भारताचा इतिहास संविधान भारत राज्यव्यवस्था

भारताच्या राज्यघटनेचे स्रोत कोणते आहेत?

2 उत्तरे
2 answers

भारताच्या राज्यघटनेचे स्रोत कोणते आहेत?

1
*भारतीय राज्यघटनेचे स्त्रोत*
     

भारतीय शासन कायदा 1935
·         जवळ जवळ राज्यघटनेचा मोठा भाग भारतीय शासन कायदा 1935 पासून घेण्यात आला.
·         संघराज्यीय शासन पद्धती
·         न्यायव्यवस्था
·         लोकसेवा आयोग, आणीबाणीची तरतूद, राज्यपालाचे पद
·         प्रशासकीय तरतूद

      ब्रिटिश घटना
·         संसदीय शासन व्यवस्था
·         कॅबिनेट व्यवस्था
·         द्विगृही संसद पद्धती

·         फर्स्ट पास्ट-पोस्ट-सिस्टम
·         कायदे प्रणाली व कायदा करण्याची पद्धत
·         एकेरी  नागरिकत्व
·         संसदीय विशेषाधिकार
·         आदेश देण्याचे विशेष हक्क 

      यू एस ए ची घटना
·        
    
     राज्यघटनेतील मूलभूत हक्क
·         उपराष्ट्रपती हे पद
·         न्यायव्यवस्थेचे स्वातंत्र्य
·         न्यायिक पुनर्विलोकण
·         राष्ट्रपतीवरील महाभियोगाची पद्धत
·         सर्वोच्च न्यायालय व उच्च न्यायालयांच्या न्यायाधीशास पदावरून दूर करण्याची पद्धत
   
   कॅनडाची घटना
·    
       प्रभावी केंद्र असलेले संघराज्य
·         शेषाधिकार केंद्राकडे असण्याची तरतूद ( राज्यघटनेमध्ये समावर्ती सूची, केंद्र सूची  व राजयसूची चा समावेश असतो ज्या विषयाचा या तिन्ही पैकी कोणत्याही सूचित समावेश नसतो त्यास शेषाधिकार असे म्हणतात )
·         राज्यपालाची केंद्राचा प्रतींनिधी म्हणून नेमणूक
·         सर्वोच्च न्यायालयाचे सल्लागार आधिकार क्षेत्र

      आयरीश घटना
·       
     राज्य धोरणाची मार्गदर्शक तत्वे
·            राष्ट्रपतीच्या निवडणुकीची पद्धत
·            राज्यसभेवर काही सदस्यांचे नामनिर्देशन

      अस्ट्रेलिया ची घटना
·        
     राज्यघटनेतील समावर्ती सूची
·            संसदेच्या दोन्ही सभागुहाची संयुक्त बैठक
·            व्यापार व वाणीज्याचे स्वातंत्र्य

      फ्रांस ची घटना
·        
     गणराज्य
·           प्रस्ताविकेतील स्वातंत्र्य
·           समता व बंधुता हे आदर्श

      दक्षिण आफ्रिकेची घटना
·        
     घटना दुरुस्तीची पद्धत
·            राज्यसभेच्या सदस्यांची निवडणूक

   सोव्हिएत रशियाची घटना

·         मूलभूत कर्तव्य
·         प्रस्ताविकेतील सामाजिक , आर्थिक व राजकीय न्यायाचा आदर्श

     
  जपानची घटना
·             कायद्याने प्रस्थापित पद्धत
      जर्मनीची घटना

·            आणीबाणी दरम्यान मूलभूत हक्क स्थगित होणे
उत्तर लिहिले · 24/11/2017
कर्म · 123540
0

भारताच्या राज्यघटनेचे स्रोत:

भारतीय राज्यघटनेने विविध देशांच्या राज्यघटनांमधील आणि कायद्यांमधील तरतुदी स्वीकारल्या आहेत. त्यामुळे, भारतीय राज्यघटनेवर अनेक स्त्रोतांचा प्रभाव आहे. त्यापैकी काही प्रमुख स्रोत खालीलप्रमाणे आहेत:

