मल (Stool) नमुना:

• नमुना घेण्याची वेळ: शक्यतोवर प्रयोगशाळेत पोहोचण्यापूर्वी ताजे मल घ्यावे.
• नमुना घेण्याची पद्धत:
1. स्वच्छ आणि कोरड्या कंटेनरमध्ये (Container) नमुना घ्या.
2. नमुना विष्ठेच्या मधला भाग असावा.
3. जर नमुन्यामध्ये रक्त किंवा श्लेष्मा (Mucus) असेल, तर तो भाग नमुन्यात नक्की घ्या.
• जतन करण्याची पद्धत:
1. नमुना गोळा केल्यानंतर तो २४ तासांच्या आत प्रयोगशाळेत पाठवावा.
2. जर लगेच पाठवणे शक्य नसेल, तर रेफ्रिजरेटरमध्ये (refrigerator) ठेवा.

मूत्र (Urine) नमुना:

• नमुना घेण्याची वेळ: सकाळी उठल्यानंतर पहिला नमुना घ्यावा, कारण तो अधिक केंद्रित असतो.
• नमुना घेण्याची पद्धत:
1. genital area (जननेंद्रियाचा भाग) स्वच्छ पाण्याने धुवा.
2. लघवीच्या सुरुवातीचा भाग सोडून द्या आणि मधला भाग निर्जंतुक (Sterile) कंटेनरमध्ये घ्या.
3. कंटेनरला स्पर्श न करता मूत्र जमा करा.
• जतन करण्याची पद्धत:
1. नमुना घेतल्यानंतर तो १ तासाच्या आत प्रयोगशाळेत पाठवावा.
2. जर लगेच पाठवणे शक्य नसेल, तर रेफ्रिजरेटरमध्ये ठेवा.
3. preservatives (संरक्षक) वापरले असल्यास, ते प्रयोगशाळेला कळवावे.

दूध (Milk) नमुना:

• नमुना घेण्याची वेळ: दूध काढल्यानंतर लगेच नमुना घ्यावा.
• नमुना घेण्याची पद्धत:
1. जनावरांचे स्तन स्वच्छ करा.
2. पहिला काही थेंब दूध सोडून द्या.
3. निर्जंतुक केलेल्या कंटेनरमध्ये (Sterilized container) दूध घ्या.
• जतन करण्याची पद्धत:
1. नमुना थंड ठेवा आणि शक्य तितक्या लवकर प्रयोगशाळेत पाठवा.
2. नमुन्यामध्ये कोणतेही बाह्य पदार्थ मिसळू नये.

इतर आवश्यक गोष्टी:

• नमुन्यासोबत रुग्णाचे नाव, वय, लिंग आणि चाचणीची (test) आवश्यकता यासारखी माहिती पाठवावी.
• प्रयोगशाळेच्या सूचनांचे पालन करावे.