समाजकार्य करण्याची भूमिका ही बहुआयामी असून समाजातील व्यक्ती, कुटुंबे आणि समुदायांच्या कल्याणासाठी व विकासासाठी महत्त्वपूर्ण ठरते. या भूमिकेची काही प्रमुख उद्दिष्ट्ये आणि पैलू खालीलप्रमाणे आहेत:

• व्यक्ती आणि गटांना मदत करणे:

  समाजकार्याची मूलभूत भूमिका ही आहे की, व्यक्तींना, कुटुंबांना आणि विविध सामाजिक गटांना त्यांच्या समस्या सोडवण्यासाठी मदत करणे. यात आर्थिक अडचणी, मानसिक आरोग्याच्या समस्या, कौटुंबिक संघर्ष, शिक्षणविषयक अडचणी किंवा व्यसनाधीनता यांसारख्या विविध आव्हानांवर मात करण्यास त्यांना मार्गदर्शन करणे समाविष्ट आहे.

• सामाजिक न्याय प्रस्थापित करणे:

  समाजकार्य हे सामाजिक न्यायाचे प्रबल पुरस्कर्ते असते. वंचित, दुर्बळ, उपेक्षित आणि भेदभावाला बळी पडलेल्या घटकांना समाजात समान संधी आणि हक्क मिळावेत यासाठी ते कार्य करते. अन्याय, असमानता आणि भेदभाव दूर करण्यासाठी वकिली करणे हे याचे मुख्य कार्य आहे.

• सक्षमीकरण (Empowerment):

  लोकांना स्वतःच्या समस्या सोडवण्यासाठी आणि स्वतःच्या विकासासाठी सक्षम बनवणे हे समाजकार्याचे एक महत्त्वाचे उद्दिष्ट आहे. लोकांना माहिती, संसाधने आणि कौशल्ये पुरवून ते आत्मनिर्भर बनण्यास मदत करते.

• सामाजिक बदल घडवून आणणे:

  समाजात सकारात्मक बदल घडवण्यासाठी, हानिकारक रूढी-परंपरा, चुकीच्या प्रथा आणि सामाजिक धोरणांमध्ये सुधारणा घडवून आणण्यासाठी समाजकार्य महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. नवीन कायदे आणि धोरणे तयार करण्यासाठी ते प्रयत्न करते.

• मानवाधिकार आणि सन्मानाचे संरक्षण:

  प्रत्येक व्यक्तीला सन्मानाने जगण्याचा हक्क आहे हे सुनिश्चित करणे आणि त्यांच्या मानवाधिकारंचे संरक्षण करणे. कोणत्याही प्रकारच्या शोषणाविरोधात आवाज उठवणे.

• संसाधनांचा योग्य वापर:

  समाजात उपलब्ध असलेल्या नैसर्गिक, मानवी आणि आर्थिक संसाधनांचा समाजाच्या हितासाठी योग्य आणि प्रभावी वापर कसा करता येईल यावर मार्गदर्शन करणे आणि तो सुलभ करणे.

• संवाद आणि समन्वय:

  विविध सरकारी आणि स्वयंसेवी संस्था, समुदाय आणि व्यक्ती यांच्यात संवाद आणि समन्वय साधून सामाजिक समस्यांवर एकत्रितपणे उपाय शोधणे.

थोडक्यात, समाजकार्य हे मानवी कल्याण वाढवण्यासाठी, सामाजिक समस्या सोडवण्यासाठी आणि अधिक न्यायपूर्ण व समान समाज निर्माण करण्यासाठी एक पद्धतशीर आणि नैतिक दृष्टिकोन प्रदान करते.