भारतीय संविधानातील मूलभूत तत्त्वे:

भारतीय संविधानात नागरिकांसाठी काही मूलभूत तत्त्वे नमूद केली आहेत, जी खालीलप्रमाणे आहेत:

1. समता (Equality): कायद्यासमोर समानता आणि कायद्याचे समान संरक्षण.
2. स्वातंत्र्य (Freedom):
   • भाषण आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य
   • शांततापूर्ण आणि नि:शस्त्रपणे एकत्र येण्याचा अधिकार
   • संघटना किंवा युनियन बनवण्याचा अधिकार
   • भारतभर मुक्तपणे फिरण्याचा अधिकार
   • भारताच्या कोणत्याही भागात राहण्याचा आणि स्थायिक होण्याचा अधिकार
   • कोणताही व्यवसाय, व्यापार किंवा धंदा करण्याचा अधिकार
3. शोषण विरुद्ध अधिकार (Right against Exploitation): मानवी तस्करी, वेठबिगारी आणि बालमजुरीला प्रतिबंध.
4. धर्म स्वातंत्र्य (Freedom of Religion):
   • प्रत्येक व्यक्तीला कोणताही धर्म स्वीकारण्याचा, आचरणात आणण्याचा आणि त्याचा प्रसार करण्याचा अधिकार.
   • धार्मिक व्यवहार स्वतंत्रपणे पाहण्याचा अधिकार.
   • ठराविक धर्माच्या संवर्धनासाठी कर भरण्यापासून सूट.
   • शैक्षणिक संस्थांमध्ये धार्मिक शिक्षण किंवा उपासना compulsory नाही.
5. सांस्कृतिक आणि शैक्षणिक अधिकार (Cultural and Educational Rights): अल्पसंख्याकांना त्यांच्या भाषेचे, लिपीचे आणि संस्कृतीचे जतन करण्याचा अधिकार.
6. घटनात्मक उपाययोजनांचा अधिकार (Right to Constitutional Remedies): मूलभूत हक्कांचे उल्लंघन झाल्यास न्यायालयात दाद मागण्याचा अधिकार.

हे मूलभूत अधिकार भारतीय नागरिकांच्या जीवनातील महत्त्वपूर्ण घटक आहेत.