1 उत्तर
1
answers
मानवाधिकाऱ्यांच्या संरक्षणासाठी भारतात उपलब्ध असलेल्या यंत्रणांची माहिती?
0
Answer link
मानवाधिकार कार्यकर्त्यांच्या संरक्षणासाठी भारतात उपलब्ध असलेल्या यंत्रणा खालीलप्रमाणे आहेत:
-
राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोग (NHRC):
- NHRC ही भारतातील मानवाधिकार संरक्षणाची सर्वोच्च संस्था आहे.
- या संस्थेकडे मानवाधिकार उल्लंघनाच्या तक्रारींची चौकशी करण्याचे अधिकार आहेत.
- तसेच, पीडितांना नुकसान भरपाई देण्याची शिफारस करण्याचा अधिकार आहे.
- अधिक माहितीसाठी: NHRC website
-
राज्य मानवाधिकार आयोग (SHRC):
- राज्यांमध्ये राज्य मानवाधिकार आयोग (SHRC) स्थापन करण्यात आले आहेत.
- NHRC प्रमाणेच, SHRC देखील मानवाधिकार उल्लंघनाच्या प्रकरणांची चौकशी करतात.
- अधिक माहितीसाठी, आपल्या राज्याच्या SHRC वेबसाइटला भेट द्या.
-
न्यायालयीन यंत्रणा:
- उच्च न्यायालय आणि सर्वोच्च न्यायालय मानवाधिकार उल्लंघनाच्या प्रकरणात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.
- बंदी असलेल्या व्यक्तींना न्यायालयात हेबियस कॉर्पस (Habeas Corpus) याचिका दाखल करण्याचा अधिकार आहे.
- तसेच, सार्वजनिक हित याचिका (PIL) दाखल करून मानवाधिकार उल्लंघनाविरुद्ध आवाज उठवता येतो.
-
राष्ट्रीय महिला आयोग (NCW):
- NCW महिलांच्या हक्कांचे संरक्षण करते.
- महिलांवरील अत्याचार आणि मानवाधिकार उल्लंघनाच्या तक्रारींची चौकशी करते.
- अधिक माहितीसाठी: NCW website
-
राष्ट्रीय अनुसूचित जाती आयोग (NCSC) आणि राष्ट्रीय अनुसूचित जमाती आयोग (NCST):
- हे आयोग अनुक्रमे अनुसूचित जाती आणि अनुसूचित जमातींच्या हक्कांचे संरक्षण करतात.
- या समुदायांवरील अत्याचार आणि मानवाधिकार उल्लंघनाच्या तक्रारींची चौकशी करतात.
- NCSC: NCSC website
- NCST: NCST website
-
माहिती अधिकार कायदा (RTI):
- RTI चा वापर करून सरकारी कामकाज आणि धोरणांमध्ये पारदर्शकता आणता येते.
- यामुळे मानवाधिकार उल्लंघनाची माहिती मिळवणे आणि त्याविरुद्ध आवाज उठवणे सोपे होते.