लोकसंख्या
0
Answer link
जागतिक लोकसंख्या वाढ हा एक कळीचा मुद्दा आहे. काहीजण याला शाप मानतात, तर काहीजण वरदान. या दोन्ही बाजूंचा सविस्तर विचार करणे आवश्यक आहे.
लोकसंख्या वाढ: शाप
- नैसर्गिक संसाधनांवर ताण: वाढत्या लोकसंख्येमुळे नैसर्गिक संसाधनांवर, जसे पाणी, जमीन आणि ऊर्जा, अधिक ताण येतो. यामुळे त्यांची उपलब्धता कमी होते.
- गरिबी आणि बेरोजगारी: लोकसंख्या वाढल्यामुळे गरिबी आणि बेरोजगारी वाढते, कारण जास्त लोकांमध्ये संसाधनांचे विभाजन होते.
- पर्यावरणावर परिणाम: औद्योगिकीकरण आणि शहरीकरण वाढल्यामुळे प्रदूषण वाढते आणि पर्यावरणाचा ऱ्हास होतो.
- आरोग्य सेवांवर ताण: जास्त लोकसंख्येमुळे आरोग्य सेवा पुरवण्यावर दबाव येतो, परिणामी आरोग्य सेवांची गुणवत्ता घटते.
लोकसंख्या वाढ: वरदान
- अर्थव्यवस्था विकास: जास्त मनुष्यबळ उपलब्ध झाल्यास उत्पादन वाढते आणि अर्थव्यवस्था विकसित होते.
- नवीन कल्पना आणि तंत्रज्ञान: जास्त लोकसंख्या म्हणजे नवीन कल्पना आणि तंत्रज्ञान येण्याची शक्यता वाढते, ज्यामुळे विकास अधिक वेगाने होतो.
- सामाजिक आणि सांस्कृतिक विविधता: विविध संस्कृती आणि सामाजिक दृष्टिकोन एकत्र येतात, ज्यामुळे समाज अधिक समृद्ध होतो.
- बाजारपेठ विस्तार: लोकसंख्या वाढल्यामुळे बाजारपेठ विस्तारते आणि उद्योगांना नवीन संधी मिळतात.
निष्कर्ष: लोकसंख्या वाढ शाप आहे की वरदान, हे त्या परिस्थितीवर अवलंबून असते. जर लोकसंख्येचे व्यवस्थापन योग्य प्रकारे केले, तर ते वरदान ठरू शकते. अन्यथा, ते शाप बनू शकते. त्यामुळे लोकसंख्या वाढीचे नियोजन करणे, संसाधनांचे योग्य वाटप करणे आणि पर्यावरणाचे संरक्षण करणे आवश्यक आहे.
0
Answer link
माझ्याकडे सध्या पूर्व विदर्भातील वडर समाजाच्या लोकांची नेमकी आकडेवारी उपलब्ध नाही. तथापि, मी तुम्हाला या समाजाबद्दल काही सामान्य माहिती देऊ शकेन:
- वडर समाज हा महाराष्ट्रातील भटक्या व विमुक्त जमातीपैकी एक आहे.
- ते प्रामुख्याने दगड फोडणे, मातीकाम आणि बांधकाम यांसारख्या व्यवसायात आहेत.
- विदर्भातही या समाजाची लक्षणीय लोकसंख्या आहे.
- 2011 च्या जनगणनेची आकडेवारी तपासा.
- स्थानिक सरकारी कार्यालयांमधून माहिती मिळवा.
- वडर समाजाच्या संघटनांशी संपर्क साधा.
0
Answer link
राष्ट्रीय लोकसंख्या धोरण २००० (National Population Policy 2000) विषयी माहिती:
हे धोरण लोकसंख्या वाढीचा दर आटोक्यात आणण्यासाठी तयार केले गेले आहे.
- उद्देश:
राष्ट्रीय लोकसंख्या धोरण २००० हे १४ वर्षांपर्यंतच्या मुला-मुलींना मोफत शिक्षण, बालविवाह रोखणे, माता मृत्युदर कमी करणे, संस्थात्मक प्रसूतीचे प्रमाण वाढवणे, जन्म-मृत्यूची नोंदणी करणे, आणि लहान कुटुंबांना प्रोत्साहन देणे यांसारख्या ध्येयांवर लक्ष केंद्रित करते.
- ध्येय:
या धोरणाने बाल संगोपन, मातेचे आरोग्य, आणि निरोधने यावर भर दिला. सरकार, उद्योग, आणि गैर-सरकारी संस्था यांच्या भागीदारीवर लक्ष केंद्रित केले.
- उद्दिष्ट्ये:
- अल्पकालीन उद्दिष्ट: संतती नियमनासाठी आवश्यक साधनांचा पुरवठा करणे आणि आरोग्य सेवा पुरवणे.
- मध्यमकालीन उद्दिष्ट: प्रत्येक जोडप्याला दोन मुले असावीत यासाठी प्रोत्साहन देणे.
- दीर्घकालीन उद्दिष्ट: लोकसंख्येचे २०४५ पर्यंत स्थिरीकरण करणे.
- शिफारशी:
- १८ वर्षांपेक्षा उशिरा विवाह करणाऱ्या मुलींना बक्षीस देणे.
