1 उत्तर
1
answers
राष्ट्रीय उत्पन्नाच्या अभ्यासाची मर्यादा काय आहे?
0
Answer link
राष्ट्रीय उत्पन्नाच्या अभ्यासाच्या मर्यादा:
राष्ट्रीय उत्पन्नाच्या अभ्यासात अनेक मर्यादा आहेत, त्या खालीलप्रमाणे:
-
आकडेवारीची उपलब्धता आणि নির্ভরযোগ্যता: राष्ट्रीय उत्पन्नाची आकडेवारी गोळा करणे आणि ती अद्ययावत ठेवणे हे एक मोठे आव्हान आहे. अनेक विकसनशील देशांमध्ये अचूक आकडेवारी उपलब्ध नसते, त्यामुळे राष्ट्रीय उत्पन्नाचा अभ्यास करणे कठीण होते.
-
दुहेरी गणना: राष्ट्रीय उत्पन्नाची गणना करताना, काही वस्तू आणि सेवांची गणना दोन वेळा होण्याची शक्यता असते. त्यामुळे अंतिम आकडेवारी वाढू शकते.
-
स्वयं-उपभोग आणि गृहिणींच्या सेवा: अनेक वस्तू आणि सेवा ज्या व्यक्ती स्वतःसाठी तयार करतात किंवा गृहिणी देतात, त्यांची गणना राष्ट्रीय उत्पन्नात केली जात नाही. त्यामुळे राष्ट्रीय उत्पन्नाचे आकडे कमी दिसतात.
-
घसारा: उत्पादन प्रक्रियेत उपकरणांची झीज होते, ज्याला घसारा म्हणतात. घसाऱ्याची अचूक गणना करणे कठीण असते.
-
Transfer Payments (हस्तांतरित देयके): राष्ट्रीय उत्पन्नाची गणना करताना, सरकारकडून मिळणाऱ्या Transfer Payments (जसे की पेन्शन, शिष्यवृत्ती) यांचा समावेश केला जात नाही, कारण ते कोणत्याही वस्तू किंवा सेवेच्या उत्पादनाशी संबंधित नसत.
-
काळ्या बाजारातील व्यवहार: काळ्या बाजारात होणारे व्यवहार कायदेशीर नसल्यामुळे त्यांची नोंद अधिकृत आकडेवारीत नसते. यामुळे राष्ट्रीय उत्पन्न कमी दिसते.
-
पर्यावरणावर होणारा परिणाम: औद्योगिक उत्पादन आणि इतर आर्थिक क्रियाकलापांमुळे पर्यावरणावर होणाऱ्या परिणामांचा समावेश राष्ट्रीय उत्पन्नाच्या आकडेवारीत केला जात नाही.
या मर्यादा असूनसुद्धा, राष्ट्रीय उत्पन्नाचा अभ्यास देशाच्या आर्थिक स्थितीचे विश्लेषण करण्यासाठी महत्त्वाचा आहे.