जपानने कोरिया व चीनमध्ये साम्राज्यविस्तार विविध प्रकारे घडवून आणला, त्यापैकी काही प्रमुख मार्ग खालीलप्रमाणे आहेत:

1. कोरिया (१८७६-१९४५):
   • राजकीय हस्तक्षेप: १८७६ मध्ये, जपानने कोरियावर क्योटो कराराद्वारे (Japan-Korea Treaty of Ganghwa) दबाव टाकला आणि कोरियाला जपानबरोबर व्यापार करण्यास भाग पाडले. यामुळे कोरिया जपानच्या प्रभावाखाली आला.
   • सैन्य हस्तक्षेप: १८९४-९५ च्या चीन-जपान युद्धात जपानने चीनला हरवले आणि कोरियावर अधिक नियंत्रण मिळवले. १९०५ मध्ये कोरियाला जपानने संरक्षित राज्य बनवले आणि १९१० मध्ये जपानने कोरियाचे अधिकृतपणे अधिग्रहण केले.
   • सांस्कृतिक आणि आर्थिक शोषण: जपानने कोरियाची संस्कृती आणि भाषा suppression करण्याचा प्रयत्न केला. जपानी भाषा आणि शिक्षण प्रणाली लादली. कोरियाच्या नैसर्गिक संपत्तीचा जपानने आपल्या फायद्यासाठी उपयोग केला.
2. चीन (१८९५-१९४५):
   • चीन-जपान युद्ध (१८९४-९५): या युद्धात जपानने चीनला हरवून तैवान (Formosa) आणि पेस्काडोर्स बेटांवर कब्जा केला. तसेच चीनला कोरियावरील हक्क सोडावयास लावला.
   • पहिला महायुद्ध: पहिल्या महायुद्धात जपानने जर्मनीच्या ताब्यात असलेले चीनमधील शांडोंग प्रांत (Shandong Province) ताब्यात घेतले.
   • Manchuria वर आक्रमण (१९३१): जपानने Manchuria वर आक्रमण करून Manchukuo नावाचे एक कठपुतली राज्य (Puppet state) तयार केले.
   • चीन-जपान युद्ध (१९३७-१९४५): जपानने चीनवर पूर्णपणे कब्जा करण्यासाठी मोठे लष्करी अभियान चालवले. यात নানजिंग नरसंहार (Nanjing Massacre) सारख्या घटना घडल्या, ज्यात जपानी सैन्याने चिनी नागरिकांची मोठ्या प्रमाणावर हत्या केली.

अशा प्रकारे, जपानने राजकीय, लष्करी आणि आर्थिक मार्गांचा उपयोग करून कोरिया व चीनमध्ये साम्राज्यविस्तार केला.

अधिक माहितीसाठी:

• Britannica - Japan's Colonial Rule in Korea
• Britannica - প্রথম চীন-জাপান যুদ্ধ