उत्तर भारतातील नाती-गोती (family relationships) प्रणाली भारतीय संस्कृतीत महत्त्वपूर्ण आहे. या प्रणालीत रक्ताची नाती आणि विवाहाने जुळलेले संबंध यांचा समावेश असतो. काही प्रमुख नाती आणि त्यांच्या भूमिका:

• आई (Mother): कुटुंबातील आधारस्तंभ, मुलांची काळजी घेणारी आणि प्रेमळ व्यक्ती.
• वडील (Father): कुटुंबाचा प्रमुख, निर्णय घेणारे आणि कुटुंबाचे पालनपोषण करणारे.
• मुलगा (Son): कुटुंबाचा वारस, जो आपल्या आई-वडिलांची सेवा करतो.
• मुलगी (Daughter): कुटुंबाचा महत्त्वाचा भाग, जी प्रेम आणि आपुलकीने कुटुंबाला एकत्र ठेवते.
• भाऊ (Brother): कुटुंबातील सदस्य, जो आपल्या बहिणीची काळजी घेतो आणि तिच्या संरक्षणासाठी तत्पर असतो.
• बहीण (Sister): भावावर प्रेम करणारी आणि त्याच्या सुख-दुःखात सहभागी होणारी.
• आजोबा (Grandfather): वडिलांचे वडील, कुटुंबातील सर्वात ज्येष्ठ सदस्य, ज्यांच्या अनुभवाचा फायदा कुटुंबाला होतो.
• आजी (Grandmother): वडिलांची आई, ज्या कुटुंबाला एकत्र ठेवतात आणि धार्मिक कार्यांमध्ये सक्रिय असतात.
• काका (Uncle): वडिलांचे लहान किंवा मोठे भाऊ, जे कुटुंबातील सदस्यांना मदत करतात.
• काकू (Aunt): काकांची पत्नी, जी कुटुंबातील सदस्यांची काळजी घेते.
• मामा (Maternal Uncle): आईचा भाऊ, जो विशेषतः भाच्या-भाच्यांसाठी महत्त्वाचा असतो.
• मामी (Maternal Aunt): मामाची पत्नी, जी कुटुंबातील सदस्यांना प्रेमळ सल्ला देते.

याव्यतिरिक्त, चुलत भाऊ-बहीण, आतेभाऊ-बहीण, मावस भाऊ-बहीण असे अनेक नातेसंबंध उत्तर भारतात पाळले जातात. प्रत्येक नात्याचे स्वतःचे महत्त्व आहे आणि ते भारतीय संस्कृतीत आदराने जपले जातात.