काम, क्रोध, लोभ, मोह, मद आणि मत्सर हे षड्रिपू म्हणजे मनुष्याचे सहा शत्रू आहेत. या शत्रूंवर विजय मिळवण्यासाठी काही गोष्टी मित्र म्हणून उपयोगी ठरू शकतात:

• ज्ञान: (Knowledge) ज्ञान हे सर्वात मोठे मित्र आहे, जे आपल्याला योग्य आणि अयोग्य गोष्टींमधील फरक ओळखायला मदत करते.
• वैराग्य: (Detachment) वैराग्य म्हणजे आसक्ती नसणे. कोणतीही गोष्ट नश्वर आहे हे जाणून तिच्याबद्दल जास्त आसक्ती न ठेवणे.
• ध्यान: (Meditation) ध्यान केल्याने मन शांत होते आणि आपल्या भावनांवर नियंत्रण मिळवण्यास मदत होते.
• सत्संग: (Good company) चांगल्या लोकांच्या संगतीत राहिल्याने सकारात्मक विचार येतात आणि वाईट गोष्टींपासून दूर राहण्यास मदत होते.
• सेवा: (Service) निःस्वार्थ भावनेने इतरांची सेवा केल्याने अहंकार कमी होतो आणि मन शुद्ध होते.
• क्षमा: (Forgiveness) इतरांना क्षमा करण्याची वृत्ती ठेवल्याने मनाला शांती मिळते आणि नकारात्मक भावना दूर होतात.

हे सर्व गुण आपल्यात विकसित केल्यास आपण षड्रिपूंवर विजय मिळवू शकतो आणि एक आनंदी जीवन जगू शकतो.