2 उत्तरे
2
answers
भूमध्य समुद्राची क्षारता जास्त का आहे?
3
Answer link
एक अंतर्देशीय समुद्र. यूरोप, आफ्रिका व आशिया या खंडांनी वेष्टिलेला हा समुद्र ३०° उ. ते ४६° उ. अक्षांश व ५° ५०' प. रेखांश ते ३६° पू. रेखांश यांदरम्यान असून, इतर सागरी भागांशी फारच कमी प्रमाणात जोडला गेल्याने एक प्रमुख अंतर्देशीय समुद्र समजला जातो
या समुद्रात नाईल, एब्रो, ऱ्होन, द्यूरांस, आर्नो, टायबर, पो, वार्दर, स्त्रूमा, नेस्तॉस इ. नद्या मिळतात.
या नद्यांद्वारे मिळणाऱ्या पाण्याचे प्रमाण तसेच अटलांटिक महासागर व काळा समुद्र यांतून भूमध्य समुद्राकडे होणाऱ्या पाण्याचे वहन उन्हाळा वगळता इतर वेळी कमी असते.
त्यामुळे येथील पाण्याची क्षारता जास्त असून ती दर हजारी ३८ आहे. या क्षारतेचे प्रमाण पश्चिम भागापेक्षा पूर्व भागात जास्त असते.
पावसाळ्यात मात्र सागराच्या क्षारतेत घट झाल्याचे आढळते.
या समुद्रात नाईल, एब्रो, ऱ्होन, द्यूरांस, आर्नो, टायबर, पो, वार्दर, स्त्रूमा, नेस्तॉस इ. नद्या मिळतात.
या नद्यांद्वारे मिळणाऱ्या पाण्याचे प्रमाण तसेच अटलांटिक महासागर व काळा समुद्र यांतून भूमध्य समुद्राकडे होणाऱ्या पाण्याचे वहन उन्हाळा वगळता इतर वेळी कमी असते.
त्यामुळे येथील पाण्याची क्षारता जास्त असून ती दर हजारी ३८ आहे. या क्षारतेचे प्रमाण पश्चिम भागापेक्षा पूर्व भागात जास्त असते.
पावसाळ्यात मात्र सागराच्या क्षारतेत घट झाल्याचे आढळते.
0
Answer link
भूमध्य समुद्राची क्षारता (Salinity) जास्त असण्याची काही कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
- उच्च तापमान आणि जास्त बाष्पीभवन: भूमध्य समुद्राच्या অঞ্চলেরात तापमान जास्त असते. त्यामुळे, समुद्राच्या पाण्याची वाफ मोठ्या प्रमाणात होते. वाफेमुळे फक्त पाणी उडून जाते आणि क्षार (minerals) समुद्रातच राहतात. यामुळे पाण्याची क्षारता वाढते.
- कमी पर्जन्य: या समुद्राच्या आसपासच्या क्षेत्रात पाऊस कमी पडतो. त्यामुळे गोड्या पाण्याचे प्रमाण समुद्रात कमी मिसळले जाते, ज्यामुळे क्षारतेचे प्रमाण वाढते.
- नद्यांचे कमी प्रमाण: भूमध्य समुद्राला मिळणाऱ्या नद्यांची संख्या कमी आहे आणि त्यातून येणाऱ्या गोड्या पाण्याचे प्रमाणही कमी असते. यामुळे समुद्रातील क्षारता कमी होण्यास मदत होत नाही.
- जिब्राल्टरची सामुद्रधुनी: अटलांटिक महासागराशी जोडणारी जिब्राल्टरची सामुद्रधुनी (Strait of Gibraltar) खूप लहान आहे. त्यामुळे अटलांटिक महासागरातील कमी क्षार असलेले पाणी भूमध्य समुद्रात मोठ्या प्रमाणात येऊ शकत नाही.
या सर्व कारणांमुळे भूमध्य समुद्राची क्षारता इतर समुद्रांपेक्षा जास्त आहे.