औषधे आणि आरोग्य प्रवास मळमळ आरोग्य

वाहनातून प्रवास करताना उलटी का येते?

2 उत्तरे
2 answers

वाहनातून प्रवास करताना उलटी का येते?

8
लांबचा प्रवास करताना आपल्याला अचानक घाम फुटू लागतो, मळमळ होते, मग काही वेळाने उलटी सुद्धा होते. यालाच गाडी लागणे किंवा वाहन लागणे म्हणतात. प्रवासादरम्यान अनेकांना याचा त्रास होतो. कार, बस, रेल्वे, अगदी जहाजा मधूनही प्रवास करताना हा त्रास होऊ शकतो आणि यात लहान मोठा असा फरक नसतो.
गाडीने प्रवास करताना मधेच तुम्हाला जाणवत कि काहीतरी गडबड होतेय. पोट मळमळायला लागतंय. श्वास घ्यायला प्रॉब्लेम येतोय आणि डोकं हे जड होतंय. लवकरच समजत कि तुम्हाला गाडी लागतेय. म्हणजेच तुम्हाला उलटी होणार आहे. प्रवासा मध्ये हीच बाब बऱ्याच जणांच्या आड येते. आणि प्रवासाचा आनंद आपल्याला घेता येत नाही.मग चालकाला तुम्ही सांगता थोडी साईड ला घे रे गाडी! मग चालकाचा पण मूड ऑफ होतो आणि गाडी त्याला थांबवावीच लागते. थांबवली नाही तर तुम्ही गाडीत उल्टी करून मोकळे होता आणि गाडीत घाण होते ती वेगळी पण दुर्गंध ही येतो.
*ऊलटीची भावना का होते*
शास्त्र मध्ये ह्याला “मोशन सिकनेस” नाव दिलं आहे. मोशन म्हणजे हालचाल आणि सिकनेस म्हणजे आजारपण. ह्याचाच अर्थ हालचाली मुळे येणारं आजारपण. हे आपल्याला विमान प्रवास, बोटीचा प्रवास आणि गाडीच्या प्रवासात येऊ शकते.डोळे आणि कानांचा सुटलेला किंवा न जमलेला ताळमेळ ज्याला काँफ्लिटिंग सिग्नल्स थेअरी असेही म्हणू शकता.


गाडी सुरु झाल्या नंतर तुम्ही आरामात पाठ टेकून बसलेला असता. तुमचे डोळे गाडीच्या आतमध्ये असलेल्या सर्व गोष्टी बघत असतात अगदी ड्राइवर च्या सीट पासून ते बाजूला बसलेल्या माणसाकडे. गाडी तर चालू असते पण गाडीतल्या वस्तू गाडी बरोबरच पुढे जात असतात म्हणजेच फारशी काही मुव्हमेंट नसते. पण त्याच वेळी मात्र आपले कान सर्व काही ऐकत असतात. गाड्यांचा मागे जाणारा आवाज, हॉर्न आणि बरंच काही आपले कान ऐकत असतो आणि मेंदू कडे पाठवत असतो. त्याच वेळी डोळे सुद्धा आपली माहिती मेंदू कडे पाठवण्याचं काम करतात. आणि मग होतो मेंदू च्या डोक्याचा शॉट!आपण वाचत आहात माहिती सेवा ग्रूप पेठवडगावची पोस्ट,कान आणि डोळे हे दोन शिपाई आहेत त्यांचं काम असतं मिळालेली माहिती कमांड हेडकॉर्टर पर्यंत पोहोचवणे, हा कमांड हेडकॉटर म्हणजे आपला मेंदू. हा कमांड हेडकॉटर माहिती गोळा करतो आणि निर्णय घेऊन टाकतो. निर्णय आदेश असतात आणि सर्वच शिपाई त्या आज्ञे च पालन करतात. प्रवास करताना डोळे आणि कान वेगवेगळी माहिती देतात. डोळे म्हणतात हालचाल नाहीये. तर कान म्हणतात हालचाल आहे. ह्या दोघांचे सिग्नल बघून हेडकॉटर म्हणतो, दया, कुछ तो गडबड है! मग लगेच पोटासाठी आदेश निघतो… बाहेर काढा बाहेर काढा! पोट पण आदेशाचं पालन करतो आणि मग नको असलेलं घडतं. मेंदू ला अशे सिंग्नल्स मिळणे म्हणजे शरीरात नुरोटॉक्सिन्स चा प्रवेश झाला आहे असं मेंदू ला वाटत म्हणजेच शरीरात विषाचा प्रवेश झाला आहे, मग मेंदू लगेच पोटाला सर्व बाहेर काढायला सांगतो आणि आपल्याला उलटी होते.
*ऊलटी होऊ नये म्हणुन हे करा*
प्रवास करताना मळमळ थांबवता येऊ शकते.
*वेलची* : प्रवासात जाण्याच्या आधी वेलची टाकलेला चहा पिल्यास प्रवासात आरामात मिळतो. तसेच सोबत वेलची नेऊन चघळल्यास मळमळ होत नाही.
https://bit.ly/3kcwJ2Q
*आले* : आल्यामध्ये अँटी एमेटिक तत्व असतात त्यामुळे आल्याचे प्रवासात सेवन केल्यास ओकारी आणि मळमळीपासून आराम मिळतो.
*लवंग* : तुम्ही प्रवासात असाल तेव्हा कुटलेली एक चिमूट लवंग साखर किंवा काळ्या मिठासोबत खाल्ली की मळमळीपासून आराम मिळतो. त्यामुळे प्रवासात नेहमी लवंग सोबत ठेवावी.
*लिंबू* : लिंबू हे ओकारी आणि मळमळीवर एक प्रभावी औषध आहे. त्यामुळे प्रवासाला जाताना लिंबू सोबत घेऊन जा. जेव्हा मळमळ वाटेल तेव्हा लिंबाचा वास घ्या.
*आवळा सुपारी* प्रवासात आवळा सुपारी सुध्दा परिणामकारक ठरू शकते.
0

