रासायनिक खते (Chemical fertilizers) म्हणजे कारखान्यांमध्ये रासायनिक प्रक्रियांद्वारे तयार केलेली खते. युरिया, सुपर फॉस्फेट, पोटॅश आणि अमोनियम सल्फेट ही काही सामान्य रासायनिक खते आहेत.

रासायनिक खतांचा शेतीवर चांगला आणि वाईट दोन्ही परिणाम होतो.

सकारात्मक परिणाम:

• उत्पादन वाढ: रासायनिक खतांचा वापर केल्याने पिकांची वाढ झपाट्याने होते आणि उत्पादनात वाढ होते.
• पिकांची गुणवत्ता: खतांचा योग्य वापर केल्यास पिकांची गुणवत्ता सुधारते.
• वेळेची बचत: रासायनिक खते वापरण्यास सोपी असल्याने वेळ आणि श्रम वाचतात.

नकारात्मक परिणाम:

• जमिनीची सुपीकता कमी होणे: रासायनिक खतांच्या अतिवापरामुळे जमिनीतील नैसर्गिक पोषक तत्वे कमी होतात, ज्यामुळे जमीन हळूहळू नापीक बनते.
• पाण्याचे प्रदूषण: रासायनिक खते पाण्यात मिसळल्याने जल प्रदूषण होते, ज्यामुळे पिण्याच्या पाण्याची गुणवत्ता घटते आणि जलचर प्राण्यांवर वाईट परिणाम होतो.
• आरोग्यावर परिणाम: रासायनिक खतांचा जास्त वापर केलेल्या भाज्या आणि फळे खाल्ल्याने मानवी आरोग्यावर गंभीर परिणाम होऊ शकतात.
• नैसर्गिक संतुलन बिघडणे: रासायनिक खतांच्या वापरामुळे जमिनीतील सूक्ष्मजीवां (microorganisms)चे संतुलन बिघडते, जे जमिनीच्या आरोग्यासाठी आवश्यक असतात.