भारतामध्ये एकत्र कुटुंब पद्धतीला खूप महत्त्व आहे. आजही अनेक कुटुंबांमध्ये ही पद्धत पाळली जाते. एकत्र कुटुंब पद्धती म्हणजे अनेक पिढ्यांचे सदस्य एकाच घरात एकत्र राहतात. आजी-आजोबा, त्यांचे मुलगे, सुना आणि नातवंडे सगळे मिळून एकाच कुटुंबात राहतात.

कुटुंब व्यवस्थेतील प्रभाव:

• सामাজিক बांधिलकी आणि एकता: एकाच घरात सगळे सदस्य एकत्र राहिल्यामुळे त्यांच्यातStrong सामाजिक संबंध निर्माण होतात. सण असो किंवा संकट, सगळेजण एकमेकांना आधार देतात.
• आर्थिक सुरक्षा: एका कुटुंबात जास्त सदस्य असल्यामुळे आर्थिक अडचणी कमी येतात. घरातील कर्ता पुरुष पैसे कमावतो आणि इतर सदस्य घरकामात मदत करतात, त्यामुळे आर्थिक भार विभागला जातो.
• संस्कार आणि मार्गदर्शन: लहान मुलांना आजी-आजोबांकडून चांगले संस्कार मिळतात. ते त्यांना नैतिक मूल्यांची शिकवण देतात, ज्यामुळे मुलांचे भविष्य उज्ज्वल होते.
• भावनात्मक आधार: कुटुंबातील सदस्य एकमेकांना भावनिक आधार देतात. त्यामुळे कोणालाही একटेपणा वाटत नाही आणि মানসিক तणाव कमी होतो.
• कामांची विभागणी: घरातील कामे वाटून घेतल्यामुळे प्रत्येकावरील कामाचा भार कमी होतो. त्यामुळे स्त्रियांना आराम मिळतो आणि त्या इतर कामे करू शकतात.

नुकसान:

• व्यक्तिस्वातंत्र्याचा अभाव: एकाच घरात जास्त सदस्य असल्यामुळे प्रत्येकाला आपले विचार व्यक्त करायला किंवा निर्णय घ्यायला अडचण येते.
• कलह आणि वाद: विचारांमध्ये फरक असल्यामुळे कुटुंबात वाद होण्याची शक्यता असते, ज्यामुळे नात्यांमध्ये दुरावा निर्माण होऊ शकतो.

अशाप्रकारे, एकत्र कुटुंब पद्धतीचे फायदे आणि तोटे दोन्ही आहेत. ही पद्धत भारतीय संस्कृतीत महत्त्वाची आहे, पण आता विभक्त कुटुंब पद्धतीचा Trend वाढत आहे.