2 उत्तरे
2
answers
त्राटक म्हणजे काय व त्याचे फायदे काय होतात?
3
Answer link
तीसरा डोळा म्हणजे आज्ञा चक्राची दिव्य दृष्टी वाढवणा-या साधनांमध्ये 'त्राटक' मुख्य आहे. याला बिंदु योग असेही म्हणतात. अस्त-व्यस्त, इकडे-तिकडे भटकणा-या बाह्य आणि अन्तः दृष्टिला एखाद्या बिंदु विशेष किंवा लक्ष्य विशेषवर एकाग्र करण्याला बिंदु साधना म्हणता येऊ शकते. त्राटकचा उद्देश हाच असतो. त्राटकमध्ये बिंदु आणि दिपक सारख्या साधनांचा उपयोग केला जातो. ध्यानाच्या सुरुवातीच्या अभ्यासाच्या दृष्टिने त्राटकला आवश्यक आणि प्रमुख मानले गेले आहे.
त्राटकच्या स्वरुपाचे वर्णन करत हठयोग प्रदीपिकामध्ये असे म्हटले आहे की -
निरीक्षे त्रिश्चलदृश्या सूक्ष्म लक्ष्यं समाहितः
अश्रु संपात पर्यन्तं आचार्ये स्त्राटय स्मृतम्॥
म्हणजे, जो पर्यंत डोळ्यात अश्रु येत नाही तोपर्यंत एकाग्र होऊन निश्चल दृष्टिने सूक्ष्म लक्षाला पाहत राहा. या साधनेला त्राटक म्हणतात.
त्राटकच्या स्वरुपाचे वर्णन करत हठयोग प्रदीपिकामध्ये असे म्हटले आहे की -
निरीक्षे त्रिश्चलदृश्या सूक्ष्म लक्ष्यं समाहितः
अश्रु संपात पर्यन्तं आचार्ये स्त्राटय स्मृतम्॥
म्हणजे, जो पर्यंत डोळ्यात अश्रु येत नाही तोपर्यंत एकाग्र होऊन निश्चल दृष्टिने सूक्ष्म लक्षाला पाहत राहा. या साधनेला त्राटक म्हणतात.
0
Answer link
त्राटक ही एक योगिक क्रिया आहे. यामध्ये डोळे स्थिर ठेवून एका विशिष्ट वस्तूवर किंवा बिंदूवर लक्ष केंद्रित केले जाते.
त्राटकाचे फायदे:
- एकाग्रता वाढते: त्राटक नियमित केल्याने चित्त एकाग्र होते आणि মনোযোগ verbessert सुधारते.
- नेत्ररोग कमी होतात: डोळ्यांचे स्नायू मजबूत होतात आणि दृष्टी सुधारते.
- तणाव कमी होतो: डोळ्यांवरचा आणि मनावरचा ताण कमी होतो, ज्यामुळे शांत वाटते.
- स्मरणशक्ती सुधारते: एकाग्रता वाढल्यामुळे स्मरणशक्ती सुधारण्यास मदत होते.
- आत्मविश्वास वाढतो: नियमित त्राटक केल्याने आत्मविश्वास वाढतो आणि सकारात्मकता येते.
कसे करावे:
- शांत ठिकाणी जमिनीवर किंवा खुर्चीवर आरामात बसा.
- समोर एक वस्तू (दिवा, बिंदू, इत्यादी) ठेवा.
- डोळे स्थिर ठेवून त्या वस्तूवर लक्ष केंद्रित करा.
- लक्ष केंद्रित करत असताना डोळे Lam जाऊ नयेत.
- सुरुवातीला 2-3 मिनिटे करा आणि हळूहळू वेळ वाढवा.
टीप: डोळ्यांना जास्त ताण देऊ नका. त्रास झाल्यास लगेच थांबा.
अधिक माहितीसाठी: