भूगोल ज्वालामुखी

ज्वालामुखीच्या उद्रेकातून उपलब्ध होणारी विविध भूरूपे कोणती आहेत?

1 उत्तर
1 answers

ज्वालामुखीच्या उद्रेकातून उपलब्ध होणारी विविध भूरूपे कोणती आहेत?

0
ज्वालामुखीच्या उद्रेकातून तयार होणारी विविध भूरूपे खालीलप्रमाणे आहेत:

अंतर्गत भूरूपे:

  • बॅथोलिथ (Batholith): ज्वालामुखीच्या उद्रेकादरम्यान शिलारस भूपृष्ठाखाली थंड होऊन त्याचे मोठे घुमटाकार खडक बनतात, त्यांना बॅथोलिथ म्हणतात.

  • लॅकोलिथ (Laccolith): शिलारस भूगर्भात एका ठिकाणी साचून राहिल्याने छताकार भूभाग तयार होतो, त्याला लॅकोलिथ म्हणतात.

  • लॉपोलिथ (Lopolith): बेसिनच्या आकारातील विस्तृत खडक तयार होतो, त्याला लॉपोलिथ म्हणतात.

  • फॅकोलिथ (Phacolith): भूगर्भातील दाबामुळे शिलारस वळ्यांच्या स्वरूपात साचतो, त्याला फॅकोलिथ म्हणतात.

  • सिल (Sill): शिलारस जेव्हा भूभागाच्या समांतर थरात थंड होतो, तेव्हा सिल तयार होते.

  • डायक (Dyke): शिलारस उभा लांबट स्तंभाप्रमाणे थंड होऊन तयार होतो, त्याला डायक म्हणतात.

बाह्य भूरूपे:

  • ज्वालामुखी शंकू (Volcanic Cone): ज्वालामुखीच्या उद्रेकातून बाहेर पडणाऱ्या लाव्हारसाच्या आणि राखेच्या संचयनाने शंकूच्या आकाराची भूमी तयार होते.

  • लावा पठार (Lava Plateau): ज्वालामुखी उद्रेकातून बाहेर पडलेला लाव्हारस दूरवर पसरून थंड झाल्यावर पठार तयार होते.

  • ज्वालामुखी बेटे (Volcanic Islands): समुद्राच्या आत ज्वालामुखीचा उद्रेक झाल्यास आणि लाव्हारस साचल्यास बेटांची निर्मिती होते.

  • कालडेरा (Caldera): ज्वालामुखीच्या उद्रेकानंतर ज्वालामुखीच्या तोंडाचा भाग कोसळल्याने तयार होणारे विवर, जे कालांतराने तलावात रूपांतरित होते.

  • गेyser (Geyser): काही ज्वालामुखी प्रदेशातून गरम पाण्याची वाफ आणि पाण्याचे फवारे बाहेर पडतात.

उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 1420

Related Questions

ज्वालामुखी ही संकल्पना थोडक्यात स्पष्ट करा?
भारतातील एकमेव जागृत ज्वालामुखी कोणत्या बेटावर आहे?
ज्वालामुखींचे सोदाहरण वर्गीकरण करा?
बहुतांश जागृत ज्वालामुखी भूपट्ट सीमांवर का आढळतात?
ज्वालामुखीचे परिणाम स्पष्ट कसे कराल?
ज्वालामुखी सरोवर म्हणजे काय?
बॅरन बेटाचा आकार शंकूसारखा का होत आहे?