  • भारत सरकार कायदा, 1935 (Government of India Act, 1935): या कायद्यातील अनेक तरतुदी भारतीय राज्यघटनेत जशाच्या तशा स्वीकारल्या आहेत. उदा. संघराज्यीय रचना, राज्यपालांचे अधिकार, न्यायव्यवस्था, लोकसेवा आयोग, आणीबाणी तरतुदी. [Constitutionofindia.net]
  • ब्रिटिश संविधान (British Constitution): संसदीय शासन प्रणाली, कायद्याचे राज्य, विधिमंडळाचेprocedure,single नागरिकत्व,cabinet system, विशेषाधिकारwrit हे ब्रिटिश संविधानातून घेतले आहेत.
  • अमेरिकन संविधान (American Constitution): मूलभूत अधिकार, न्यायपालिकेचे स्वातंत्र्य, न्यायिक पुनरावलोकन, उपराष्ट्रपती पद हे अमेरिकन संविधानातून घेतले आहेत.
  • आयर्लंडचे संविधान (Irish Constitution): राज्य धोरणांची मार्गदर्शक तत्वे (Directive Principles of State Policy) आयरिश संविधानातून घेतली आहेत.
  • कॅनडाचे संविधान (Canadian Constitution): federal system (केंद्र सरकार प्रबळ), केंद्राकडे অবশিষ্ট अधिकार, सर्वोच्च न्यायालयाचे consultative अधिकार हे कॅनडाच्या संविधानातून घेतले आहेत.
  • ऑस्ट्रेलियाचे संविधान (Australian Constitution): समवर्ती सूची (Concurrent List), व्यापार आणि वाणिज्य स्वातंत्र्य हे ऑस्ट्रेलियाच्या संविधानातून घेतले आहेत.
  • जर्मनीचे संविधान (Weimar Constitution of Germany): आणीबाणी दरम्यान मूलभूत अधिकार Suspension जर्मनीच्या संविधानातून घेतले आहेत.
  • सोव्हिएत युनियनचे संविधान (Soviet Constitution): मूलभूत कर्तव्ये (Fundamental Duties) सोव्हिएत युनियनच्या संविधानातून घेतली आहेत.
  • फ्रान्सचे संविधान (French Constitution): प्रजासत्ताक Republic आणि बंधुता,समता,न्याय यासारखे स्वातंत्र्य French राज्यघटनेतून घेतले आहेत.
  • दक्षिण आफ्रिकेचे संविधान (South African Constitution): घटनादुरुस्तीची प्रक्रिया (Procedure for amendment of the Constitution) दक्षिण आफ्रिकेच्या संविधानातून घेतली आहे.
  • जपानचे संविधान (Japanese Constitution): कायद्याद्वारे स्थापित प्रक्रिया (Procedure established by law) जपानच्या संविधानातून घेतली आहे.
उत्तर लिहिले · 16/3/2025
कर्म · 980

Related Questions

भारतीय राज्यघटनेच्या भाग १ वर निबंध लिहा?
शिवकाळामध्ये मोठ्या खेड्यास काय म्हटले जाई?
भारतीय राज्यघटनेतील मार्गदर्शक तत्त्वे कोणती आहेत?
शिव काळात राजा दरबाराची भाषा कोणती होती?
मिरज संस्थान बद्दल माहिती सांगा?
भारतीय राज्यघटनेमध्ये किती कलमे आहेत?
You are a senior police officer working at the state police headquarters. Your wife/husband is a commissioner in the higher education department. Recently an RTI activist has filed an RTI application seeking all the information related to purchases made by the department for the government colleges. At the behest of the minister, almost double the amount was spent by the department to purchase furniture and computers for all the state run colleges. If the real facts come out, your wife/husband will be at risk of getting suspended and if corruption charges proved, she/he might even go to jail. The RTI activist is actually a close friend of yours. You come to know that he is targeting the minister in charge of the department and had nothing against your wife/husband. He also tells you that he is ready to withdraw application as a gesture of friendship. In this situation, what will you do? Explain (250words)