स्वातंत्र्योत्तर काळातील कथांचे स्वरूप खालीलप्रमाणे होते:

• कथेच्या विषयात बदल: स्वातंत्र्यानंतर कथालेखकांनी सामाजिक, राजकीय आणि आर्थिक समस्यांवर लक्ष केंद्रित केले. जातीभेद, गरिबी, आणि भ्रष्टाचार यांसारख्या विषयांवर त्यांनी लेखन केले.
• ग्रामीण जीवनाचे चित्रण: अनेक कथांमध्ये ग्रामीण जीवन आणि तेथील लोकांचे प्रश्न मांडले गेले.
• नवीन प्रयोग: या काळात कथालेखकांनी विविध लेखनशैलींचा वापर केला, ज्यामुळे कथा अधिक आकर्षक आणि प्रभावी बनल्या.
• मानवी संबंधांचे महत्त्व: कथांमधून मानवी भावना, प्रेम, आणि नातेसंबंधांचे महत्त्व दर्शविले गेले.
• दलित साहित्य: दलित लेखकांनी त्यांच्या कथांमधून समाजातील विषमतेवर प्रकाश टाकला आणि त्यांच्या हक्कांसाठी आवाज उठवला.

या बदलांमुळे स्वातंत्र्योत्तर काळातील कथा अधिक वैविध्यपूर्ण आणि सामाजिकदृष्ट्या महत्त्वपूर्ण बनली.