कुटुंब नियोजन
1
Answer link
कुटुंब नियोजनाचे अनेक फायदे आहेत, त्यापैकी काही खालीलप्रमाणे:
- गरिबी कमी होण्यास मदत: कुटुंब नियोजन केल्याने कुटुंबाचा आकार मर्यादित राहतो. त्यामुळे प्रत्येक सदस्याला योग्य सुविधा मिळतात आणि गरिबी कमी होण्यास मदत होते.
- माता आणि बालमृत्यू दर घटतो: कुटुंब नियोजनमुळे माता आणि बालमृत्यूचे प्रमाण कमी होते. दोन मुलांमध्ये पुरेसा वेळ मिळाल्याने मातेचे आरोग्य सुधारते आणि बालकाला योग्य पोषण मिळते.
- कुटुंबाचे आरोग्य सुधारते: कुटुंब नियोजनमुळे कुटुंबातील सदस्यांचे आरोग्य सुधारते. लहान मुले आणि माता दोघांनाही चांगले आरोग्य लाभते.
- महिलांचे सक्षमीकरण: कुटुंब नियोजन महिलांना त्यांच्या आरोग्यावर आणि जीवनावर नियंत्रण ठेवण्यास मदत करते. त्यामुळे महिला अधिक सक्षम बनतात.
- शिक्षण आणि विकास: जेव्हा कुटुंबाचा आकार लहान असतो, तेव्हा मुलांना चांगले शिक्षण देणे शक्य होते. त्यामुळे कुटुंबाचा सामाजिक आणि आर्थिक विकास होतो.
- पर्यावरणाचे संरक्षण: लोकसंख्या वाढीवर नियंत्रण ठेवल्याने नैसर्गिक साधनसंपत्तीचे जतन करता येते आणि पर्यावरणाचे संरक्षण होते.
अधिक माहितीसाठी, आपण खालील वेबसाइटला भेट देऊ शकता:
0
Answer link
दोन मुले आहेत आणि तिसरे मुल नको असल्यास, गर्भनिरोधक (contraception) पद्धतींचा वापर करणे आवश्यक आहे. यासाठी काही पर्याय खालीलप्रमाणे आहेत:
1. तात्पुरत्या पद्धती (Temporary methods):
- गर्भनिरोधक गोळ्या (Birth control pills): डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार नियमितपणे गोळ्या घेणे.
- कंडोम (Condoms): शारीरिक संबंधाच्या वेळी कंडोमचा वापर करणे.
- इंट्रायूटरिन डिवाइस (IUD): डॉक्टरांकडून गर्भाशयात बसवून घेणे. हे उपकरण काही वर्षे प्रभावी राहू शकते.
- गर्भनिरोधक इंजेक्शन (Contraceptive injection): डॉक्टरांकडून ठराविक कालावधीनंतर इंजेक्शन घेणे.
- डायफ्रॅम (Diaphragm): शारीरिक संबंधापूर्वी योनीमध्ये ठेवणे.
2. कायमस्वरूपी पद्धती (Permanent methods):
- पुरुष नसबंदी (Vasectomy): पुरुषांसाठी शस्त्रक्रिया करून शुक्रवाहिन्या (vas deferens) ब्लॉक करणे, ज्यामुळे शुक्राणू वीर्यामध्ये मिसळत नाहीत.
- स्त्री नसबंदी (Tubal ligation): महिलांसाठी शस्त्रक्रिया करून फॅलोपियन ट्यूब (fallopian tubes) ब्लॉक करणे, ज्यामुळे अंडाणू गर्भाशयात पोहोचू शकत नाहीत.
डॉक्टरांचा सल्ला:
- कोणतीही गर्भनिरोधक पद्धत वापरण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. ते तुमच्या आरोग्यानुसार योग्य पर्याय निवडायला मदत करू शकतात.
- तुम्ही तुमच्या डॉक्टरांशी बोलून तुमच्यासाठी योग्य असलेली पद्धत निवडू शकता.
अधिक माहितीसाठी:
0
Answer link
खात्रीशीर गर्भ राहणार नाही अशी कोणतीही वेळ नाही.
बऱ्याचदा स्त्रीबीज हे दीर्घकाळ शरीरात राहते, तर शुक्राणूदेखील पाच ते सात दिवस जिवंत राहतात. त्यामुळे तुम्ही असा अनुमान लावू शकत नाही.
असे असले तरीही मासिक पाळीनंतर लगेच चार-पाच दिवस गर्भधारणा होण्याची शक्यता कमी असते.
मात्र जर तुम्हाला मूल नको असेल, तर निरोध वापरून संभोग करावा, रामभरोसे राहू नका.
