लहान मुले बांधकाम व्यवसायात येण्याची अनेक कारणे आहेत, त्यापैकी काही प्रमुख कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:

• गरीबी: अनेक कुटुंबांची आर्थिक परिस्थिती अत्यंत नाजूक असल्याने, मुलांना कुटुंबाला मदत करण्यासाठी कामाला जावे लागते.
• शिक्षणाचा अभाव: गरीब कुटुंबांना शिक्षणाचे महत्त्व असूनही, ते मुलांना शाळेत पाठवू शकत नाहीत. त्यामुळे, मुलांना लवकर कामाला लागावे लागते.
• कर्जबाजारीपणा: कुटुंबावर असलेले कर्ज फेडण्यासाठी मुलांना काम करणे भाग पडते.
• पालकांचे व्यसन: काही कुटुंबांमध्ये पालकांना व्यसन असल्यामुळे, मुलांना स्वतःची आणि कुटुंबाची जबाबदारी घ्यावी लागते, ज्यामुळे ते बांधकाम व्यवसायात उतरतात.

बांधकाम व्यवसायात काम करणाऱ्या लहान मुलांना अनेक समस्यांना तोंड द्यावे लागते:

• शारीरिक समस्या: लहान वयात जड कामे केल्यामुळे त्यांच्या शरीरावर विपरीत परिणाम होतो. त्यांना पाठदुखी, सांधेदुखी आणि इतर शारीरिक समस्यांना सामोरे जावे लागते.
• मानसिक ताण: कामाच्या ठिकाणी होणारा त्रास आणि असुरक्षित वातावरणामुळे मुलांवर मानसिक दबाव येतो.
• शिक्षणापासून वंचित: कामामुळे मुलांना शाळेत जाता येत नाही, त्यामुळे ते शिक्षणापासून वंचित राहतात आणि त्यांचे भविष्य अंधारात जाते.
• आरोग्याच्या समस्या: बांधकाम साईटवर धूळ आणि इतर हानिकारक रासायनिक घटकांमुळे मुलांना श्वसनविकार आणि त्वचेच्या समस्या होण्याची शक्यता असते.
• शोषण: अनेकदा लहान मुलांना कमी वेतन दिले जाते आणि त्यांचे शारीरिक व मानसिक शोषण केले जाते.

या समस्यांवर मात करण्यासाठी सरकारने आणि स्वयंसेवी संस्थांनी एकत्र येऊन काम करणे आवश्यक आहे, जेणेकरून या मुलांना चांगले भविष्य मिळू शकेल.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• युनिसेफ (UNICEF): https://www.unicef.org/india/what-we-do/child-labour
• राष्ट्रीय बाल हक्क संरक्षण आयोग (NCPCR): http://ncpcr.gov.in/