खत

कमक (कमळ काकडी): कमक म्हणजे कमळाच्या फुलाची देठ आणि त्या देठाला लागून असणारी फळधारणा होय.

कमकाची माहिती:

• कमक हे पाण्यात वाढणारे एक फळ आहे.
• ते दिसायला लांबट दंडगोलाकार असते.
• कमकामध्ये अनेक पोषक तत्वे असतात.
• कमकाचा उपयोग भाजी, लोणचे, कोशिंबीर अशा विविध पदार्थांमध्ये करतात.
• आयुर्वेदात कमकाचे अनेक औषधी गुणधर्म सांगितले आहेत.

उपलब्धता:

कमक हे विशेषतः जुनाट पाण्यामध्ये आढळते आणि काही विशिष्ट ठिकाणीच याची लागवड केली जाते.

दगळी कोळश्याच्या राखेचा शेतास फायदा

दगडी कोळशाच्या राखेचा पाणथळ जमिनीत वापर केल्यास खालील फायदे होऊ शकतात:

• सुपीकता वाढवते: दगडी कोळशाच्या राखेमध्ये अनेक पोषक तत्वे असतात, जसे की कॅल्शियम, मॅग्नेशियम, पोटॅशियम आणि फॉस्फरस. ही पोषक तत्वे मातीमध्ये मिसळल्याने जमिनीची सुपीकता वाढते आणि वनस्पतींना आवश्यक असलेले पोषण मिळते.
• सामू (pH) सुधारते: कोळशाच्या राखेमध्ये अल्कधर्मी गुणधर्म असतात, त्यामुळे ती मातीचा सामू वाढवण्यास मदत करते. ज्या जमिनी ॲसिडिक (acidic) आहेत, त्यांच्यासाठी राख खूप उपयुक्त आहे.
• पाणी धरून ठेवण्याची क्षमता वाढवते: कोळशाची राख मातीमध्ये पाणी धरून ठेवण्याची क्षमता वाढवते, ज्यामुळे वनस्पतींना पाण्याची कमतरता भासत नाही.
• कमी खर्चिक: कोळशाची राख सहसा स्वस्त किंवा फुकट उपलब्ध होते, त्यामुळे ती पाणथळ जमिनीसाठी एक चांगला आणि स्वस्त पर्याय आहे.

तोटा: कोळशाच्या राखेमध्ये काही हानिकारक घटक असू शकतात, त्यामुळे वापरण्यापूर्वी तिची गुणवत्ता तपासणे आवश्यक आहे.

अधिक माहितीसाठी आपण खालील लिंकवर क्लिक करू शकता:

• Fly Ash in Agriculture: A Review

साहित्य:

• 1 कप साखर
• ½ कप पाणी
• 6 चमचे बटर (लोणी)
• ½ कप हेवी क्रीम
• 1 चमचा मीठ (Flaky Sea Salt)

कृती:

1. साखरेचा पाक तयार करणे: एका जाड बुडाच्या भांड्यात साखर आणि पाणी एकत्र करून मध्यम आचेवर गरम करा. साखर पूर्णपणे विरघळू द्या. चमच्याने ढवळू नका, फक्त भांडे हलवा.

2. कॅरमल करणे: साखर विरघळल्यानंतर मिश्रण उकळू द्या. मिश्रण सोनेरी रंगाचे होईपर्यंत गरम करा. मधून मधून भांडे हलवा.

3. बटर आणि क्रीम टाकणे: गॅस बंद करा. मिश्रण थोडे थंड झाल्यावर त्यात बटर (लोणी) टाका आणि चांगले मिक्स करा. नंतर हेवी क्रीम हळू हळू टाका आणि ढवळत राहा.

4. मीठ टाकणे: चवीनुसार मीठ टाका आणि मिक्स करा.

5. थंड करणे: खर्व पूर्णपणे थंड होऊ द्या. थंड झाल्यावर तो घट्ट होईल.

टीप:

• खर्व जास्त वेळ शिजवू नका, नाहीतर तो कडू होऊ शकतो.
• आपण आपल्या आवडीनुसार मीठाचे प्रमाण बदलू शकता.

हरितगृह परिणाम (Greenhouse effect) म्हणजे काय:

हरितगृह परिणाम ही एक नैसर्गिक प्रक्रिया आहे जी पृथ्वीला उष्ण ठेवण्यास मदत करते. जेव्हा सूर्याची ऊर्जा पृथ्वीच्या वातावरणात प्रवेश करते, तेव्हा काही ऊर्जा पृथ्वीच्या पृष्ठभागाद्वारे शोषली जाते आणि काही ऊर्जा परत अवकाशात परावर्तित होते. वातावरणातील काही वायू, जसे की कार्बन डायऑक्साइड (Carbon Dioxide), मिथेन (Methane) आणि नायट्रस ऑक्साइड (Nitrous Oxide), ही ऊर्जा शोषून घेतात आणि त्या ऊर्जेला सर्व दिशांना उत्सर्जित करतात. यामुळे पृथ्वीचे वातावरण उष्ण होते.

मानवी गतिविधींच्या माध्यमातून वातावरणातील हरितगृह वायूंचे प्रमाण वाढल्यामुळे हरितगृह परिणाम वाढला आहे, ज्यामुळे जागतिक तापमान वाढ (Global warming) आणि हवामान बदल (Climate change) यांसारख्या समस्या निर्माण झाल्या आहेत.

हरितगृह परिणामाचे मुख्य घटक:

• कार्बन डायऑक्साइड (CO2)
• मिथेन (CH4)
• नायट्रस ऑक्साइड (N2O)
• ओझोन (O3)
• पाण्याचे वाफ (H2O)

हरितगृह परिणामाचे परिणाम:

• तापमान वाढ
• समुद्राची पातळी वाढणे
• हवामानातील बदल
• नैसर्गिक आपत्ती वाढणे

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• US EPA
• NASA Climate Change

शेणखत हे पारंपारिक सेंद्रिय खत असून शेतकऱ्यांना ते शेतातच उपलब्ध होऊ शकते. जनावरांच्या गोठ्यातील शेणामध्ये जनावरांचे मूत्र आणि अर्धवट खाऊन टाकलेल्या चाऱ्यांचे अवशेषही असतात. गोठ्याच्या कडेला माती टाकून त्यात जनावरांचे मूत्र शोषून घेता येते. ती माती जर शेणखताच्या खड्ड्यात शेणाबरोबर टाकली, तर त्यामुळे शेणखताची प्रत सुधारते. सर्वसाधारणपणे चांगल्या कुजलेल्या शेणखतात ०.४ टक्के नत्र, ०.१५ टक्के स्फूरद आणि ०.५० टक्के पालाश असते, आपल्या देशातील उष्ण व दमट हवामानाच्या परिस्थितीत जमिनीतील सेंद्रिय पदार्थांचे विघटन वेगाने होऊन सेंद्रिय पदार्थांचे प्रमाण कमी होते जाते. त्यामुळे जमिनीची सुपिकता टिकवून पिकांचे भरघोस उत्पादन मिळविण्यासाठी शेणखतासारख्या सेंद्रिय वरखताचा वापर करणे आवश्यक आहे.