समाजशास्त्र
0
Answer link
गारो जमाती ही उत्तर पूर्व भारतातील मेघालय, आसाम आणि त्रिपुरा राज्यांमध्ये तसेच बांग्लादेशाच्या काही भागांमध्ये आढळणारी एक मातृवंशीय जमात आहे. या जमातीत स्त्रिया महत्त्वाच्या मानल्या जातात आणि कुटुंबाची वंशावळ आईच्या नावावरून चालते.
गारो जमातीची काही वैशिष्ट्ये:
- मातृवंशपरंपरा: या जमातीत संपत्ती आणि वारसा आईकडून मुलीकडे हस्तांतरित होतो. घरातील सर्वात लहान मुलगी (नोकना) कुटुंबाची संपत्ती आणि घराची मालकीण असते.
- विवाह: विवाहानंतर पुरुष पत्नीच्या घरी राहतो आणि त्याला घरकामात मदत करतो.
- समाज रचना: गारो समाजात ‘ clan’ नावाचे गट असतात, जे मातृवंशीय असतात. एकाच ‘clan’मधील व्यक्तींमध्ये विवाह संबंध होत नाहीत.
- संस्कृती: गारो लोकांचे নিজস্ব संगीत, नृत्य आणि कला आहेत. ते ‘वांगला’ नावाचा कापणी उत्सव (harvest festival) साजरा करतात, जो त्यांच्या संस्कृतीत खूप महत्वाचा आहे.
गारो जमातीची मातृवंशपरंपरा ही त्यांची खास ओळख आहे, ज्यामुळे ते इतर जमातींपेक्षा वेगळे ठरतात.
माहिती स्रोत:
Wikipedia - Garo People
vikaspedia.in
0
Answer link
ग्रामीण कुटुंब म्हणजे असे कुटुंब जे ग्रामीण भागात राहते आणि शेती किंवा तत्सम व्यवसायावर अवलंबून असते. हे कुटुंब सहसाExtended family असते आणि त्यांची जीवनशैली साधी असते.
ग्रामीण कुटुंबाची काही वैशिष्ट्ये:
- संयुक्त कुटुंब पद्धती: ग्रामीण भागात सहसा Extended family पद्धती असते. ज्यात अनेक पिढ्या एकत्र राहतात.
- शेती व्यवसाय: बहुतेक ग्रामीण कुटुंबे शेती आणि पशुपालन यावर अवलंबून असतात.
- साधी जीवनशैली: ग्रामीण लोकांचे जीवनमान शहरी लोकांपेक्षा साधे असते.
- नैसर्गिक वातावरण: ग्रामीण भाग शहरांपेक्षा निसर्गाच्या जवळ असतो.
- सामाजिक संबंध: ग्रामीण भागात लोकांमध्ये घनिष्ठ सामाजिक संबंध असतात.
संदर्भ:
0
Answer link
अंतर्विवाह म्हणजे एका विशिष्ट गटातील व्यक्तींनी एकमेकांशी विवाह करणे. हा गट जात, धर्म, वंश, किंवा इतर कोणताही सामाजिक गट असू शकतो. अंतर्विवाहाचे प्रमुख पाच गट खालीलप्रमाणे आहेत:
- जात: भारतात, जातींमध्ये अंतर्विवाह मोठ्या प्रमाणावर पाळला जातो. लोक त्यांच्याच जातीतीलPartner निवडतात.
- धर्म: अनेक धर्मांमध्ये धर्माबाहेरील व्यक्तीशी विवाह करण्यास मनाई असते. त्यामुळे लोक त्यांच्याच धर्मातील व्यक्तीशी विवाह करतात.
- वंश: काही विशिष्ट वंशाचे लोक आपल्याच वंशात विवाह करणे पसंत करतात, जेणेकरून त्यांची Bloodline शुद्ध राहील.
