1 उत्तर
1
answers
नव साम्राज्यवाद म्हणजे काय?
0
Answer link
नव साम्राज्यवाद:
- नव साम्राज्यवाद म्हणजे 19व्या शतकाच्या उत्तरार्धात आणि 20व्या शतकाच्या सुरुवातीला युरोपातील मोठ्या राष्ट्रांनी आशिया, आफ्रिका आणि पॅसिफिक महासागरातील बेटांवर आपले राजकीय, आर्थिक आणि सांस्कृतिक वर्चस्व स्थापित केले.
- हा कालखंड साधारणपणे 1870 ते 1914 पर्यंत मानला जातो.
- या काळात, युरोपीय राष्ट्रांनी लष्करी बळाचा वापर करून अनेक भूप्रदेश आपल्या ताब्यात घेतले आणि तेथे वसाहती स्थापन केल्या.
नव साम्राजवादाची कारणे:
- औद्योगिक क्रांती: युरोपमध्ये औद्योगिक क्रांतीमुळे मोठ्या प्रमाणावर उत्पादन वाढले, ज्यामुळे कच्च्या मालाची गरज वाढली.
- बाजारपेठ: तयार मालाची विक्री करण्यासाठी नवीन बाजारपेठांची आवश्यकता होती.
- साम्राज्यवादी विचारसरणी: युरोपीय राष्ट्रांमध्ये स्वतःला श्रेष्ठ समजण्याची भावना होती आणि त्यामुळे इतर देशांवर राज्य करणे हे आपले कर्तव्य आहे, असे त्यांना वाटत होते.
- राजकीय आणि लष्करी कारणे: इतर राष्ट्रांवर वर्चस्व गाजवण्याची स्पर्धा आणि लष्करी सामर्थ्य वाढवण्याची इच्छा.
नव साम्राज्याचे परिणाम:
- राजकीय बदल: अनेक देशांची राजकीय व्यवस्था बदलली आणि युरोपीय राष्ट्रांनी आपल्या प्रशासकीय पद्धती लादल्या.
- आर्थिक शोषण: वसाहतींमधील नैसर्गिक साधनसंपत्तीचा वापर युरोपीय राष्ट्रांनी स्वतःच्या फायद्यासाठी केला.
- सामाजिक आणि सांस्कृतिक बदल: स्थानिक लोकांच्या चालीरीती, भाषा आणि संस्कृतीवर युरोपीय संस्कृतीचा प्रभाव पडला.
उदाहरण: आफ्रिकेतील बहुतेक देशांवर फ्रान्स आणि ब्रिटनने राज्य केले. त्यांनी तेथील नैसर्गिक साधनसंपत्तीचा वापर केला आणि स्थानिक लोकांवर आपले कायदे लादले.
अधिक माहितीसाठी, आपण हे दुवे पाहू शकता: