अलिप्ततावाद म्हणजे शीतयुद्धाच्या काळात कोणत्याही महासत्तांच्या गटात सामील न होता स्वतंत्र भूमिका घेणे. दुसऱ्या महायुद्धानंतर अमेरिका आणि सोव्हिएत युनियन या दोन महासत्तांमध्ये जगाची विभागणी झाली होती. या दोन्ही गटांमध्ये सामील न होता भारताने अलिप्ततावादाचे धोरण स्वीकारले.

अलिप्ततावादाची उद्दिष्ट्ये:

• शांतता आणि सुरक्षा: जगामध्ये शांतता आणि सुरक्षा टिकवून ठेवणे.
• स्वतंत्र परराष्ट्र धोरण: कोणत्याही दबावाशिवाय आपले परराष्ट्र धोरण ठरवणे.
• आर्थिक विकास: दोन्ही गटांपासून समान अंतरावर राहून आपला आर्थिक विकास साधणे.

भारताचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनी अलिप्ततावादाचे धोरण स्वीकारण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. भारतासोबत इजिप्त, इंडोनेशिया, घाना आणि युगोस्लाव्हिया या देशांनीसुद्धा अलिप्ततावादाचे धोरण स्वीकारले होते.

अधिक माहितीसाठी:

• पंडित जवाहरलाल नेहरू यांचे भाषण (Ministry of External Affairs)