2 उत्तरे
2
answers
समुद्राचे पाणी काही ठिकाणी निळे, काही ठिकाणी हिरवे का दिसते?
3
Answer link
समुद्रातील कार्बनडायऑक्साईडचे प्रमाण वाढले की समुद्रातील वनस्पती प्लवंग प्रकाशासाठी समुद्राच्या पृष्ठभागावर येतात व त्यामुळे पाणी हिरवे वा शेवाळयुक्त दिसते,
प्रकाशकिरण अत्यंत सूक्ष्म कणांवर पडल्यानंतर सर्व दिशांना विखुरतो. याला प्रकाशाचे विकिरण म्हणतात. आकाश निळे दिसण्याचा संबंध सूर्याचा प्रकाश पृथ्वीच्या वातावरणातून प्रवास करताना होणाऱ्या विकिरणाशी आहे. सर्वांत कमी तरंगलांबी असणा-या निळ्या रंगाचे जास्त प्रमाणात विकिरण तयार होतात. विकिरण झालेला प्रकाश आपल्या डोळ्यांना दिसल्याने आकाश निळे भासते. पूर्वी असे मानले जाई, की आकाशाच्या निळ्या रंगाच्या परावर्तनामुळे समुद्राचे पाणी निळे दिसते. यावरही सी व्ही रामन यांनी पाणी आणि बर्फामधून होणा-या प्रकाशाच्या विकिरणांचा अभ्यास करत समुद्राच्या निळाईचे कारण प्रकाशाचे पाण्याच्या रेणूमुळे होणारे विकिरणच असल्याचे सिद्ध केले आहे.
प्रकाशकिरण अत्यंत सूक्ष्म कणांवर पडल्यानंतर सर्व दिशांना विखुरतो. याला प्रकाशाचे विकिरण म्हणतात. आकाश निळे दिसण्याचा संबंध सूर्याचा प्रकाश पृथ्वीच्या वातावरणातून प्रवास करताना होणाऱ्या विकिरणाशी आहे. सर्वांत कमी तरंगलांबी असणा-या निळ्या रंगाचे जास्त प्रमाणात विकिरण तयार होतात. विकिरण झालेला प्रकाश आपल्या डोळ्यांना दिसल्याने आकाश निळे भासते. पूर्वी असे मानले जाई, की आकाशाच्या निळ्या रंगाच्या परावर्तनामुळे समुद्राचे पाणी निळे दिसते. यावरही सी व्ही रामन यांनी पाणी आणि बर्फामधून होणा-या प्रकाशाच्या विकिरणांचा अभ्यास करत समुद्राच्या निळाईचे कारण प्रकाशाचे पाण्याच्या रेणूमुळे होणारे विकिरणच असल्याचे सिद्ध केले आहे.
0
Answer link
समुद्राचे पाणी काही ठिकाणी निळे आणि काही ठिकाणी हिरवे दिसण्याची काही कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
- प्रकाश परावर्तन (Light reflection):
- सूर्यप्रकाश समुद्रात प्रवेश करतो, तेव्हा पाण्याचे रेणू प्रकाशातील लाल, पिवळ्या आणि नारंगी रंगांचे शोषण करतात.
- निळा रंग शोषला न जाता परावर्तित होतो. त्यामुळे पाणी निळे दिसते.
- ज्या ठिकाणी पाण्याची खोली कमी असते, तेथे प्रकाश तळाशी पोहोचून परावर्तित होतो आणि त्यामुळे रंग बदलू शकतो.
- पाण्याची शुद्धता आणि खोली (Purity and depth of water):
- खोल आणि शुद्ध पाण्यात निळा रंग अधिक स्पष्ट दिसतो, कारण इतर रंगांचे शोषण झालेले असते.
- उथळ पाण्यात किंवा ज्या पाण्यात sediment (गाळ) आणि organisms (सजीव) जास्त असतात, तेथे हिरवा किंवा इतर रंग दिसू शकतात.
- शैवाल आणि वनस्पती (Algae and plants):
- समुद्रातील शैवाल (algae) आणि इतर वनस्पती Chlorophyll नावाचे pigment ( रंगद्रव्य) वापरतात. हे pigment प्रकाश संश्लेषणाची (photosynthesis) प्रक्रिया करतात.
- Chlorophyll निळ्या आणि लाल रंगाचे शोषण करते आणि हिरवा रंग परावर्तित करते. त्यामुळे ज्या भागात शैवाल जास्त असतात, तेथे पाणी हिरवे दिसते.
उदाहरण:
- कॅरिबियन समुद्रातील पाणी निळे दिसते, कारण ते शुद्ध आणि खोल आहे.
- बाल्टिक समुद्रातील पाणी हिरवे दिसते, कारण त्यात शैवाल आणि sediment जास्त आहेत.
या कारणांमुळे समुद्राच्या पाण्याचे रंग वेगवेगळ्या ठिकाणी बदललेले दिसतात.
स्रोत: