कथा साहित्य प्रकारातील काल तत्त्व म्हणजे काय?
कथा साहित्य प्रकारातील 'काल' हे एक महत्त्वाचे तत्त्व आहे. कोणताही कथेचा भाग कोणत्या वेळेत घडला हे 'काल' या तत्त्वामुळे समजते. हे भूतकाळ, वर्तमानकाळ किंवा भविष्यकाळ असू शकते.
कथेत काल दोन प्रकारेpresent केला जातो:
- कथानकाचा काल: म्हणजे कथा कोणत्या काळात घडली, उदाहरणार्थ, ऐतिहासिक, वर्तमान किंवा भविष्यकालीन.
- कथनकाल: म्हणजे कथा कोणत्या वेळेत सांगितली जात आहे.
कथेतील घटनांचा क्रम आणि त्या घटना कोणत्या काळात घडल्या हे समजणे महत्त्वाचे आहे.
उदाहरणार्थ: 'शिवाजी महाराजांच्या काळात महाराष्ट्रात स्वराज्य स्थापन झाले.' ह्या वाक्यात 'शिवाजी महाराजांचा काळ' हा कथानकाचा काल आहे.
कथेमध्ये वेळेचा उल्लेख वेगवेगळ्या प्रकारे केला जातो. काही वेळा थेट Years किंवा तारखा दिल्या जातात, तर काही वेळा अप्रत्यक्षपणेhistorical घटना किंवा सामाजिक परिस्थितीच्या उल्लेखाने वेळेचा संदर्भ दिला जातो.
त्यामुळे, कथेतील 'काल' केवळ घटनाक्रम दर्शवत नाही, तर तो कथेला एक विशिष्ट संदर्भ आणि महत्त्व देतो.
अधिक माहितीसाठी काही संदर्भ: बुकगंगा