कायदा
न्यायव्यवस्था
गुन्हेगारी न्याय
जर एखाद्या व्यक्तीने दुसर्या व्यक्तीचा खून केला असेल, तर त्या व्यक्तीला फक्त काही दिवसच शिक्षा का होते? फाशी का नाही होत? जर कायदा बदलायची गरज असेल, तर सर्व जण का तयार होत नाहीत?
2 उत्तरे
2
answers
जर एखाद्या व्यक्तीने दुसर्या व्यक्तीचा खून केला असेल, तर त्या व्यक्तीला फक्त काही दिवसच शिक्षा का होते? फाशी का नाही होत? जर कायदा बदलायची गरज असेल, तर सर्व जण का तयार होत नाहीत?
5
Answer link
शेवटी जसा गुन्हा तशी शिक्षा ही कलमांनुसार ठरलेली असतेच. जसा जसा एक-एक पुरावा न्यायालयात उपलब्ध होतो आणि तसा निकाल लागण्यात येतो. फरक एवढाच आहे की न्यायालय सर्व गोष्टींचा विचार करून निर्णय देत असते. त्या व्यक्तीला सुधारण्यासाठी संधी पण देत असते, कारण कायद्याच्या नजरेत आपण सर्व मानव एक आहोत. हा सर्व शिक्षा देण्याचा अधिकार शेवटी न्यायालयाचा आहे.
0
Answer link
खून (Murder) सारख्या गंभीर गुन्ह्यात आरोपीला फाशीची शिक्षा (Death Penalty) कधी दिली जाते, हे अनेक घटकांवर अवलंबून असते. भारतीय दंड संहिता (Indian Penal Code - IPC) आणि फौजदारी प्रक्रिया संहिता (Code of Criminal Procedure - CrPC) यानुसार, खुनाच्या गुन्ह्यात फाशीची शिक्षा देण्याचे काही नियम आहेत.
या सर्व कारणांमुळे, खुनाच्या गुन्ह्यात आरोपीला फाशीची शिक्षा देण्याआधी अनेक गोष्टी विचारात घेतल्या जातात आणि म्हणूनच काही प्रकरणांमध्ये फाशीची शिक्षा टाळली जाते.
फाशीची शिक्षा कधी दिली जाते?
- दुर्मीळात दुर्मीळ (Rarest of Rare Cases): सर्वोच्च न्यायालयाने (Supreme Court) सांगितले आहे की, फाशीची शिक्षा फक्त 'दुर्मीळात दुर्मीळ' प्रकरणांमध्येच दिली जावी. म्हणजे, जेव्हा गुन्हा अत्यंत क्रूर, अमानुष आणि घृणास्पद असतो, तेव्हाच फाशीची शिक्षा दिली जाते.SCConline.com
- गुन्ह्याची गंभीरता: गुन्हा किती गंभीर आहे, खून कोणत्या परिस्थितीत केला गेला, आरोपीचा हेतू काय होता, यासारख्या गोष्टी विचारात घेतल्या जातात.
- आरोपीची पार्श्वभूमी: आरोपीची पार्श्वभूमी, त्याचे वय, मानसिक स्थिती आणि गुन्ह्यातील सहभाग या गोष्टी देखील महत्त्वाच्या असतात.
फाशीची शिक्षा का दिली जात नाही?
- पुनर्विचारण्याची संधी: कायद्याचा उद्देश हा गुन्हेगाराला सुधारण्याची संधी देणे हा असतो. फाशी दिल्याने ती संधी मिळत नाही.
- न्यायालयाचा निर्णय: फाशीची शिक्षा देणे हे न्यायालयावर अवलंबून असते. न्यायालय अनेक गोष्टी विचारात घेऊन निर्णय घेते.
- मानবাধিকার: अनेक মানবাধিকার संघटना फाशीच्या शिक्षेच्या विरोधात आहेत. त्यांचे म्हणणे आहे की, ही शिक्षा क्रूर आणि अमानवीय आहे.OHCHR
कायद्यात बदलण्याची गरज आणि विरोध:
- मतांतर: काही लोकांचे म्हणणे आहे की, खुনের गुन्ह्यात फाशीची शिक्षा अनिवार्य (compulsory) करावी, तर काहीजण याच्या विरोधात आहेत. त्यामुळे एकमत होत नाही.
- शिक्षेचा प्रभाव: फाशीच्या शिक्षेमुळे गुन्हे कमी होतात की नाही, यावर अजूनही संशोधन सुरू आहे. काही अभ्यासांमध्ये असे दिसून आले आहे की, फाशीच्या शिक्षेमुळे गुन्हे कमी होत नाहीत.Amnesty International
- राजकीय आणि सामाजिक कारणे: कायदा बदलण्यासाठी राजकीय इच्छाशक्ती आणि सामाजिक समर्थन आवश्यक असते, जे नेहमी उपलब्ध नसते.