वाहनातून प्रवास करताना उलटी येण्याची अनेक कारणे असू शकतात, त्यापैकी काही मुख्य कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:

1. गती आणि संतुलन (Motion Sickness):

  • आपल्या आतील कानाला (Inner ear) आणि डोळ्यांना मिळणाऱ्या माहितीमध्ये जेव्हा विसंगती निर्माण होते, तेव्हा motion sickness चा अनुभव येतो.
  • उदाहरणार्थ, गाडीत बसल्यावर आपले डोळे स्थिर वस्तू पाहत असतात, पण आपले शरीर गाडीच्या गतीमुळे वेगळे संकेत पाठवते. या गोंधळामुळे मेंदूला disorientation (दिशाभूल) झाल्यासारखे वाटते आणि उलटी येऊ शकते.

2. तणाव आणि चिंता (Stress and Anxiety):

  • प्रवासाचा ताण किंवा भीती (fear of travel) ह्यामुळे सुद्धा काही लोकांना उलटी येऊ शकते.
  • चिंताग्रस्त स्थितीत, शरीरात हार्मोन्सचे असंतुलन होते, ज्यामुळे मळमळ आणि उलटीसारख्या समस्या निर्माण होऊ शकतात.

3. वास (Smell):

  • वाहनातील विशिष्ट वास, जसे पेट्रोल, डिझेल किंवा इतर रासायनिक गंध, काही लोकांना सहन न झाल्यास उलटी येऊ शकते.

4. खाण्यापिण्याच्या सवयी (Eating Habits):

  • प्रवासापूर्वी जास्त तेलकट किंवा मसालेदार पदार्थ खाल्ल्यास उलटी येऊ शकते.
  • रिकाम्या पोटी प्रवास करणे देखील उलटीला निमंत्रण देऊ शकते.

5. शारीरिक स्थिती (Physical Condition):

  • काही वैद्यकीय स्थिती, जसे की मायग्रेन (Migraine), ह्यामध्ये उलटी येण्याची शक्यता वाढते.
  • गरोदर स्त्रिया (pregnant women) देखील motion sickness चा अनुभव घेऊ शकतात.

बचाव कसा करायचा:

  • प्रवासापूर्वी हलका आहार घ्या.
  • खिडकीतून बाहेर दूरवर पहा.
  • पुरेशी हवा खेळती ठेवा.
  • तणाव कमी करण्याचा प्रयत्न करा.
  • आवश्यक असल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि औषधे घ्या.

उत्तर लिहिले · 22/3/2025
कर्म · 1040

Related Questions

कारमध्ये AC बंद करूनही आणि खिडक्या उघड्या ठेवूनही उलट्या का होतात? काही उपाय सांगा.
प्रवासात उलटी का होते?
प्रवासात उलटी होते यावर उपाय काय करावेत?
प्रवासात नेहमी उलट्या का होतात? त्यावर काय उपाय आहेत?