एखाद्या वस्तूचे किंवा कृतीचे वर्णन त्या वस्तूंच्या/ कृतीच्या वास्तविकतेहून फुगवून सांगणे/वाढवून सांगणे. उदाहरणार्थ:- एखादी इमारत खूप उंच आहे म्हणून तिचे वर्णन "गगनचुंबी इमारत" असे करणे. (गगन हे स्पर्श करता येणार नाही एवढ्या दूर अंतरावर आहे. तर त्याला स्पर्श ती इमारत करू शकेल का? नाही करू शकणार. पण त्या इमारतीचे उंचीविषयीचे वैशिष्ट्य लक्षात यावे या दृष्टीने तिचे वर्णन गगनचुंबी असे केले जाते. एखाद्या लठ्ठ व्यक्तीला "हत्तीसारखा" अशी उपमा देणे. म्हणजेच अतिशयोक्ती करणे. अतिशय अधिक उक्ती म्हणजे अतिशयोक्ती.

कोणतेहि गद्य वा काव्य श्रवणीय वा रसपूर्ण करण्यासाठी वापरला जाणारा (काव्यात्मक) साचा म्हणजे अलंकार. मराठीत आलेले बहुतेक अलंकार संस्कृतमधून आलेले आहेत. त्यांची जी नावे संस्कृतमध्ये आहेत, तीच मराठीतही आहेत.

अतिशयोक्ती हा मराठी भाषेच्या अर्थालंकाराचा एक उपप्रकार आहे.

अलंकारात प्रत्यक्षात असणारी कल्पना ही फारच फुगवून सांगितलेली असते तेव्हा अतिशयोक्ती अलंकार होतो. उपमा, उत्प्रेक्षा, रुपक, व्यतिरेक ह्या अलंकारात अतिशयोक्ती असतेच पण कोणतीही कल्पना आहे त्यापेक्षा फुगवून सांगताना त्यातील असंभाव्यता अधिक स्पष्ट करुन सांगितलेली असते तेव्हा हा अलंकार होतो.

उदाहरणार्थ..

१. जो अंबरी उफळता खुर लागलाहे
तो चंद्रमा निज तनूवरि डाग लाहे

२. काव्य अगोदर झाले नंतर जग झाले सुंदर

मुळ संकेतस्थळ..

मराठी अलंकार