चाचणीचा उद्देश:

• विद्यार्थ्यांच्या भाषिक क्षमतांमधील त्रुटी आणि अडचणी ओळखणे.
• अध्यापन पद्धतीत सुधारणा करणे.
• प्रत्येक विद्यार्थ्याला आवश्यकतेनुसार मार्गदर्शन करणे.

चाचणीचे स्वरूप:

• श्रवण कौशल्ये:
  • एकाद्या परिच्छेदाचे वाचन करून त्यावर आधारित प्रश्न विचारणे.
  • सूचना (instructions) ऐकून त्यानुसार कृती करण्यास सांगणे.
• भाषण कौशल्ये:
  • एखाद्या विषयावर स्वतःचे मत व्यक्त करण्यास सांगणे.
  • चित्र वर्णन करण्यास सांगणे.
• वाचन कौशल्ये:
  • परिच्छेद वाचून आकलन तपासणे.
  • अपरिचित शब्द आणि वाक्ये समजून घेणे.
• लेखन कौशल्ये:
  • दिलेल्या विषयावर निबंध लिहायला सांगणे.
  • शुद्धलेखन आणि व्याकरण तपासणे.
• व्याकरण आणि शब्दसंग्रह:
  • वाक्य रचना आणि व्याकरण नियम आधारित प्रश्न.
  • समानार्थी आणि विरुद्धार्थी शब्द ओळखणे.

चाचणी उदाहरणे:

1. श्रवण कौशल्य:

   शिक्षकांनी एक छोटा परिच्छेद वाचावा:

   "एक गाव होते. गावात एक शेतकरी राहत होता. तो खूप कष्टाळू होता."

   प्रश्न: शेतकरी कसा होता?

2. भाषण कौशल्य:

   ‘माझी आवड’ या विषयावर दोन मिनिटे बोला.

3. वाचन कौशल्य:

   खालील परिच्छेद वाचा आणि प्रश्नांची उत्तरे द्या:

   "सूर्य पूर्वेला उगवतो. तो आपल्याला प्रकाश देतो."

   प्रश्न: सूर्य कोणत्या दिशेला उगवतो?

4. लेखन कौशल्य:

   ‘पावसाळा’ या विषयावर पाच वाक्ये लिहा.

5. व्याकरण आणि शब्दसंग्रह:

   विरुद्धार्थी शब्द लिहा: प्रकाश × ?

मूल्यमापन:

• प्रत्येक प्रश्नासाठी योग्य गुण निश्चित करावे.
• विद्यार्थ्यांच्या उत्तरांचे विश्लेषण करून कोणत्या भागात सुधारणा आवश्यक आहे, हे तपासावे.
• गुणांच्या आधारावर विद्यार्थ्यांचे वर्गीकरण करावे, ज्यामुळे शिक्षकांना योग्य मार्गदर्शन करता येईल.

अहवाल तयार करणे:

• प्रत्येक विद्यार्थ्यासाठी स्वतंत्र अहवाल तयार करणे.
• अहवालात विद्यार्थ्यांची बलस्थाने आणि सुधारणा आवश्यक असलेले क्षेत्र नमूद करणे.
• अहवालाच्या आधारे वैयक्तिक मार्गदर्शन करणे.

चाचणी आयोजन करताना घ्यावयाची काळजी:

• चाचणी विद्यार्थ्यांसाठी सोपी आणि समजण्याजोगी असावी.
• विद्यार्थ्यांना चाचणी दरम्यान आरामदायक वाटले पाहिजे.
• चाचणीचा निकाल गोपनीय ठेवावा.