शरीरांतर्गत होणाऱ्या जैविक बदलांमध्ये रक्ताभिसरण संस्थेचे महत्व अनमोल आहे. रक्ताभिसरण संस्था म्हणजे रक्तवाहिन्या आणि हृदय यांचा एक जटिलNetwork आहे, जो शरीराच्या प्रत्येक भागाला ऑक्सिजन आणि पोषक तत्वे पुरवतो आणि कार्बन डायऑक्साइड (Carbon Dioxide)व इतर टाकाऊ पदार्थ बाहेर टाकतो.

रक्ताभिसरण संस्थेची कार्ये:

• ऑक्सिजनचा पुरवठा: फुफ्फुसातून ऑक्सिजन (Oxygen)घेतलेले रक्त रक्ताभिसरण संस्थेमार्फत शरीरातील प्रत्येक पेशीपर्यंत पोहोचवले जाते. पेशी जिवंत राहण्यासाठी ऑक्सिजन आवश्यक आहे.
• पोषक तत्वांचा पुरवठा: अन्नपचनानंतर तयार झालेली पोषक तत्वे, जसे की ग्लुकोज, अमिनो ऍसिड (Amino acid), आणि फॅटी ऍसिड (Fatty acid), रक्ताद्वारे पेशींपर्यंत पोहोचवली जातात.
• कार्बन डायऑक्साइड (Carbon Dioxide) आणि टाकाऊ पदार्थांची विल्हेवाट: पेशींमधून तयार होणारा कार्बन डायऑक्साइड आणि इतर टाकाऊ पदार्थ रक्ताद्वारे फुफ्फुसांपर्यंत आणि किडनीपर्यंत पोहोचवले जातात, जेथे ते शरीराबाहेर टाकले जातात.
• हार्मोनचे (Hormone) वहन: रक्ताभिसरण संस्था हार्मोनला एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी पोहोचवते. त्यामुळे शरीरातील विविध कार्यांचे नियंत्रण होते.
• शरीराचे तापमान नियंत्रण: रक्ताभिसरण संस्था शरीराचे तापमान स्थिर ठेवण्यास मदत करते. रक्तवाहिन्यांचे आकुंचन आणि प्रसरण होऊन ते तापमान नियंत्रित करतात.
• रोगप्रतिकारशक्ती: रक्तामध्ये पांढऱ्या रक्त पेशी (White blood cells) असतात, ज्या शरीराला रोगांपासून वाचवतात. रक्ताभिसरण संस्थेमुळे या पेशी संपूर्ण शरीरात फिरून संरक्षण करू शकतात.

महत्व:

रक्ताभिसरण संस्था शरीराच्या प्रत्येक भागाला जीवनशक्ती पुरवते. या संस्थेमध्ये काही बिघाड झाल्यास, त्याचे गंभीर परिणाम होऊ शकतात. हृदयविकार, उच्च रक्तदाब, आणि स्ट्रोक (Stroke) यांसारख्या समस्या रक्ताभिसरण संस्थेशी संबंधित आहेत. त्यामुळे, रक्ताभिसरण संस्थेची काळजी घेणे आरोग्यासाठी अत्यंत आवश्यक आहे.

रक्ताभिसरण संस्था एक गुंतागुंतीची पण आवश्यक प्रणाली आहे, जी आपल्या शरीराला निरोगी ठेवते.