1 उत्तर
1
answers
राजकीय व्यवस्थेतील लोककल्याणाची भूमिका उदाहरणांसहित स्पष्ट करा.
0
Answer link
राजकीय व्यवस्थेतील लोककल्याणाची भूमिका अनेक उदाहरणांच्या साहाय्याने स्पष्ट करता येते:
1. आरोग्य सेवा:
- उदाहरण: भारत सरकारने 'आयुष्मान भारत योजना' (https://www.pmjay.gov.in/) सुरू केली आहे. या योजनेअंतर्गत गरीब व गरजू लोकांना ५ लाखांपर्यंतचे आरोग्य विमा संरक्षण मिळते.
- भूमिका: सरकार नागरिकांच्या आरोग्याची काळजी घेते आणि त्यांना चांगली वैद्यकीय सेवा उपलब्ध करून देते.
2. शिक्षण:
- उदाहरण: 'राईट टू एज्युकेशन' (Right to Education Act, 2009) (https://www.education.gov.in/) अंतर्गत ६ ते १४ वर्षे वयोगटातील मुलांना मोफत आणि सक्तीचे शिक्षण दिले जाते.
- भूमिका: सरकार शिक्षणाच्या माध्यमातून नागरिकांचे जीवनमान सुधारण्याचा प्रयत्न करते आणि त्यांना चांगले भविष्य घडवण्याची संधी देते.
3. सामाजिक सुरक्षा:
- उदाहरण: 'प्रधानमंत्री जन धन योजना' (https://www.pmjdy.gov.in/) अंतर्गत गरीब लोकांना बँक खाती उघडण्यास प्रोत्साहन दिले जाते, ज्यामुळे त्यांना सरकारी योजनांचे लाभ थेट मिळतात.
- भूमिका: सरकार नागरिकांना आर्थिक सुरक्षा प्रदान करते आणि त्यांना गरिबीतून बाहेर काढण्यास मदत करते.
4. रोजगार:
- उदाहरण: 'महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजना' (MGNREGA) (https://www.nrega.nic.in/) ग्रामीण भागातील लोकांना वर्षातून किमान १०० दिवसांचा रोजगार उपलब्ध करून देते.
- भूमिका: सरकार रोजगाराच्या संधी निर्माण करते, ज्यामुळे लोकांचे आर्थिक जीवन सुधारते.
5. सार्वजनिक सुविधा:
- उदाहरण: शहरांमध्ये पिण्याच्या पाण्याची सोय, सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्था, रस्ते, आणि वीज पुरवठा सरकार पुरवते.
- भूमिका: सरकार नागरिकांसाठी आवश्यक सुविधा उपलब्ध करून देते, ज्यामुळे त्यांचे जीवन सुखकर होते.
या उदाहरणांवरून हे स्पष्ट होते की राजकीय व्यवस्था नागरिकांचे कल्याण साधण्यासाठी विविध योजना आणि कार्यक्रम राबवते. यामध्ये आरोग्य, शिक्षण, सामाजिक सुरक्षा, रोजगार आणि सार्वजनिक सुविधा यांसारख्या क्षेत्रांचा समावेश असतो.