0
Answer link
संतती नियमनाची साधने खालीलप्रमाणे आहेत:
1. नैसर्गिक पद्धती (Natural Methods):
- सुरक्षित काळ (Safe Period): मासिक पाळीच्या चक्रानुसार काही दिवस शुक्राणू आणि स्त्रीबीज यांच्या मिलनाची शक्यता कमी असते. त्या दिवसांमध्ये संबंध टाळणे.
- संभोग टाळणे (Abstinence): लैंगिक संबंध पूर्णपणे टाळणे.
- स्तनपान (Lactational Amenorrhea Method): बाळंतपणानंतर काही महिने स्तनपान करणाऱ्या स्त्रिया नैसर्गिकरित्या गर्भवती होत नाहीत.
2. तात्पुरती साधने (Temporary Methods):
- निरोध (Condoms): हे सर्वात सोपे आणि प्रभावी साधन आहे. यामुळे लैंगिक transmitted रोगांपासून बचाव होतो.
- गर्भनिरोधक गोळ्या (Oral Contraceptive Pills): डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार नियमित गोळ्या घेणे.
- अंतर्गर्भाशयी उपकरण (Intrauterine Device - IUD): हे उपकरण गर्भाशयात बसवले जाते.
- त्वचेखालील इम्प्लांट (Subdermal Implants): लहान प्लास्टिक रॉड त्वचेखाली ठेवल्या जातात, जे संप्रेरकं (hormones) उत्सर्जित करतात.
- इंजेक्शन (Injectables): ठराविक कालावधीनंतर डॉक्टरांकडून इंजेक्शन घेणे.
- योनिमार्गातील गोळ्या आणि जेल (Vaginal tablets and Gels): शुक्राणूनाशक (Spermicide) जेल किंवा गोळ्या योनिमार्गात ठेवल्या जातात.
3. कायमस्वरूपी साधने (Permanent Methods):
- पुरुष नसबंदी (Vasectomy): शस्त्रक्रियेद्वारे शुक्राणू वाहून नेणाऱ्या नळ्या (vas deferens) बंद केल्या जातात. NHS- Vasectomy
- स्त्री नसबंदी (Tubectomy): शस्त्रक्रियेद्वारे फॅलोपियन नलिका (fallopian tubes) बंद केल्या जातात, ज्यामुळे स्त्रीबीज गर्भाशयात पोहोचू शकत नाही. NHS- Female sterilisation
इतर साधने:
- आणीबाणी गर्भनिरोधक गोळ्या (Emergency Contraceptive Pills): असुरक्षित लैंगिक संबंधानंतर ७२ तासांच्या आत घेणे.
टीप: संतती नियमनाचे कोणतेही साधन वापरण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
3
Answer link
*⭕ आता पुरुषांसाठीही आली गर्भनिरोधक 💊गोळी! ⭕*
*❏ 💊अमेरिकेत वॉशिंग्टन युनिव्हर्सिटीतील संशोधकांनी आता चक्क पुरुषांसाठी गर्भनिरोधक गोळीविकसित केली आहे. शंभर पुरुषांवर या गोळीची यशस्वी चाचणीही करण्यात आली असून ही गोळी पूर्णपणे सुरक्षित आणि परिणामकारक असल्याचे त्यांनीम्हटले आहे. ही गोळी महिलांकरिता असलेल्या गर्भनिरोधक गोळीप्रमाणेच आहे. आता पुरुषही रोज एक गोळी खाऊन गर्भनिरोध करू शकतील, असेत्यांनी म्हटले आहे.💊
💊खास पुरुषांसाठी तयार करण्यात आलेल्या या तोंडावाटे खाण्याच्या गर्भनिरोधक गोळीचे नाव *‘डिमेथॅनड्रोलोन अनडिकॅनोट’ (डीएमएयू)* असे आहे. या गोळीत टेस्टॉस्टेरॉनप्रमकाणेच पुरुष हार्मोन अँड्रोजन आणि प्रोजेस्टाईनची एकत्र क्रियाअसते. वॉशिंग्टन विद्यापीठातील स्टेफनी पेज यांनी हे संशोधन केले आहे. शिकागो येथे झालेल्या एंडोक्राईन सोसायटीच्या वार्षिक सभेत प्रा. पेज यांनी हे संशोधन मांडले. 18 ते 50 वर्षे वयोगटातल्या पुरुषांवर या गोळीची चाचणी घेण्यात आली. पेज यांनी सांगितले, ‘पुरुषांसाठी याआधी अनेक प्रकारचे इंजेक्शन तसेच जेल विकसित केले गेले; पण त्यापेक्षा ही गोळी एक चांगला पर्याय असल्याचे बहुतांश पुरुषांचे म्हणणे आहे.’ गर्भनिरोधकांच्या क्षेत्रात ही गोळी म्हणजे एक मोठे पाऊल ठरू शकते, असेही म्हटले जात आहे.
