मानसशास्त्र
- पूर्ण लक्ष द्या: कोणतीही गोष्ट लक्षात ठेवण्यासाठी, ती गोष्ट करताना पूर्ण लक्ष देणे आवश्यक आहे.
- उजळणी करा: लक्षात ठेवण्याची गरज असलेल्या गोष्टींची नियमितपणे उजळणी केल्यास त्या अधिक काळ लक्षात राहतात.
- जोडून लक्षात ठेवा: नवीन माहिती जुन्या माहितीशी जोडून लक्षात ठेवल्यास ती अधिक प्रभावीपणे लक्षात राहते.
- कल्पना करा: गोष्टी दृश्य स्वरूपात कल्पना करून लक्षात ठेवणे हा एक चांगला मार्ग आहे.
- लिहून काढा: महत्त्वाच्या गोष्टी लिहून काढल्याने त्या अधिक चांगल्या प्रकारे लक्षात राहतात.
- सकारात्मक दृष्टिकोन: गोष्टी लक्षात राहतील असा सकारात्मक दृष्टिकोन ठेवा.
- पुरेशी झोप घ्या: पुरेशी झोप घेतल्याने स्मरणशक्ती सुधारते.
- ध्यान करा: नियमित ध्यान केल्याने एकाग्रता वाढते आणि स्मरणशक्ती सुधारते.
या उपायांमुळे तुम्हाला गोष्टी अधिक चांगल्या प्रकारे लक्षात ठेवण्यास मदत होईल.
अध्ययन: अध्ययन म्हणजे अनुभव किंवा सरावाने वर्तनातrelatively कायमस्वरूपी बदल घडवून आणणे. यात नवीन ज्ञान, कौशल्ये, दृष्टीकोन आणि सवयी आत्मसात करणे समाविष्ट आहे. अध्ययन अनेक प्रकारे घडू शकते, जसे की थेट अनुभव, निरीक्षण, सूचना किंवा शिक्षण.
अभिजात अभिसंधान (Classical Conditioning): हा अध्ययन सिद्धांताचा एक प्रकार आहे. यात दोन उद्दीपकांचा (stimuli) संबंध जोडला जातो, ज्यामुळे एक উদ্দীপक दुसऱ्याची प्रतिक्रिया निर्माण करतो. सोप्या भाषेत सांगायचे तर, दोन गोष्टी एकत्र वारंवार घडल्यामुळे, एक गोष्ट आठवल्यावर दुसरी गोष्ट आठवते.
अभिजात अभिसंधानाची प्रक्रिया:
- नैसर्गिक उद्दीपक (Unconditioned Stimulus - UCS): हा उद्दीपक नैसर्गिकरित्या प्रतिक्रिया निर्माण करतो. उदाहरणार्थ, अन्न पाहून लाळ येणे.
- नैसर्गिक प्रतिक्रिया (Unconditioned Response - UCR): नैसर्गिक उद्दीपकाला दिलेली नैसर्गिक प्रतिक्रिया. उदाहरणार्थ, अन्न पाहून लाळ येणे.
- तटस्थ उद्दीपक (Neutral Stimulus - NS): हा उद्दीपक सुरुवातीला कोणतीही प्रतिक्रिया निर्माण करत नाही. उदाहरणार्थ, घंटा वाजवणे.
- अभिसंधित उद्दीपक (Conditioned Stimulus - CS): तटस्थ उद्दीपकाला नैसर्गिक उद्दीपकासोबत वारंवार जोडल्यानंतर, तो स्वतंत्रपणे प्रतिक्रिया निर्माण करण्यास सक्षम होतो. उदाहरणार्थ, घंटा वाजवल्यानंतर लाळ येणे.
- अभिसंधित प्रतिक्रिया (Conditioned Response - CR): अभिसंधित उद्दीपकाला दिलेली प्रतिक्रिया. उदाहरणार्थ, घंटा वाजवल्यावर लाळ येणे.
उदाहरण:
इव्हान पाव्हलोव्ह (Ivan Pavlov) यांनी कुत्र्यांवर प्रयोग केला.
- पाव्हलोव्हने कुत्र्यांना अन्न देण्यापूर्वी घंटा वाजवली.
- अनेक वेळा घंटा वाजवल्यानंतर अन्न दिले.
- नंतर, फक्त घंटा वाजवल्यावर कुत्र्यांच्या तोंडाला लाळ सुटली.
