कृषी
रासायनिक खते
मला रासायनिक खतांबद्दल माहिती हवी आहे. ते कशापासून बनवतात आणि कसे बनवतात, सांगा सर?
1 उत्तर
1
answers
मला रासायनिक खतांबद्दल माहिती हवी आहे. ते कशापासून बनवतात आणि कसे बनवतात, सांगा सर?
0
Answer link
रासायनिक खतांबद्दल (Chemical fertilizers) माहिती:
रासायनिक खते म्हणजे काय:
- रासायनिक खते हे रासायनिक प्रक्रियेतून तयार झालेले पदार्थ आहेत.
- यांचा उपयोग जमिनीला आवश्यक असणारे पोषक तत्वे देण्यासाठी करतात.
- यामध्ये नत्र (Nitrogen), स्फुरद (Phosphorus) आणि पालाश (Potassium) मुख्य घटक असतात.
रासायनिक खते कशापासून बनवतात:
- नत्र खते (Nitrogen fertilizers): अमोनिया (Ammonia) पासून बनवतात. अमोनिया नैसर्गिक वायू (Natural gas) आणि हवेतील नायट्रोजनच्या (Nitrogen) संयोगाने तयार होतो.
- स्फुरद खते (Phosphorus fertilizers): फॉस्फेट रॉक (Phosphate rock) नावाच्या खनिजांपासून बनवतात. या खनिजावर सल्फ्युरिक ऍसिडची (Sulfuric acid) प्रक्रिया करून फॉस्फोरिक ऍसिड (Phosphoric acid) तयार करतात, आणि नंतर खत बनवतात.
- पालाश खते (Potassium fertilizers): पोटॅश खनिजांपासून (Potash minerals) बनवतात. ही खनिजे जमिनीत खोलवर आढळतात.
रासायनिक खते कसे बनवतात:
- अमोनिया उत्पादन: नैसर्गिक वायू आणि नायट्रोजनच्या मिश्रणातून उच्च दाब आणि उष्णतेखाली अमोनिया तयार करतात.
- युरिया उत्पादन: अमोनिया आणि कार्बन डायऑक्साईड (Carbon dioxide) यांच्या प्रतिक्रियेतून युरिया तयार होतो.
- सुपरफॉस्फेट उत्पादन: फॉस्फेट रॉकवर सल्फ्युरिक ऍसिडची प्रक्रिया करून सुपरफॉस्फेट खत तयार करतात.
- पोटॅशियम क्लोराईड उत्पादन: पोटॅश खनिजांना शुद्ध करून पोटॅशियम क्लोराईड खत तयार करतात.
रासायनिक खतांचे फायदे:
- उत्पादन वाढते.
- पिकांची वाढ लवकर होते.
- पिकांमध्ये पोषक तत्वांची कमतरता भरून निघते.
रासायनिक खतांचे तोटे:
- जमिनीची सुपीकता कमी होते.
- पाण्याचे प्रदूषण वाढते.
- खर्चिक असतात.