*❏ 💊अमेरिकेत वॉशिंग्टन युनिव्हर्सिटीतील संशोधकांनी आता चक्क पुरुषांसाठी गर्भनिरोधक गोळीविकसित केली आहे. शंभर पुरुषांवर या गोळीची यशस्वी चाचणीही करण्यात आली असून ही गोळी पूर्णपणे सुरक्षित आणि परिणामकारक असल्याचे त्यांनीम्हटले आहे. ही गोळी महिलांकरिता असलेल्या गर्भनिरोधक गोळीप्रमाणेच आहे. आता पुरुषही रोज एक गोळी खाऊन गर्भनिरोध करू शकतील, असेत्यांनी म्हटले आहे.💊
💊खास पुरुषांसाठी तयार करण्यात आलेल्या या तोंडावाटे खाण्याच्या गर्भनिरोधक गोळीचे नाव *‘डिमेथॅनड्रोलोन अनडिकॅनोट’ (डीएमएयू)* असे आहे. या गोळीत टेस्टॉस्टेरॉनप्रमकाणेच पुरुष हार्मोन अँड्रोजन आणि प्रोजेस्टाईनची एकत्र क्रियाअसते. वॉशिंग्टन विद्यापीठातील स्टेफनी पेज यांनी हे संशोधन केले आहे. शिकागो येथे झालेल्या एंडोक्राईन सोसायटीच्या वार्षिक सभेत प्रा. पेज यांनी हे संशोधन मांडले. 18 ते 50 वर्षे वयोगटातल्या पुरुषांवर या गोळीची चाचणी घेण्यात आली. पेज यांनी सांगितले, ‘पुरुषांसाठी याआधी अनेक प्रकारचे इंजेक्शन तसेच जेल विकसित केले गेले; पण त्यापेक्षा ही गोळी एक चांगला पर्याय असल्याचे बहुतांश पुरुषांचे म्हणणे आहे.’ गर्भनिरोधकांच्या क्षेत्रात ही गोळी म्हणजे एक मोठे पाऊल ठरू शकते, असेही म्हटले जात आहे.
0
Answer link
नमस्कार, कुटुंब नियोजन करायचे आहे आणि त्यासाठी तुम्ही काही ठोस उपायांची माहिती मागत आहात, हे जाणून आनंद वाटला. ऑपरेशन किंवा कॉपर टी न वापरता गर्भनिरोधनाचे काही पर्याय खालीलप्रमाणे आहेत:
टीप: कोणताही उपाय करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. ते तुमच्या आरोग्यानुसार योग्य उपाय निवडायला मदत करतील.
-
इंजेक्शन (Intramuscular Contraceptive Injection): तुम्ही इंजेक्शनबद्दल ऐकले आहे, ते इंट्रामस्क्युलर कॉन्ट्रासेप्टिव्ह इंजेक्शन (Intramuscular Contraceptive Injection) असू शकते. हे इंजेक्शन मांडीमध्ये किंवा बाहूमध्ये दिले जाते. हे इंजेक्शन प्रोजेस्टेरॉन (progesterone) नावाच्या हार्मोनवर आधारित आहे.
- हे इंजेक्शन घेतल्यानंतर तुम्हाला ५ वर्षांसाठी दुसरे बाळ नको असल्यास, दर ३ महिन्यांनी डॉक्टरांकडून इंजेक्शन घ्यावे लागते.
- हे इंजेक्शन नियमितपणे घेतल्यास गर्भधारणेची शक्यता खूप कमी होते.
- इंजेक्शन बंद केल्यानंतर गर्भधारणा होण्याची शक्यता असते, पण काही महिलांना थोडा वेळ लागू शकतो.
-
गर्भनिरोधक गोळ्या (Birth Control Pills): गर्भनिरोधक गोळ्यांमध्ये हार्मोन्स असतात, ज्यामुळे ओव्हुलेशन (ovulation) थांबते.
- नियम: या गोळ्या दररोज ठराविक वेळेवर घ्याव्या लागतात.
- फायदे: पाळी नियमित होते आणि काहीवेळा मासिक पाळीतील वेदना कमी होतात.
- तोटे: गोळ्या नियमित घ्याव्या लागतात, त्यामुळे विसरल्यास गर्भधारणेची शक्यता वाढते.
