले! तुम्ही विचारात गुंतलात !
कारण ध्यान म्हणजे विचारप्रक्रिये पासून अलिप्त रहाणे आहे.
पूर्णपणे अलिप्त, शांत!
मनात काय चाललंय ते फक्त न्याहाळत रहायचे.
आणि मग? एक जादू होते! आपल्याला लक्षात येते की विचार कमी कमी होत आहेत.
अगदी हळूहळू आपल्या लक्षात येते की मनातले विचार कमी कमी होत आहेत.
तुम्ही जेवढे जास्त जागरूक, तेवढे विचार कमी येतात.
तुमची जागरूकता कमी झाली की विचारांची संख्या वाढते.
हे म्हणजे जणू काही जागरूकतेवर अवलंबून असलेली विचारांची रहदारीच!
जेव्हा तुम्ही अगदी क्षणभर का होईना, संपूर्णपणे जागरूक असता, तेव्हा विचार पूर्णपणे थांबतात.
ताबडतोब आणि अचानक सर्वकाही थांबते, 'रोड' पूर्ण मोकळा, रहदारी पूर्णपणे थांबते.
हा क्षण म्हणजेच ध्यान.
धन्यवाद😊😊
मेडिटेशन (ध्यान) कसे करायचे यासाठी खालील स्टेप्स आहेत:
-
शांत जागा निवडा:
अशी जागा शोधा जिथे तुम्हाला शांत आणि आरामदायक वाटेल आणि जिथे कमी व्यत्यय येईल.
-
आरामदायक स्थितीत बसा:
जमिनीवर किंवा खुर्चीवर आरामात बसा. पाठीचा कणा सरळ ठेवा पण ताठ नाही.
-
डोळे बंद करा:
धीरे-धीरे डोळे बंद करा. जर तुम्हाला डोळे बंद करणे शक्य नसेल, तर एका विशिष्ट वस्तूवर लक्ष केंद्रित करा.
-
श्वासावर लक्ष केंद्रित करा:
आपल्या नैसर्गिक श्वासावर लक्ष केंद्रित करा. श्वास घेताना आणि सोडताना होणाऱ्या संवेदनांवर लक्ष ठेवा. श्वास मोजू शकता किंवा ‘श्वास आत’ आणि ‘श्वास बाहेर’ असे स्वतःला बोलू शकता.
-
विचार येऊ द्या:
लक्षात ठेवा, ध्यान करताना विचार येणे স্বাভাবিক आहे. जेव्हा विचार येतात, तेव्हा त्यांना Resist करू नका. त्या विचारांना फक्त निरीक्षण करा आणि हळूवारपणे आपले लक्ष पुन्हा श्वासावर आणा.
-
वेळ:
सुरुवातीला 5-10 मिनिटे ध्यानासाठी पुरेसे आहेत. हळू हळू वेळ वाढवा.
-
नियमितता:
रोज ठराविक वेळी ध्यान करण्याचा प्रयत्न करा. नियमितता महत्त्वाची आहे.
टीप:
- सुरुवातीला तुम्हाला एकाग्रता राखायला कठीण वाटेल, पण नियमित सरावाने ते सोपे होईल.
- तुम्ही Guided Meditation चा वापर करू शकता. YouTube वर अनेक Guided Meditation उपलब्ध आहेत.
अधिक माहितीसाठी, तुम्ही खालील लिंकवर भेट देऊ शकता: Art of Living - Meditation for Beginners