अनुवाद के विविध भेदो को स्पष्ट कीजिए?
अनुवादाचे विविध भेद खालीलप्रमाणे आहेत:
-
शब्दशः अनुवाद:
या प्रकारात मूळ भाषेतील शब्दांना थेट लक्ष्य भाषेतील शब्दांनी बदलले जाते. यात वाक्यरचना आणि अर्थाकडे फारसे लक्ष दिले जात नाही.
-
भावानुवाद:
यात मूळ भाषेतील आशयाचा भावार्थ जतन करून भाषांतर केले जाते. शब्दशः भाषांतरावर भर न देता, मूळ लेखकाचा हेतू आणि संदेश वाचकांपर्यंत पोहोचवणे महत्त्वाचे असते.
-
आशयानुवाद:
या प्रकारात मूळ भाषेतील आशयाला अधिक महत्त्व दिले जाते. भाषेतील सांस्कृतिक संदर्भ आणि विशिष्ट अर्थ जतन करण्याचा प्रयत्न केला जातो.
-
रूपांतरण:
रूपांतरण म्हणजे एका भाषेतून दुसऱ्या भाषेत रूपांतर करताना मूळ भाषेतील form (रूप) आणि content (आशय) दोन्ही बदलले जातात. हे बहुतेकवेळा नाटकांचे किंवा कथांचे रूपांतरण करताना केले जाते.
-
सारांश अनुवाद:
यामध्ये मूळ मजकुराचा संक्षिप्त आणि साररूपाने अनुवाद केला जातो. मोठ्या लेखांमधील किंवा पुस्तकांमधील मुख्य कल्पना आणि मुद्दे थोडक्यात सांगितले जातात.
-
टीकात्मक अनुवाद:
या प्रकारात अनुवादासोबत मूळ मजकुरावरील टीका, टिप्पणी किंवा विश्लेषण जोडले जाते. त्यामुळे वाचकाला मूळ मजकुराच्या अधिक चांगल्या प्रकारे आकलन होण्यास मदत होते.
अनुवादाचे हे काही प्रमुख प्रकार आहेत आणि प्रत्येक प्रकारचा उपयोग विशिष्ट उद्देशाने केला जातो.