- प्रादेशिक गट: काहीवेळा विशिष्ट प्रदेशातील लोक त्यांच्याच प्रदेशातील व्यक्तीशी विवाह करतात.
- भाषिक गट: भाषिक गट म्हणजे समान भाषा बोलणाऱ्या लोकांचा समूह. काहीवेळा भाषिक गटामध्येही अंतर्विवाह पाळले जातात.
हे सर्व गट अंतर्विवाह Relationship टिकून ठेवण्यासाठी आणि सामाजिक एकसंधता जपण्यासाठी मदत करतात.
0
Answer link
ग्रामीण भारतातील वर्गाचे स्वरूप अनेक घटकांनी बनलेले आहे. जाती, जमीन मालकी, व्यवसाय आणि सामाजिक स्तरावर आधारित ग्रामीण भागातील वर्गाचे स्वरूप खालीलप्रमाणे स्पष्ट केले आहे:
* **जाती:** ग्रामीण भागात जात एक महत्त्वपूर्ण घटक आहे. उच्च जातीतील लोकांकडे अधिक जमीन आणि संपत्ती असते, तर दलित आणि इतर मागासलेल्या जातीतील लोक भूमिहीन किंवा अल्पभूधारक असतात.
* **जमीन मालकी:** जमीन मालकी हा ग्रामीण भागातील वर्गाचा आधार आहे. ज्यांच्याकडे जास्त जमीन आहे ते अधिक शक्तिशाली आणि श्रीमंत असतात, तर भूमिहीन लोक गरीब आणि दुर्बळ असतात.
* **व्यवसाय:** ग्रामीण भागातील लोकांचे व्यवसाय त्यांच्या वर्गावर परिणाम करतात. शेतकरी, व्यापारी, शिक्षक आणि सरकारी कर्मचारी उच्च वर्गात मोडतात, तर शेतमजूर, कारागीर आणि छोटे दुकानदार निम्न वर्गात मोडतात.
* **सामाजिक स्तर:** ग्रामीण भागातील लोकांचा सामाजिक स्तर त्यांच्या वर्गावर परिणाम करतो. उच्च जातीतील आणि श्रीमंत लोकांचा सामाजिक स्तर उच्च असतो, तर दलित आणि गरीब लोकांचा सामाजिक स्तर निम्न असतो.
याव्यतिरिक्त, शिक्षण, राजकीय संबंध आणि सामाजिक भांडवल हे देखील ग्रामीण भागातील वर्गाच्या स्वरूपावर परिणाम करणारे घटक आहेत.
**ग्रामीण वर्गाचे प्रकार:**
1. **उच्च वर्ग:** या वर्गात जमीनदार, मोठे शेतकरी, व्यापारी आणि उच्च जातीतील लोकांचा समावेश होतो.
2. **मध्यम वर्ग:** या वर्गात लहान शेतकरी, शिक्षक, सरकारी कर्मचारी आणि मध्यम जातीतील लोकांचा समावेश होतो.
3. **निम्न वर्ग:** या वर्गात शेतमजूर, भूमिहीन शेतकरी, कारागीर आणि दलित व इतर मागासलेल्या जातीतील लोकांचा समावेश होतो.
हे सर्व घटक एकत्रितपणे ग्रामीण भारतातील वर्गाचे स्वरूप निश्चित करतात.
**अधिक माहितीसाठी आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:**
* [भारतातील सामाजिक वर्ग - विकिपीडिया](https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97)
* [ Class Structure in Rural India: An Empirical Study of ...](https://www.researchgate.net/publication/318645164_Class_Structure_in_Rural_India_An_Empirical_Study_of_Agrarian_Relations_in_West_Bengal)
वरील माहितीमध्ये ग्रामीण भारतातील वर्गाचे स्वरूप स्पष्ट केले आहे.
0
Answer link
संयुक्त कुटुंबाची वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे:
- मोठा आकार: संयुक्त कुटुंबात अनेक पिढ्यांचे सदस्य एकत्र राहतात, ज्यामुळे कुटुंबाचा आकार मोठा असतो.