-
त्वचेखालील इम्प्लांट (Subdermal Implants): हे एक लहान प्लास्टिक रॉडसारखे उपकरण असते, जे त्वचेखाली डॉक्टर बसवतात.
- कार्यकाळ: हे ३ ते ५ वर्षांपर्यंत काम करते.
- फायदे: हे दीर्घकाळ चालणारे गर्भनिरोधक आहे आणि एकदा बसवल्यानंतर नियमित काळजी घ्यावी लागत नाही.
- तोटे: काढताना डॉक्टरांची मदत लागते.
-
नैसर्गिक पद्धती (Natural Methods): नैसर्गिक पद्धतींमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश होतो:
- कॅलेंडर पद्धत (Calendar Method): तुमच्या मासिक पाळीच्या चक्रावर लक्ष ठेवा आणि त्यानुसार असुरक्षित दिवस टाळा.
- बॉडी टेम्परेचर पद्धत (Body Temperature Method): तुमच्या शरीराचे तापमान नियमितपणे तपासा. ओव्हुलेशनच्या वेळी तापमान थोडे वाढते, त्यामुळे ते दिवस टाळा.
- सर्वाइकल म्यूकस पद्धत (Cervical Mucus Method): तुमच्या गर्भाशयाच्या ग्रीवेतून स्त्रावणाऱ्या द्रवाचे निरीक्षण करा. ओव्हुलेशनच्या वेळी स्त्राव बदलतो, त्यामुळे असुरक्षित दिवस ओळखता येतात.
टीप: कोणताही उपाय करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. ते तुमच्या आरोग्यानुसार योग्य उपाय निवडायला मदत करतील.
0
Answer link
गर्भधारणा टाळण्यासाठी काही नैसर्गिक पद्धती आणि उपाय खालीलप्रमाणे आहेत, ज्या मेडिकल ट्रीटमेंट नाहीत:
गर्भनिरोधक उपायांबद्दल अधिक माहितीसाठी तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:
नैसर्गिक पद्धती (Natural Methods):
- सुरक्षित काळ (Safe Period): मासिक पाळीच्या दिवसांमध्ये काही दिवस असे असतात जेव्हा गर्भधारणेची शक्यता कमी असते. मासिक पाळीच्या सुरुवातीच्या दिवसांपासून साधारणपणे 7 दिवस आणि शेवटच्या 7 दिवसांमध्ये गर्भधारणेची शक्यता कमी असते.
- शरीराचे तापमान (Basal Body Temperature): ओव्हुलेशनच्या (Ovulation) वेळी शरीराचे तापमान थोडे वाढते. त्यामुळे तापमान नियमितपणे तपासून ओव्हुलेशनचा अंदाज घेता येतो आणि त्यानुसार संबंध टाळता येतो.
- लक्षणे (Symptoms): ओव्हुलेशनच्या दरम्यान काही स्त्रियांना विशिष्ट लक्षणे जाणवतात, जसे की योनिमार्गातील स्त्राव वाढणे. या लक्षणांवर लक्ष ठेवून संबंध टाळता येऊ शकतो.
- विर्यस्खलन बाह्य (Withdrawal Method): संबंधाच्या वेळी स्खलन होण्यापूर्वी लिंग योनिमार्गातून बाहेर काढल्यास गर्भधारणा टाळता येते. पण ही पद्धत फारशी विश्वसनीय नाही, कारण स्खलनापूर्वीही काही प्रमाणात शुक्राणू बाहेर येऊ शकतात.
आयुर्वेदिक उपाय (Ayurvedic Remedies):
- कडुनिंब (Neem): कडुनिंबाच्या पानांचा किंवा तेलाचा वापर शुक्राणूंची (Sperm) गतिशीलता कमी करू शकतो.
- पपई (Papaya): पपईचे नियमित सेवन गर्भधारणेची शक्यता कमी करते, कारण त्यात असलेले गुणधर्म गर्भाशयासाठी चांगले मानले जात नाहीत.
इतर घरगुती उपाय (Other Home Remedies):
- आहार (Diet): संतुलित आणि पौष्टिक आहार घ्या. जास्त तेलकट आणि जंक फूड टाळा.
- व्यायाम (Exercise): नियमित व्यायाम करणे आरोग्यासाठी खूप महत्त्वाचे आहे. योगा आणि प्राणायामसारख्या क्रियांचाही उपयोग होऊ शकतो.
धार्मिक आणि पारंपरिक उपाय (Religious and Traditional Remedies):
- भारतात अनेक ठिकाणी पारंपरिक उपाय आणि मान्यता आहेत ज्या गर्भधारणेलाdelay करण्यासाठी वापरल्या जातात.
टीप: कोणतेही उपाय करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.