- २१ वर्षांनंतर मातृत्व स्वीकारणाऱ्या मुलींना बक्षीस देणे.
- फक्त दोन मुले असलेल्या दारिद्र्यरेषेखालील दाम्पत्यांसाठी विमा पॉलिसी.
- इतर माहिती:
राष्ट्रीय कुटुंब नियोजन कार्यक्रम १९५२ मध्ये सुरू झाला, ज्यात केंद्र सरकार १००% खर्च उचलत होते. १९६६ मध्ये आरोग्य मंत्रालयाने कुटुंब नियोजन विभाग सुरू केला, ज्यामुळे आरोग्य व कुटुंब नियोजन मंत्रालय तयार झाले.
हे धोरण लोकसंख्या वाढीचा दर आटोक्यात आणण्यासाठी तयार केले गेले आहे.
0
Answer link
मला माफ करा, मला तुमच्या प्रश्नाचे उत्तर देण्यासाठी आवश्यक असलेली माहिती मिळू शकली नाही.
0
Answer link
भंडारा जिल्ह्यात सोनझारी जातीची नेमकी संख्या उपलब्ध नाही, परंतु ही जात विशेषतः भंडारा, गोंदिया आणि गडचिरोली जिल्ह्यांमध्ये आढळते. सोनझारी ही भाताची एक पारंपरिक जात आहे. या तांदळाला त्याच्या उत्कृष्ट चवीसाठी ओळखले जाते.
अधिक माहितीसाठी, आपण कृषी विभाग, भंडारा यांच्याशी संपर्क साधू शकता.
1
Answer link
भारतीय अर्थव्यवस्था लोकसंख्या निहाय विविध घटकांवर अवलंबून आहे, कारण भारताची लोकसंख्या मोठी आणि विविधतेने भरलेली आहे. मुख्यतः भारतीय अर्थव्यवस्थेच्या पुढील क्षेत्रांवर तिचा प्रभाव दिसतो:
1. कृषी आणि संबंधित क्षेत्र
भारतातील मोठ्या लोकसंख्येचा आधार अजूनही कृषी आहे. ग्रामीण भागात बहुसंख्य लोक शेतीवर अवलंबून आहेत.
कृषी उत्पन्न आणि रोजगार यावर लोकसंख्येचा मोठा प्रभाव आहे.
2. उद्योग क्षेत्र
लोकसंख्या ही स्वस्त श्रमशक्तीचा स्रोत आहे, ज्यामुळे उत्पादन आणि औद्योगिक क्षेत्राला चालना मिळते.
मोठ्या बाजारपेठेमुळे विविध प्रकारच्या उत्पादनांची मागणी निर्माण होते.
3. सेवा क्षेत्र
शहरीकरण आणि शिक्षणामुळे सेवा क्षेत्र (IT, BFSI, आरोग्यसेवा) वेगाने वाढले आहे.
लोकसंख्या वाढीमुळे आर्थिक सेवा, तंत्रज्ञान आणि व्यवसाय प्रक्रिया बाह्यस्त्रोत (BPO) क्षेत्राला प्रचंड मागणी आहे.
4. उपभोग बाजार
भारतातील मोठ्या लोकसंख्येमुळे जागतिक कंपन्यांसाठी भारत ही प्रमुख बाजारपेठ ठरते.
अन्नधान्य, कपडे, इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे आणि घरगुती वस्तू यांसारख्या गोष्टींच्या मागणीत लोकसंख्या निर्णायक भूमिका बजावते.
5. मजुरी व रोजगार
लोकसंख्या जास्त असल्याने रोजगाराच्या संधी मर्यादित आहेत, ज्यामुळे असमानता निर्माण होते.
कौशल्य विकासासाठी सरकारी योजना आणि रोजगार निर्माण हे महत्त्वाचे ठरतात.
6. उर्जेची मागणी
लोकसंख्या जास्त असल्यामुळे वीज, पाणी, गॅस यासारख्या संसाधनांची मागणी प्रचंड आहे.
7. आर्थिक धोरणे
मोठ्या लोकसंख्येला लक्षात घेऊन केंद्र आणि राज्य सरकारे लोककल्याणकारी योजनांचा विकास करतात, जसे की अन्न सुरक्षा, आरोग्य सेवा आणि शिक्षण क्षेत्रात गुंतवणूक.
8. उद्यमशीलता आणि स्टार्टअप्स
मोठ्या लोकसंख्येमुळे उद्योजकांना वेगवेगळ्या क्षेत्रात संधी मिळतात, जसे की ई-कॉमर्स, शेअरिंग इकॉनॉमी, आणि फिनटेक.
आव्हाने:
बेरोजगारी, संसाधनांची कमतरता, नागरी सुविधा यांची अपुरी उपलब्धता.
शाश्वत विकासासाठी लोकसंख्येचे योग्य नियोजन आणि शिक्षण महत्त्वाचे आहे.
निष्कर्ष:
भारतीय अर्थव्यवस्था लोकसंख्येच्या गरजा, साधनसंपत्तीचा वापर, आणि योग्य नियोजन यावर अवलंबून आहे. लोकसंख्येला संसाधनांमध्ये रूपांतरित करून, शाश्वत विकासाची वाटचाल शक्य आहे.