1. भौगोलिक कारणे:

• भूभाग: पर्वतीय प्रदेश, वाळवंटी प्रदेश आणि दुर्गम ठिकाणी लोकसंख्या कमी असते. याउलट, सपाट मैदानी प्रदेशात, विशेषत: नद्यांच्या खोऱ्यांमध्ये लोकसंख्या जास्त आढळते.
• हवामान: जास्त उष्ण किंवा जास्त थंड हवामान असलेल्या प्रदेशात लोकसंख्या कमी असते. समशीतोष्ण हवामान असलेल्या प्रदेशात लोकसंख्या अधिक आढळते.
• पाण्याची उपलब्धता: ज्या प्रदेशात पाण्याची उपलब्धता मुबलक असते, तिथे शेती आणि इतर कामांसाठी सोपे जाते, त्यामुळे लोकसंख्या जास्त असते. वाळवंटी प्रदेशात पाण्याची कमतरता असल्यामुळे लोकसंख्या कमी आढळते.
• सुपीक जमीन: सुपीक जमिनीत शेती करणे सोपे असल्यामुळे लोकसंख्या जास्त असते. उदाहरणार्थ, गंगा नदीच्या खोऱ्यात सुपीक जमीन असल्यामुळे लोकसंख्येची घनता अधिक आहे.

2. सामाजिक-आर्थिक कारणे:

• रोजगार: ज्या ठिकाणी रोजगाराच्या संधी जास्त असतात, तिथे लोकसंख्या अधिक आकर्षित होते. शहरांमध्ये आणि औद्योगिक क्षेत्रांमध्ये रोजगाराच्या संधी जास्त असल्यामुळे लोकसंख्या घनता वाढते.
• शिक्षण आणि आरोग्य: शिक्षण आणि आरोग्य सुविधा चांगल्या असलेल्या ठिकाणी लोक स्थायिक होण्यास अधिक प्राधान्य देतात.
• शहरीकरण: शहरांमध्ये चांगले जीवनमान, सोयीसुविधा आणि रोजगाराच्या संधी असल्यामुळे ग्रामीण भागातून शहरांकडे लोकांचे स्थलांतर होते, ज्यामुळे शहरी भागांमध्ये लोकसंख्या वाढते.
• परिवहन आणि दळणवळण: चांगल्या परिवहन सुविधांमुळे लोकांची आणि मालाची वाहतूक सुलभ होते, ज्यामुळे व्यापार आणि उद्योग वाढतो आणि लोकसंख्या आकर्षित होते.

3. ऐतिहासिक कारणे:

• कृषी विकास: ज्या प्रदेशात सर्वप्रथम कृषी विकास झाला, तिथे लोकसंख्या वाढत गेली. नद्यांच्या काठच्या प्रदेशात शेती लवकर सुरू झाल्यामुळे तिथे लोकसंख्या अधिक केंद्रित झाली.
• राजकीय कारणे: पूर्वीच्या राजवटी आणि त्यांची धोरणे यांचाही लोकसंख्येच्या वितरणावर परिणाम झाला आहे.