• ऐतिहासिक कारणे: भारतातील जातीव्यवस्था हजारो वर्षांपासून चालत आलेली आहे. पूर्वीच्या काळी, जातीनुसार लोकांचे व्यवसाय ठरलेले होते आणि त्या आधारावर सामाजिक स्तर निश्चित केले जात होते.
• सामाजिक कारणे: आजही अनेक लोक आपल्या जाती आणि धर्माला आपली ओळख मानतात. जाती आणि धर्म लोकांना एकत्र आणण्याचे आणि सामाजिक संबंध निर्माण करण्याचे काम करतात.
• राजकीय कारणे: अनेक राजकीय पक्ष जाती आणि धर्माच्या आधारावर लोकांना एकत्र करून त्यांची मते मिळवतात.
• आर्थिक कारणे: आजही अनेक लोक गरीब आहेत आणि त्यांना शिक्षण आणि रोजगाराच्या संधी मिळत नाहीत. त्यामुळे ते आपल्या जाती आणि धर्मावर अधिक अवलंबून राहतात.

• शिक्षण: लोकांना शिक्षण देणे खूप महत्त्वाचे आहे. शिक्षणामुळे लोकांची विचारसरणी बदलते आणि ते जाती आणि धर्माच्या नावावर होणारे गैरसमज दूर करू शकतात.
• रोजगार: लोकांना चांगले रोजगार मिळाल्यास ते आर्थिकदृष्ट्या सक्षम होतील आणि त्यांना जाती आणि धर्मावर अवलंबून राहावे लागणार नाही.
• सामाजिक समानता: समाजात समानता असणे खूप महत्त्वाचे आहे. जेव्हा सर्वांना समान संधी मिळतील, तेव्हा जाती आणि धर्माचा प्रभाव कमी होईल.
• जागरूकता: जाती आणि धर्माच्या नावावर समाजात तेढ निर्माण करणाऱ्या लोकांविरुद्ध लोकांना जागरूक करणे आवश्यक आहे.

टीप: ही माहिती केवळ सामान्य ज्ञानावर आधारित आहे. अधिक माहितीसाठी तुम्ही समाजशास्त्रज्ञांशी संपर्क साधू शकता.