या प्रयोगात, अन्न हे नैसर्गिक उद्दीपक (UCS) होते, लाळ येणे ही नैसर्गिक प्रतिक्रिया (UCR) होती, घंटा हे तटस्थ उद्दीपक (NS) होते, आणि नंतर ती अभिसंधित उद्दीपक (CS) बनली, आणि घंटा वाजल्यावर लाळ येणे ही अभिसंधित प्रतिक्रिया (CR) होती.
अभिजात अभिसंधान हे जाहिरात, शिक्षण आणि वर्तणूक उपचारांमध्ये वापरले जाते.
स्वतः: दु:ख आणि फायदा न पाहता केलेले काम म्हणजे निस्वार्थ सेवा होय. निस्वार्थ सेवा म्हणजे कोणताही स्वार्थ न ठेवता इतरांना मदत करणे किंवा त्यांच्यासाठी काम करणे.
- स्वतः (Self): दर्शक सर्वनाम (Demonstrative pronoun)
- दुःख (Sorrow): भाववाचक नाम (Abstract noun)
- फायदा (Benefit): सामान्य नाम (Common noun)
- नाव (Name): सामान्य नाम (Common noun)
- दुसरा (Another): क्रमवाचक विशेषण (Ordinal adjective), पण वाक्यनुसार सर्वनाम म्हणून वापरले जाऊ शकते.
- प्रश्न (Question): सामान्य नाम (Common noun)
- मोठेपण (Greatness): भाववाचक नाम (Abstract noun)
- आई (Mother): सामान्य नाम (Common noun)
- शहाणा (Wise): गुणवाचक विशेषण (Qualitative adjective)
- वाहन (Vehicle): सामान्य नाम (Common noun)
आशा (ॲक्रेडिटेड सोशल हेल्थ ॲक्टिव्हिस्ट) ह्या भारत सरकारच्या आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाच्या अंतर्गत काम करणाऱ्या प्रशिक्षित समुदाय आरोग्य कार्यकर्त्या आहेत.
आशा कार्यकर्त्यांची भूमिका:
- गावातील लोकांना आरोग्य सेवा पुरवणे.
- आरोग्याविषयी जनजागृती करणे.
- गरोदर स्त्रिया व नवजात बालकांची काळजी घेणे.
- गावातील लोकांना आरोग्य केंद्रांपर्यंत पोहोचवणे.
आशा कार्यकर्त्यांसाठी पात्रता:
- आशा कार्यकर्त्या त्याच गावातील रहिवासी असाव्यात.
- त्या किमान 10 वी पास असाव्यात.
- त्यांची सामाजिक बांधिलकी असावी.
आशा योजना:
- जननी सुरक्षा योजना
- राष्ट्रीय ग्रामीण आरोग्य अभियान
- प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना
आशा कार्यकर्त्या ह्या ग्रामीण भागातील आरोग्य व्यवस्थेचा एक महत्त्वाचा भाग आहेत. त्या लोकांपर्यंत आरोग्य सेवा पोहोचवण्यात मदत करतात.
अधिक माहितीसाठी:
- स्वतःला समजावून सांगा: तुमचा रंग सुंदर आहे. प्रत्येक रंगाचे स्वतःचे सौंदर्य असते. रंगावरून कुणालाही कमी लेखणे चुकीचे आहे.
- आत्मविश्वास वाढवा: तुम्हाला जे आवडते ते करा. तुमच्या आवडीच्या गोष्टींमध्ये व्यस्त रहा. हे तुम्हाला अधिक आत्मविश्वास आणि सकारात्मक बनण्यास मदत करेल.
- नकारात्मक विचार टाळा: नकारात्मक विचार तुमच्या मनात येऊ देऊ नका. जेव्हा तुम्ही नकारात्मक विचार करत असाल, तेव्हा स्वतःला सकारात्मक गोष्टींची आठवण करून द्या.
- इतरांशी बोला: तुमच्या भावनांबद्दल तुमच्या कुटुंबातील सदस्यांशी किंवा मित्रांशी बोला. ते तुम्हाला मदत करू शकतील.
- मदत मागा: जर तुम्हाला खूप त्रास होत असेल, तर मानसोपचारतज्ज्ञाची मदत घ्या. ते तुम्हाला या परिस्थितीतून बाहेर पडण्यास मदत करू शकतील.
- तुमच्या मित्रांना सांगा की त्यांचे बोलणे तुम्हाला कसे वाटते. त्यांना सांगा की ते तुम्हाला दुखवत आहेत आणि त्यांनी असे बोलणे थांबवावे.
- जर तुमचे मित्र ऐकत नसेल, तर त्यांच्याशी बोलणे टाळा.
- अशा लोकांबरोबर रहा जे तुम्हाला स्वीकारतात आणि तुमचा आदर करतात.