खंडोबा देवाची 'पाच पावली' ही एक महत्त्वपूर्ण धार्मिक विधी आहे. खंडोबाचे भक्त विविध ठिकाणी खंडोबाच्या मूर्ती किंवा प्रतीकांच्या समोर पाच पावले चालतात. हे पाच पावले खालील गोष्टींचे प्रतीक आहेत:

• भक्ती आणि समर्पण: खंडोबावरील नितांत श्रद्धा आणि समर्पण दर्शवण्यासाठी भक्त हे पाऊल उचलतात.
• पाच तत्त्वे: हे पाच पाऊल पृथ्वी, पाणी, अग्नी, वायू आणि आकाश या पंचमहाभूतांचे प्रतीक आहे.
• कर्म आणि मोक्ष: पाच पावले हे मानवी जीवनातील कर्म आणि त्यातून मिळणारा मोक्ष दर्शवतात.
• गुरु परंपरा: काही ठिकाणी, हे पाऊल खंडोबाच्या गुरु परंपरेचे प्रतीक मानले जाते.
• आत्म-साक्षात्कार: काही भक्त हे पाऊल आत्म-साक्षात्काराच्या मार्गावर एक प्रयत्न म्हणून बघतात.

खंडोबाच्या उपासनेत 'पाच पावली' या विधीला महत्व आहे, ज्यामुळे भक्तांना आत्मिक शांती आणि समाधान मिळते.

या विधी संदर्भात अधिक माहितीसाठी, तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• मायबोली: खंडोबा
• मराठी विश्वकोश: खंडोबा