भाषा आणि बोली यांमध्ये काही साम्य आणि भेद आहेत, ते खालीलप्रमाणे:

साम्य:

• संप्रेषणाचे माध्यम: भाषा आणि बोली दोन्ही संवादासाठी वापरल्या जातात. लोक एकमेकांशी बोलण्यासाठी, विचार व्यक्त करण्यासाठी आणि माहिती देण्यासाठी दोहोंचा उपयोग करतात.
• ध्वनी आणि व्याकरण: प्रत्येक बोली आणि भाषेला स्वतःचे ध्वनी (phonetics) आणि व्याकरण (grammar) असते.
• सामाजिक महत्त्व: दोन्ही मानवी समाजाचा भाग आहेत आणि विशिष्ट समूहांमध्ये वापरल्या जातात.

भेद:

• व्याप्ती: भाषेची व्याप्ती मोठी असते, ती अनेक प्रदेशांमध्ये आणि देशांमध्ये वापरली जाते. तर, बोली एका विशिष्ट क्षेत्रात किंवा लहान समूहांमध्ये बोलली जाते.
• प्रमाणित स्वरूप: भाषेला एक प्रमाणित (standardized) स्वरूप असतं. तिचं व्याकरण, शब्दसंग्रह आणि लेखन नियम निश्चित केलेले असतात. याउलट, बोली प्रमाणित नसते आणि तिचे नियम बदलू शकतात.
• लिखित स्वरूप: भाषा सहसा लिखित स्वरूपात आढळते, ज्यात साहित्य, पुस्तके आणि इतर लेखन सामग्री उपलब्ध असते. बोली बहुतेक वेळा फक्त बोलली जाते आणि तिचे लिखित स्वरूप कमी असते.
• राजकीय आणि सामाजिक मान्यता: भाषेला अधिकृत मान्यता असते, तिचा उपयोग सरकारी कामकाज, शिक्षण आणि माध्यमांमध्ये होतो. बोलीला सहसा अशी अधिकृत मान्यता नसते.
• उदाहरण: मराठी एक भाषा आहे, जी महाराष्ट्र राज्यात आणि जगभरातील मराठी भाषिक लोकांमध्ये वापरली जाते. अहिराणी ही मराठी भाषेची बोली आहे, जी खानदेश विभागात बोलली जाते.

थोडक्यात, भाषा ही अधिक व्यापक आणि प्रमाणित असते, तर बोली विशिष्ट प्रदेशात बोलली जाणारी भाषेची एक उपभाषा असते.