- Ortak mülkiyet: कुटुंबातील संपत्ती आणि मालमत्ता सामायिक असते. कुटुंबातील सदस्यांचे त्यावर समान अधिकार असतात.
- Ortak mutfak: संपूर्ण कुटुंबासाठी एकाच ठिकाणी जेवण तयार केले जाते.
- Karar प्रक्रिया: कुटुंबातील महत्त्वाचे निर्णय एकत्रितपणे घेतले जातात, ज्यात घरातील ज्येष्ठ सदस्यांचा सल्ला घेतला जातो.
- सामाजिक सुरक्षा: संयुक्त कुटुंब सदस्यांना सामाजिक आणि आर्थिक सुरक्षा प्रदान करते. अडचणीच्या काळात कुटुंबातील सदस्य एकमेकांना मदत करतात.
- संस्कार आणि परंपरांचे जतन: कुटुंबातील वडीलधारी मंडळी তরুণ सदस्यांना त्यांच्या सांस्कृतिक मूल्यांची आणि परंपरांची माहिती देतात, ज्यामुळे ते जतन राहतात.
0
Answer link
संयुक्त कुटुंबाची वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत:
- मोठे आकारमान: संयुक्त कुटुंबात अनेक सदस्य एकत्र राहतात, ज्यात आजी-आजोबा, पालक, काका-काकू आणि त्यांची मुले यांचा समावेश असतो.
- Ortak मालमत्ता: कुटुंबातील सदस्यांची मालमत्ता Ortak असते.
- Ortak निवास: सर्व सदस्य एकाच घरात किंवा अंगणात राहतात.
- सामूहिक जबाबदारी: कुटुंबातील प्रत्येक सदस्याची जबाबदारी सामूहिक असते. कुटुंबातील निर्णय Ortakपणे घेतले जातात.
- परंपरा आणि संस्कृतीचे जतन: संयुक्त कुटुंब भारतीय संस्कृतीत महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. हे कुटुंब आपल्या परंपरा आणि संस्कृतीचे जतन करते.
0
Answer link
व्यक्ती आणि समाजाच्या अस्तित्वासाठी आवश्यक गरजा खालीलप्रमाणे आहेत:
- अन्न: व्यक्ती आणि समाज दोघांनाही जिवंत राहण्यासाठी अन्नाची गरज असते.
- पाणी: पिण्यासाठी आणि इतर कामांसाठी पाण्याची उपलब्धता आवश्यक आहे.
- निवारा: सुरक्षित राहण्यासाठी घराची किंवा निवाराची गरज असते.
- वस्त्र: थंडी, ऊन आणि वारा यांपासून संरक्षण करण्यासाठी कपड्यांची गरज असते.
- आरोग्य: निरोगी राहण्यासाठी आरोग्य सेवा आणि सुविधा आवश्यक आहेत.
- शिक्षण: ज्ञान आणि कौशल्ये प्राप्त करण्यासाठी शिक्षणाची गरज असते, ज्यामुळे व्यक्ती आणि समाज दोघांचाही विकास होतो.
- सुरक्षितता: जीवित आणि मालमत्तेचे रक्षण करण्यासाठी सुरक्षितता आवश्यक आहे.
- सामाजिक संबंध: प्रेम, आपुलकी आणि सामाजिक संबंधांमुळे व्यक्ती आणि समाजात एकोपा टिकून राहतो.
- अर्थव्यवस्था: वस्तू आणि सेवांच्या उत्पादनासाठी आणि वितरणासाठी एक मजबूत अर्थव्यवस्था आवश्यक आहे.
- शासन: न्याय आणि सुव्यवस्था राखण्यासाठी एक प्रभावी शासन प्रणाली आवश्यक आहे.
या गरजा व्यक्ती आणि समाजाच्या अस्तित्वासाठी मूलभूत आणि आवश्यक आहेत.