रेने देकार्त (René Descartes) यांनी इतिहासलेखनात सत्य आणि निश्चित ज्ञानावर (certain knowledge) भर देण्याचा आग्रह धरला. त्यांच्या मते, इतिहासलेखनात केवळ त्या घटना आणि तथ्ये समाविष्ट केली पाहिजेत ज्यांच्या सत्यतेबद्दल शंका घेण्यास कोणताही वाव नसावा. त्यांनी इतिहासाच्या पारंपरिक पद्धतींवर प्रश्नचिन्ह उभे केले, ज्यात कथा-कहाण्या आणि आख्यायिकांवर अधिक भर दिला जाई.

देकार्त यांच्या इतिहासविषयक दृष्टिकोनाची काही वैशिष्ट्ये:

1. सत्यतेवर भर: देकार्त यांनी इतिहासातील घटनांची सत्यता पडताळण्याची आवश्यकता प्रतिपादन केली. कोणतीही गोष्ट स्वीकारण्यापूर्वी तिची खात्री करणे आवश्यक आहे, असे त्यांचे मत होते.
2. पुरावा आणि तर्क: त्यांनी इतिहासाच्या अभ्यासात पुरावा आणि तर्काचा वापर करण्यावर जोर दिला. केवळ विश्वसनीय आणि तर्कसंगत माहितीचा वापर करणे योग्य आहे, असे ते मानत.
3. शंकेला महत्त्व: देकार्त यांनी प्रत्येक गोष्टीवर शंका घेण्याची पद्धत अवलंबण्यास सांगितले. कोणतीही माहिती स्वीकारण्यापूर्वी तिची सत्यता तपासून पाहणे आवश्यक आहे.
4. व्यक्तिनिष्ठतेचा अभाव: देकार्त यांनी इतिहासलेखनात व्यक्तिनिष्ठता (subjectivity) टाळण्याचा सल्ला दिला. इतिहासकाराने आपल्या भावना आणि मतांनुसार इतिहासाचे वर्णन न करता वस्तुनिष्ठ (objective) राहून सत्य सादर करावे, असे त्यांचे मत होते.

रेने देकार्त यांच्या या दृष्टिकोनमुळे इतिहासलेखनाला अधिक वस्तुनिष्ठ आणि तर्कसंगत बनण्यास मदत झाली.

अधिक माहितीसाठी आपण खालील लिंक पाहू शकता:

• Stanford Encyclopedia of Philosophy: https://plato.stanford.edu/entries/descartes/