1 उत्तर
1
answers
रक्तपेढ्या त्यांचे कार्य कसे पार पाडतात?
0
Answer link
रक्तपेढ्या (Blood Banks) त्यांचे कार्य अनेक टप्प्यांमध्ये पार पाडतात. त्यांची कार्यपद्धती खालीलप्रमाणे असते:
संदर्भ:
1. रक्तदात्यांची निवड (Donor Selection):
- रक्तदान करण्यासाठी रक्तपेढी काही निकष ठरवते. रक्तदात्याचे वय, वजन, आरोग्य इतिहास (medical history) तपासला जातो.
- काही विशिष्ट आजार असणाऱ्या व्यक्ती रक्तदान करू शकत नाहीत. जसे की, HIV, Hepatitis B किंवा C.
2. रक्त संकलन (Blood Collection):
- निवड झालेल्या रक्तदात्यांकडून विशेष नळीच्या (sterile bag) मदतीने रक्त घेतले जाते.
- एका वेळी साधारणपणे 350-450 ml रक्त घेतले जाते.
3. रक्त तपासणी (Blood Testing):
- संकलित केलेले रक्त विविध चाचण्यांसाठी पाठवले जाते. रक्तगट (Blood Group) आणि Rh घटक (Rh factor) तपासले जातात.
- HIV, Hepatitis B आणि C, सिफिलिस (syphilis) आणि मलेरिया (malaria) सारख्या रोगांसाठी रक्त तपासले जाते.
4. रक्त घटक अलग करणे (Blood Component Separation):
- रक्तातील विविध घटक, जसे की लाल रक्तपेशी (red blood cells), प्लाझ्मा (plasma), प्लेटलेट्स (platelets) आणि क्रायोप्रेसिपिटेट (cryoprecipitate) centrifuge नावाच्या मशीनद्वारे वेगळे केले जातात.
- प्रत्येक घटकाचा उपयोग विशिष्ट वैद्यकीय उपचारांसाठी केला जातो.
5. रक्त साठवण (Blood Storage):
- रक्ताचे घटक विशिष्ट तापमान आणि परिस्थितीत साठवले जातात.
- लाल रक्तपेशी 2-6 अंश सेल्सियस तापमानावर 42 दिवसांपर्यंत साठवता येतात. प्लाझ्मा -18 अंश सेल्सियस तापमानावर 1 वर्षांपर्यंत साठवता येतो. प्लेटलेट्स 20-24 अंश सेल्सियस तापमानावर 5 दिवसांपर्यंत साठवता येतात.
6. रक्त वितरण (Blood Distribution):
- डॉक्टरांच्या मागणीनुसार, रुग्णालये आणि क्लिनिकला रक्ताची गरज असते, तेव्हा रक्तपेढी आवश्यक रक्त पुरवते.
- रक्त देताना ते रक्त कोणत्या रक्तगटाचे आहे आणि रुग्णाला कोणत्या गटाचे रक्त आवश्यक आहे, याची खात्री केली जाते.
7. गुणवत्ता नियंत्रण (Quality Control):
- रक्तपेढीतील सर्व प्रक्रिया योग्य पद्धतीने पार पाडली जाते की नाही, हे पाहण्यासाठी वेळोवेळी तपासणी केली जाते.
- रक्ताची गुणवत्ता आणि सुरक्षितता राखण्यासाठी आवश्यक उपाययोजना केल्या जातात.
संदर्भ: