• प्रक्रिया: कंपोस्ट खत विविध सेंद्रिय वस्तू जसे की शेण, पालापाचोळा, गवत आणि इतर कचरा कुजवून तयार केले जाते.
• प्रक्रियेचा कालावधी: कंपोस्ट खत तयार होण्यासाठी जास्त वेळ लागतो, साधारणपणे ३ ते ६ महिने लागतात.
• पोषक तत्वे: कंपोस्ट खतामध्ये नत्र (Nitrogen), स्फुरद (Phosphorus) आणि पालाश (Potassium) यांसारखी पोषक तत्वे कमी प्रमाणात असतात.
• वापर: कंपोस्ट खत जमिनीची सुपीकता वाढवण्यासाठी आणि जमिनीतील सेंद्रिय घटकांचे प्रमाण वाढवण्यासाठी वापरले जाते.

• प्रक्रिया: गांडूळ खत गांडुळांच्या मदतीने सेंद्रिय वस्तू खाऊन आणि पचन करून तयार केले जाते.
• प्रक्रियेचा कालावधी: गांडूळ खत कंपोस्ट खतापेक्षा लवकर तयार होते, साधारणपणे १ ते २ महिने लागतात.
• पोषक तत्वे: गांडूळ खतामध्ये कंपोस्ट खतापेक्षा जास्त पोषक तत्वे असतात. यात नत्र, स्फुरद, पालाश, सूक्ष्म अन्नद्रव्ये आणि उपयुक्त एन्झाईम (Enzymes) भरपूर प्रमाणात असतात.
• वापर: गांडूळ खत पिकांच्या वाढीसाठी आणि उत्पादनासाठी अधिक फायदेशीर असते.

• दोन्ही खते सेंद्रिय खते आहेत आणि पर्यावरणासाठी सुरक्षित आहेत.
• दोन्ही खते रासायनिक खतांचा वापर कमी करण्यास मदत करतात.

गांडूळ खत कंपोस्ट खतापेक्षा अधिक पौष्टिक आणि जलद तयार होणारे खत आहे. त्यामुळे ते शेतीसाठी अधिक फायदेशीर ठरते.